Σας αρέσει να διαβάζετε ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ?
Εμένα ναι
Εχοντας επισκεφθεί φέτος το Χουδέτσι, στην Κρήτη, για δεύτερη φορά, και έχοντας μείνει κάγκελο με τα δρώμενα στο πολύ μικρό αυτό, και άγνωστο στο ευρύ κοινό, χωριό, παραθέτω μια συνέντευξη του Ross Daly στην Μαρία Γερολυμάτου.
Πρωτοδημοσιεύτηκε σε ανταγωνιστικό με το δικό μας φόρουμ. στο Music Heaven. *moderated
Interview to Gerolymatou Maria (GR)
ΜΕΡΟΣ Ι
Ο Ross Daly είναι ένας άνθρωπος που αφιέρωσε την ζωή του στη μουσική. Γεννήθηκε στην Αγγλία σε μουσική οικογένεια κι από μικρή κιόλας ηλικία ξεκίνησε να παίζει μουσικά όργανα. Οι γονείς του κατάγονται από την Ιρλανδία. Μεγαλώνοντας κι ανακαλύπτοντας τη μαγεία της μουσικής δεν αρκέστηκε στα ευρέως γνωστά μουσικά όργανα , αντιθέτως ξεκίνησε την περιοδεία του σε όλον τον κόσμο. Σε κάθε μέρος που επισκέπτονταν μάθαινε τα παραδοσιακά μουσικά όργανα και μελετούσε σε βάθος την μουσική παράδοση της εκάστοτε χώρας. Μελέτησε ιδιαίτερα τις μουσικές της Ανατολής , την κλασική Ινδική μουσική παράδοση , την λαϊκή καθώς και κλασσική Οθωμανική μουσική.
Όταν επισκέφτηκε την Ελλάδα το ενδιαφέρον του κέρδισε η Κρητική λύρα. Έτσι την δεύτερη φορά που επισκέφτηκε την Κρήτη το 1975 εγκαταστάθηκε μόνιμα εκεί, γνώρισε τον Κώστα Μουντάκη ο οποίος του δίδαξε το όργανο αυτό. Παίζει πολλά μουσικά όργανα εκ των οποίων ξεχωρίζει στην Κρητική λύρα, στο Αφγανικό ραμπαπ, στο λάουτο, στο ούτι, στο σαράνγκι, στο σάζι , στο ταμπούρ και στην Πολίτικη λύρα. Έχει κυκλοφορήσει πάνω από 25 δίσκους με δικές του συνθέσεις και διασκευές μουσικών κομματιών που άκουσε στα ταξίδια του. Τώρα ως μόνιμος κάτοικος της Κρήτης διδάσκει πολλά μουσικά όργανα στο μουσικό εργαστήρι «Λαβύρινθος» στο Χουδέτσι της Κρήτης. Παρόλα αυτά , τα ταξίδια του ποτέ δεν σταματούν. Ταξιδεύει στην Ελλάδα και σ' όλο τον κόσμο κι οι συναυλίες που δίνει ανοίγουν τους πνευματικούς ορίζοντες στις ψυχές των ακροατών και βιώνουν το άκουσμα της αληθινής μουσικής.
Τι σημαίνει ο όρος «μουσική» για εσάς;
Δεν είναι εύκολο για έναν μουσικό να ορίσει την μουσική γιατί είναι κάτι πολύ ανώτερο από τον ίδιο .Ωστόσο συνηθίζουμε να δίνουμε ορισμούς που έχουν ίσως λίγο πιο ποιητικό χαρακτήρα. Ένας Πέρσης ποιητής που έζησε τον 13ο αι. στο Ικόνιο της σημερινής Τουρκίας , όταν ρωτήθηκε «τι είναι η μουσική» , απάντησε ότι η μουσική είναι το τρίξιμο της πόρτας στον παράδεισο. Μου άρεσε αυτή η περιγραφή. Επίσης θα μπορούσα να πω ότι είναι η γλώσσα της συνομιλίας μου με όλα όσα είναι για ‘μένα ιερά. Αυτά τα δύο πράγματα θεωρώ ότι είναι πιο κοντά στην περιγραφή του όρου «μουσική» , σ' αυτό που αισθάνομαι ότι είναι η μουσική.
Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με την μουσική;
Δεν πιστεύω ακριβώς ότι επέλεξα την μουσική. Κατ' αρχήν την γνώρισα σε πολύ μικρή ηλικία. Όταν ήμουν τεσσάρων χρονών στο σπίτι μου ήδη υπήρχε η μουσική. Η μάνα μου είναι μουσικός , οπότε έπαιζε συνέχεια στο πιάνο της και μάλιστα ήταν η πρώτη μου δασκάλα. Έτσι γινόντουσαν στο σπίτι μου μαθήματα μουσικής. Απ' τις πρώτες παιδικές μου μνήμες είναι να ακούω το πιάνο της μάνας μου . Η μουσική κατ' αυτόν τον τρόπο άσκησε μία έλξη επάνω μου. Δεν το επέλεξα εγώ , εκείνο όμως που επέλεξα ήταν να ξεκινήσω με βιολετσέλο, για κάποιον λόγο ανεξήγητο, κι ασχολήθηκα με αυτό από τεσσάρων χρονών μέχρι τα εννιά μου. Χλιαρά θα ‘λεγα, δεν ήμουν ούτε παιδί θαύμα , ούτε τίποτα το ιδιαίτερο, αλλά πολύ μέτριος. Απλως ασχολήθηκα. Μετά , όταν ήμουν εννιά χρονών σταμάτησα και για δύο χρόνια δεν έκανα τίποτα με την μουσική. Ύστερα, θυμάμαι ακόμη και την μέρα , όταν ήμουν έντεκα χρονών , που είπα ότι η μουσική είναι για ‘μένα κι αυτό θέλω να κάνω. Έτσι ξεκίνησα να μαθαίνω την κλασσική κιθάρα. Από εκείνη την μέρα μέχρι σήμερα , η μουσική είναι το πιο γλυκό σημείο αναφοράς στην ζωή μου κι αυτό που αγαπώ πιο πολύ. Δεν ξέρω κατά πόσο αυτό μπορεί να θεωρηθεί επιλογή, και γενικότερα δεν ξέρω κατά πόσο αυτά που μας φαίνονται επιλογές μας όντως είναι. Συμβαίνουν πράγματα που κατά κάποιο τρόπο είναι η έκφραση της ίδιας της φύσης μας , το γεγονός δηλαδή της έλξης μας προς αυτό , εκείνο ή το άλλο. Αισθάνομαι ότι ενδεχομένως δεν έχω επιλέξει τίποτα στη ζωή μου. Όσα έχω κάνει κι όσα κάνω είναι πράγματα που με ελκύουν και η έλξη αυτή είναι προϊόν της ίδιας της φύσης.
Εννοείτε δηλαδή , ότι συχνά δεν επιλέγουμε εμείς αυτό που μας συμβαίνει;
Ακριβώς. Αυτή η έλξη δεν είναι κάτι για το οποίο επιλέγω να πω ναι ή όχι, απλά συμβαίνει. Αλλά δεν έχω πρόβλημα , δεν με χαλάει αυτό, δεν έχω την αίσθηση ότι η ζωή με σέρνει από την τύχη. Αντίθετα είναι ωραίο αυτό, γιατί έτσι βλέπεις την ίδια την φύση να ξετυλίγεται μέσα από τα γεγονότα . Τα «εγώ» που βάζει μπροστά , «εγώ είμαι αυτό» , «εγώ είμαι εκείνο» ή ό,τι άλλο , σβήνουν. Κι αυτό μου φαίνεται πιο φυσικό.
Παίζετε πολλά όργανα . Ποια όμως είναι εκείνα που αγαπάτε ιδιαίτερα;
Τα πιο αγαπημένα μου όργανα είναι η Κρητική λύρα και το ραμπαπ του Αφγανιστάν . Ανακάλυψα το καθένα από αυτά με διαφορετικό τρόπο.
Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας την πρώτη σας επαφή με τα όργανα αυτά;
Το ραμπάπ, το πρώτο όργανο που βρήκα, το αγόρασα από ένα παλιατζίδικο στο Λονδίνο όταν ήμουν πιο μικρός και δεν ήξερα καν τι ήταν αυτό το μουσικό όργανο. Αργότερα έμαθα ότι παίζεται από τους Παστούν , που είναι μια φυλή που μοιράζεται μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν. Η Αγγλία φιλοξενούσε πάρα πολλούς ανθρώπους απ' αυτήν την περιοχή . Προφανώς κάποιος ξέμπαρκος μετανάστης που είχε ξεμείνει από λεφτά πούλησε το όργανο σε πολύ χαμηλή τιμή. Αγόρασα αυτό το όργανο με πέντε λύρες! Πολύ φτηνά δηλαδή. Όταν ωστόσο πήγα στο Πακιστάν, στο Αφγανιστάν κτλ., έμαθα ότι αυτό το όργανο είναι ενός επώνυμου κατασκευαστή, και κατασκευάστηκε περίπου πριν από 140 χρόνια. Είναι δηλαδή μουσικό όργανο με αξία και πολύ καλό. Δεν το ήξερα όταν τα' αγόρασα. Αυτό το όργανο το έχω σπίτι μου 37 περίπου χρόνια , από μικρός, κι είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου όργανα.
Το άλλο μουσικό όργανο που μ' αρέσει είναι η λύρα. Την λύρα την γνώρισα όταν ήρθα εδώ στην Κρήτη. Το 1970 που ήρθα για πρώτη φορά, ένας αγρότης κάπου στο Καμιλάρι αν θυμάμαι καλά, με είχε πάει σε μια γιορτή που διεξάγονταν σ' ένα καφενείο . Εκεί που δεν είχαν ούτε μεγάφωνο, ούτε μικρόφωνο και γενικά τίποτα, ένα παιδί έπαιζε λύρα κι ένα άλλο λαούτο. Ήταν δύο νεαρά παιδιά, δεν τα ήξερα, μα όταν άκουσα αυτόν τον ήχο μου άρεσε πάρα πολύ. Μαγεύτηκα από τον ήχο κι έτσι πέντε χρόνια αργότερα, το '75 , επέστρεψα στην Κρήτη για να μείνω. Κι εδώ ξεκίνησα να μαθαίνω το όργανο αυτό.
Ως μουσικός, τι είναι εκείνο που σας έχει δώσει την μεγαλύτερη χαρά καθ' όλη την πορεία σας στον χώρο αυτό;
Το γεγονός ότι μέσω της μουσικής , συγκεκριμένα με σημείο αναφοράς την μουσική, μπόρεσα να γνωρίσω πάρα πολλούς εξαιρετικά ενδιαφέροντες ανθρώπους, να γνωρίσω επίσης άλλους πολιτισμούς και τον κόσμο γενικότερα. Τα ταξίδια κι όλα τα παραπάνω είναι οι πόρτες που μου άνοιξε η ίδια η μουσική, οπότε η πιο συγκλονιστική εμπειρία για ‘μένα με την μουσική είναι αυτή. Διότι μέσω της μουσικής διδάσκεσαι ,μαθαίνεις πολλά πράγματα για τους ανθρώπους , γνωρίζεις ανθρώπους , γνωρίζεις άλλους πολιτισμούς κι όλα όσα είναι για ‘μένα πολύ σημαντικά πράγματα.
Πιστεύετε θα μπορούσε να υπάρχει ο κόσμος χωρίς την μουσική;
Δεν μπορώ να φανταστώ τον κόσμο χωρίς την μουσική. Τώρα το τι θα μπορούσε και τι δεν θα μπορούσε να υπάρχει είναι θέμα άλλων δυνάμεων. Αλλά εγώ δεν μπορώ να φανταστώ την ζωή χωρίς την μουσική. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς την μουσική. Βέβαια θα πει κανείς, ότι η ζωή δεν είναι απαραίτητη σε οτιδήποτε δεν μοιάζει με μας, κι έχει τελείως διαφορετική μορφή που δεν μπορούμε καν να την φανταστούμε. Απλά δεν μπορώ να φανταστώ τον κόσμο χωρίς την μουσική.
Εμένα ναι
Εχοντας επισκεφθεί φέτος το Χουδέτσι, στην Κρήτη, για δεύτερη φορά, και έχοντας μείνει κάγκελο με τα δρώμενα στο πολύ μικρό αυτό, και άγνωστο στο ευρύ κοινό, χωριό, παραθέτω μια συνέντευξη του Ross Daly στην Μαρία Γερολυμάτου.
Πρωτοδημοσιεύτηκε σε ανταγωνιστικό με το δικό μας φόρουμ. στο Music Heaven. *moderated
Interview to Gerolymatou Maria (GR)
ΜΕΡΟΣ Ι
Ο Ross Daly είναι ένας άνθρωπος που αφιέρωσε την ζωή του στη μουσική. Γεννήθηκε στην Αγγλία σε μουσική οικογένεια κι από μικρή κιόλας ηλικία ξεκίνησε να παίζει μουσικά όργανα. Οι γονείς του κατάγονται από την Ιρλανδία. Μεγαλώνοντας κι ανακαλύπτοντας τη μαγεία της μουσικής δεν αρκέστηκε στα ευρέως γνωστά μουσικά όργανα , αντιθέτως ξεκίνησε την περιοδεία του σε όλον τον κόσμο. Σε κάθε μέρος που επισκέπτονταν μάθαινε τα παραδοσιακά μουσικά όργανα και μελετούσε σε βάθος την μουσική παράδοση της εκάστοτε χώρας. Μελέτησε ιδιαίτερα τις μουσικές της Ανατολής , την κλασική Ινδική μουσική παράδοση , την λαϊκή καθώς και κλασσική Οθωμανική μουσική.
Όταν επισκέφτηκε την Ελλάδα το ενδιαφέρον του κέρδισε η Κρητική λύρα. Έτσι την δεύτερη φορά που επισκέφτηκε την Κρήτη το 1975 εγκαταστάθηκε μόνιμα εκεί, γνώρισε τον Κώστα Μουντάκη ο οποίος του δίδαξε το όργανο αυτό. Παίζει πολλά μουσικά όργανα εκ των οποίων ξεχωρίζει στην Κρητική λύρα, στο Αφγανικό ραμπαπ, στο λάουτο, στο ούτι, στο σαράνγκι, στο σάζι , στο ταμπούρ και στην Πολίτικη λύρα. Έχει κυκλοφορήσει πάνω από 25 δίσκους με δικές του συνθέσεις και διασκευές μουσικών κομματιών που άκουσε στα ταξίδια του. Τώρα ως μόνιμος κάτοικος της Κρήτης διδάσκει πολλά μουσικά όργανα στο μουσικό εργαστήρι «Λαβύρινθος» στο Χουδέτσι της Κρήτης. Παρόλα αυτά , τα ταξίδια του ποτέ δεν σταματούν. Ταξιδεύει στην Ελλάδα και σ' όλο τον κόσμο κι οι συναυλίες που δίνει ανοίγουν τους πνευματικούς ορίζοντες στις ψυχές των ακροατών και βιώνουν το άκουσμα της αληθινής μουσικής.
Τι σημαίνει ο όρος «μουσική» για εσάς;
Δεν είναι εύκολο για έναν μουσικό να ορίσει την μουσική γιατί είναι κάτι πολύ ανώτερο από τον ίδιο .Ωστόσο συνηθίζουμε να δίνουμε ορισμούς που έχουν ίσως λίγο πιο ποιητικό χαρακτήρα. Ένας Πέρσης ποιητής που έζησε τον 13ο αι. στο Ικόνιο της σημερινής Τουρκίας , όταν ρωτήθηκε «τι είναι η μουσική» , απάντησε ότι η μουσική είναι το τρίξιμο της πόρτας στον παράδεισο. Μου άρεσε αυτή η περιγραφή. Επίσης θα μπορούσα να πω ότι είναι η γλώσσα της συνομιλίας μου με όλα όσα είναι για ‘μένα ιερά. Αυτά τα δύο πράγματα θεωρώ ότι είναι πιο κοντά στην περιγραφή του όρου «μουσική» , σ' αυτό που αισθάνομαι ότι είναι η μουσική.
Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με την μουσική;
Δεν πιστεύω ακριβώς ότι επέλεξα την μουσική. Κατ' αρχήν την γνώρισα σε πολύ μικρή ηλικία. Όταν ήμουν τεσσάρων χρονών στο σπίτι μου ήδη υπήρχε η μουσική. Η μάνα μου είναι μουσικός , οπότε έπαιζε συνέχεια στο πιάνο της και μάλιστα ήταν η πρώτη μου δασκάλα. Έτσι γινόντουσαν στο σπίτι μου μαθήματα μουσικής. Απ' τις πρώτες παιδικές μου μνήμες είναι να ακούω το πιάνο της μάνας μου . Η μουσική κατ' αυτόν τον τρόπο άσκησε μία έλξη επάνω μου. Δεν το επέλεξα εγώ , εκείνο όμως που επέλεξα ήταν να ξεκινήσω με βιολετσέλο, για κάποιον λόγο ανεξήγητο, κι ασχολήθηκα με αυτό από τεσσάρων χρονών μέχρι τα εννιά μου. Χλιαρά θα ‘λεγα, δεν ήμουν ούτε παιδί θαύμα , ούτε τίποτα το ιδιαίτερο, αλλά πολύ μέτριος. Απλως ασχολήθηκα. Μετά , όταν ήμουν εννιά χρονών σταμάτησα και για δύο χρόνια δεν έκανα τίποτα με την μουσική. Ύστερα, θυμάμαι ακόμη και την μέρα , όταν ήμουν έντεκα χρονών , που είπα ότι η μουσική είναι για ‘μένα κι αυτό θέλω να κάνω. Έτσι ξεκίνησα να μαθαίνω την κλασσική κιθάρα. Από εκείνη την μέρα μέχρι σήμερα , η μουσική είναι το πιο γλυκό σημείο αναφοράς στην ζωή μου κι αυτό που αγαπώ πιο πολύ. Δεν ξέρω κατά πόσο αυτό μπορεί να θεωρηθεί επιλογή, και γενικότερα δεν ξέρω κατά πόσο αυτά που μας φαίνονται επιλογές μας όντως είναι. Συμβαίνουν πράγματα που κατά κάποιο τρόπο είναι η έκφραση της ίδιας της φύσης μας , το γεγονός δηλαδή της έλξης μας προς αυτό , εκείνο ή το άλλο. Αισθάνομαι ότι ενδεχομένως δεν έχω επιλέξει τίποτα στη ζωή μου. Όσα έχω κάνει κι όσα κάνω είναι πράγματα που με ελκύουν και η έλξη αυτή είναι προϊόν της ίδιας της φύσης.
Εννοείτε δηλαδή , ότι συχνά δεν επιλέγουμε εμείς αυτό που μας συμβαίνει;
Ακριβώς. Αυτή η έλξη δεν είναι κάτι για το οποίο επιλέγω να πω ναι ή όχι, απλά συμβαίνει. Αλλά δεν έχω πρόβλημα , δεν με χαλάει αυτό, δεν έχω την αίσθηση ότι η ζωή με σέρνει από την τύχη. Αντίθετα είναι ωραίο αυτό, γιατί έτσι βλέπεις την ίδια την φύση να ξετυλίγεται μέσα από τα γεγονότα . Τα «εγώ» που βάζει μπροστά , «εγώ είμαι αυτό» , «εγώ είμαι εκείνο» ή ό,τι άλλο , σβήνουν. Κι αυτό μου φαίνεται πιο φυσικό.
Παίζετε πολλά όργανα . Ποια όμως είναι εκείνα που αγαπάτε ιδιαίτερα;
Τα πιο αγαπημένα μου όργανα είναι η Κρητική λύρα και το ραμπαπ του Αφγανιστάν . Ανακάλυψα το καθένα από αυτά με διαφορετικό τρόπο.
Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας την πρώτη σας επαφή με τα όργανα αυτά;
Το ραμπάπ, το πρώτο όργανο που βρήκα, το αγόρασα από ένα παλιατζίδικο στο Λονδίνο όταν ήμουν πιο μικρός και δεν ήξερα καν τι ήταν αυτό το μουσικό όργανο. Αργότερα έμαθα ότι παίζεται από τους Παστούν , που είναι μια φυλή που μοιράζεται μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν. Η Αγγλία φιλοξενούσε πάρα πολλούς ανθρώπους απ' αυτήν την περιοχή . Προφανώς κάποιος ξέμπαρκος μετανάστης που είχε ξεμείνει από λεφτά πούλησε το όργανο σε πολύ χαμηλή τιμή. Αγόρασα αυτό το όργανο με πέντε λύρες! Πολύ φτηνά δηλαδή. Όταν ωστόσο πήγα στο Πακιστάν, στο Αφγανιστάν κτλ., έμαθα ότι αυτό το όργανο είναι ενός επώνυμου κατασκευαστή, και κατασκευάστηκε περίπου πριν από 140 χρόνια. Είναι δηλαδή μουσικό όργανο με αξία και πολύ καλό. Δεν το ήξερα όταν τα' αγόρασα. Αυτό το όργανο το έχω σπίτι μου 37 περίπου χρόνια , από μικρός, κι είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου όργανα.
Το άλλο μουσικό όργανο που μ' αρέσει είναι η λύρα. Την λύρα την γνώρισα όταν ήρθα εδώ στην Κρήτη. Το 1970 που ήρθα για πρώτη φορά, ένας αγρότης κάπου στο Καμιλάρι αν θυμάμαι καλά, με είχε πάει σε μια γιορτή που διεξάγονταν σ' ένα καφενείο . Εκεί που δεν είχαν ούτε μεγάφωνο, ούτε μικρόφωνο και γενικά τίποτα, ένα παιδί έπαιζε λύρα κι ένα άλλο λαούτο. Ήταν δύο νεαρά παιδιά, δεν τα ήξερα, μα όταν άκουσα αυτόν τον ήχο μου άρεσε πάρα πολύ. Μαγεύτηκα από τον ήχο κι έτσι πέντε χρόνια αργότερα, το '75 , επέστρεψα στην Κρήτη για να μείνω. Κι εδώ ξεκίνησα να μαθαίνω το όργανο αυτό.
Ως μουσικός, τι είναι εκείνο που σας έχει δώσει την μεγαλύτερη χαρά καθ' όλη την πορεία σας στον χώρο αυτό;
Το γεγονός ότι μέσω της μουσικής , συγκεκριμένα με σημείο αναφοράς την μουσική, μπόρεσα να γνωρίσω πάρα πολλούς εξαιρετικά ενδιαφέροντες ανθρώπους, να γνωρίσω επίσης άλλους πολιτισμούς και τον κόσμο γενικότερα. Τα ταξίδια κι όλα τα παραπάνω είναι οι πόρτες που μου άνοιξε η ίδια η μουσική, οπότε η πιο συγκλονιστική εμπειρία για ‘μένα με την μουσική είναι αυτή. Διότι μέσω της μουσικής διδάσκεσαι ,μαθαίνεις πολλά πράγματα για τους ανθρώπους , γνωρίζεις ανθρώπους , γνωρίζεις άλλους πολιτισμούς κι όλα όσα είναι για ‘μένα πολύ σημαντικά πράγματα.
Πιστεύετε θα μπορούσε να υπάρχει ο κόσμος χωρίς την μουσική;
Δεν μπορώ να φανταστώ τον κόσμο χωρίς την μουσική. Τώρα το τι θα μπορούσε και τι δεν θα μπορούσε να υπάρχει είναι θέμα άλλων δυνάμεων. Αλλά εγώ δεν μπορώ να φανταστώ την ζωή χωρίς την μουσική. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς την μουσική. Βέβαια θα πει κανείς, ότι η ζωή δεν είναι απαραίτητη σε οτιδήποτε δεν μοιάζει με μας, κι έχει τελείως διαφορετική μορφή που δεν μπορούμε καν να την φανταστούμε. Απλά δεν μπορώ να φανταστώ τον κόσμο χωρίς την μουσική.
Τελευταία επεξεργασία από moderator: