Αναβίωση ενός παλιού οργάνου

[blue]

πολυ ενδιαφερον θεμα και εγχειρημα, αν και ακομα δεν μπορω να καταλαβω γιατι αγορασες ενα τοσο παλιο οργανο αφου θα αλλαξεις πολλα απο τα αυθεντικα του μερη.

btw υποδειγματικό thread οσον αφορα στην ανταλλαγη γνωσεων και αποψεων. Συγχαρητηρια

 

[harilatron]

πολυ ενδιαφερον θεμα και εγχειρημα, αν και ακομα δεν μπορω να καταλαβω γιατι αγορασες ενα τοσο παλιο οργανο αφου θα αλλαξεις πολλα απο τα αυθεντικα του μερη.

btw υποδειγματικό thread οσον αφορα στην ανταλλαγη γνωσεων και αποψεων. Συγχαρητηρια

Στην πραγματικότητα από την κατάσταση που το αγόρασα θα αλλάξω μόνο την ταστέρα και θα φτιάξω μια καλύτερη γέφυρα. (Απλά διαπίστωσα -εξ αρχής- ότι τα κλειδιά, η γέφυρα και το tailpiece αποκλείεται να είναι τα πρωτότυπα). Ισως φτιάξω και ένα ξύλινο tailpiece για αισθητικούς λόγους.  

Τα κλειδιά δουλεύουν μια χαρά.

Το επεσήμανα απλά για να δείξω ότι επεμβαίνω σε κάτι το οποίο δεν είναι 100% original έτσι κι αλλιώς. 

 

[marathon]

Noμίζω (γιατί και εγώ έχω αρκετά ξύλινα, παλιά και πρόσφατα έγχορδα όργανα), ότι η πρώτη ματιά, η τιμή (ευκαιρία ή όχι) και η τρέλλα που έχουμε για έγχορδα, μας κάνει να το αγοράσουμε. Κάπως έτσι πρέπει να ένοιωσε και ο harilatron. Μετά του ήρθε η ιδέα να το φτιάξει.

Υ.Γ Παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον το όλο θέμα, απλά μην του βάλεις στο τέλος κουμπί σαν της Strat!!!!!

 

[harilatron]

Η ευκαιρία...δεν ήταν μεγάλη. 400 Ευρώ το πήρα. (Βασικά... με ψιλοέκλεψε....)

Ηταν όμως οι συνθήκες, ο τόπος και άλλες λεπτομέρεις εκείνης της ημέρας που με έκαναν να το πάρω (σχεδόν παρορμητικά) κι ας ήξερα ότι ζητάει πολλά  

Ακούγεται όμως ωραία. Θα δείτε .... μόλις καταφέρω να το συνεφέρω  

 

[yann]

Η ευκαιρία...δεν ήταν μεγάλη. 400 Ευρώ το πήρα.

Καλα το πηρες νομιζω,

αν προσθεσουμε την αξια της επισκευης του (με τα οποια εξοδα)

πες χοντρα-χοντρα οτι στοιχιζει 1000ε....

Επισκευασμενο και λειτουργικο ενα τετοιο οργανο,αξιζει πανω απο 2000ε,

και αν ειναι σπανιο (κατασκευαστηκαν λιγα η και μονο αυτο) ειναι ανεκτιμητο!

 

[harilatron]

Μετά απο 2 μέρες "στην πρέσσα", το απελευθέρωσα και έτριψα τις κόλλες για να πάρω μια ιδέα σχετικά με το "που βρισκόμαστε" απο πλευράς "γεωμετρίας" του μανικιού.

Το ξύλο καθάρισε εύκολα, αφαιρέθηκαν οι παλιές κόλλες εντελώς και -πλέον- έγινε εύκολα ορατό το neck warp (στρέψη) που είχα αναφέρει και νωρίτερα.

Πρέπει να αφαιρεθεί λίγο ξύλο από τα "πρώτα τάστα" των κάτω χορδών και λίγο ξύλο από τα "τελευταία τάστα" των τυλιχτών χορδών. Μέχρι στιγμής έτριψα με το χέρι. Θα επιμείνω στα σημεία αυτά με το χέρι (με χοντρό γυαλόχαρτο) και μετά θα τρίψω με τη βοήθεια ενός χοντρού επίπεδου κομματιού ξύλου το οποίο θα τυλίξω με χοντρό γυαλόχαρτο. Ελπίζω έτσι να ελαχιστοποιήσω την άσκοπη αφαίρεση υλικού.  

 

[yann]

..Εχει πολυ τριψιμο,δεν το περιμενα ετσι...

Αν εχεις και μεγγενη για να το κρατησεις σταθερο,με την πλανη θα "καθαρισεις" πιο γρηγορα φτανει να ειναι απολυτα ακονισμενη,και να βρεις πρωτα την κατευθυνση των "νερων" ωστε να μην εχεις "κοντρες"!

Μην αγνοησεις ενα καλο "ζεσταμα" σε ενα στραβο κομματι ξυλο (ωστε να μην εχεις εκπληξεις στο ιδιο το οργανο,μια πλανια λαθος ισως ειναι καταστροφικη) και τα χερια θα κινουνται ανετα και σιγουρα!

Αν πρεπει οπωσδηποτε να τριψεις,κολλησε το γυαλοχαρτο στον τακο με βενζινοκολλα,

ωστε να ειναι σταθερο και ισιο,και αν φτιαξεις 2-3 τακους εξαρχης (για τα πιο χοντρα γυαλοχαρτα που δεν φθειρονται ευκολα) θα κανεις και αλλες δουλειες μ'αυτους μεχρι την αλλαγη!

 

[harilatron]

Δυστυχώς (ή ευτυχώς  ) δεν έχω πλάνη. Θα φτιάξω ντάκους (dacus ) με κόλλα (δεν το ήξερα το κόλπο ) και θα τρίιιιιιιβω.  

Ισως το τρίψιμο είναι πιο επίπονο... αλλά νομίζω είναι μακράν πιο ασφαλές από το πλάνισμα.

Και φτάνουμε στο θέμα της ενίσχυσης....

Παρατηρώντας το όργανο, συνειδητοποίησα ότι αν μπορούσα να προσθέσω 3-4 χιλιοστά σε όλο μανίκι (συν τα 6 της ταστιέρας) θα ήταν ίσως η καλύτερη λύση. Θα βοηθήσει τη γωνία στο headstock και στη γέφυρα δεν θα έχω πρόβλημα (ίσα-ίσα που θα μεγαλώσει και τη γωνία των χορδών πίσω της). Απλά θα φτιάξω τη γέφυρα λίγο πιο ψηλή.

Σκετόμουν ότι αν έβρισκα (σε φύλλο) καπλαμά πάχους 1-1.5 mm απο κάποιο σκληρό ξύλο, θα μπορούσα να κάνω ένα σκληρό laminate με epoxy και 3-4 layers από καπλαμά,  το οποίο θα κολλούσα πάνω στο μανίκι με ξυλόκολλα. Από πάνω θα μπορούσα να βάλω την ταστιέρα κανονικά.  

Το πάχος του μανικιού είναι πολύ μικρό (16mm) για να κάνω "σοβαρά" λούκια για carbon ενισχύσεις κλπ. Εναλλακτικά, θα μπορούσα να κάνω ένα ρουτάρισμα και να βάλω ένα κανονικό (single-acting) truss rod το οποίο (προφανώς) δεν θα φαίνεται απ' έξω αλλά θα το ρυθμίζω βγάζοντας "το τελάρο".

Η λύση του laminate μου φαίνεται η πιο εφικτή και ίσως αυτή που θα προστατέψει από μελλοντικό warp.

Χμμμμμ.  :

Yann τι λες?  

(Παρεπιπτόντως, η καινούρια ταστιέρα δεν έχει έρθει ακόμα.)

 

[yann]

Οκ,το τριβειν επιβαλεται!

Αυτο με το laminate δεν νομιζω να κανει δουλεια,αυτο που παιζει ρολο στην αντισταση του ξυλου,ειναι η κατευθυνση των νερων (quarter or flat sawn) και οι καπλαμαδες δεν εχουν καλη αντισταση.Ασε που αν ανεβασεις (προκυπτει) τις χορδες απο το σκαφος,

ολο και καποια απωλεια θα εχεις...

Στο απλο trussrod θα δυσκολευτεις στην καμπυλη που πρεπει να εχει το λουκι,

αν ομως το πετυχεις θα ειναι και η καλυτερη λυση,με λιγη απωλεια στο "ζυγισμα"!

Υπαρχει και η παραδοσιακη λυση της αντιστασης μεσω ταστων,θελει ομως χρονια "προπονηση"! ;D

Εγω λεω να περιμενω να δω και την ταστιερα!

 

[harilatron]

...

Στο απλο trussrod θα δυσκολευτεις στην καμπυλη που πρεπει να εχει το λουκι,

αν ομως το πετυχεις θα ειναι και η καλυτερη λυση,με λιγη απωλεια στο "ζυγισμα"!

....

Κι αν βάλω ευθύ λούκι (με "περιθώριο" από κάτω) και κολλήσω από πάνω ένα καμπύλο "φιλέτο" το οποίο θα διαμορφώσω με την ησυχία μου "στο χέρι"?

(Οι gisbon έτσι δεν είναι? Δεν είμαι σίγουρος...)

Υπαρχει και η παραδοσιακη λυση της αντιστασης μεσω ταστων,θελει ομως χρονια "προπονηση"! ;D

Εγω λεω να περιμενω να δω και την ταστιερα!

Αυτό αποκλείεται να το πετύχω  ;D

Εχω 4 τάστα να προπονηθώ και 20 να περάσω. Ελπίζω να μην καταλήξω να τα κολάω με logo..... :

 

[yann]

Μπορεις να σκαψεις το λουκι ισιο,

και μετα με ενα σκαρπελο (η ενα καμπυλο σκαλιστικο,εγω αυτο χρησιμοποιω ωστε η βεργα να "αγκαλιαζεται" απολυτα απο το ξυλο) να σκαψεις την καμπυλη με μεγαλυτερο βαθος στο κεντρο του μπρατσου (προς το 12ο περισσοτερο) και οπως λες,

το "καπακι" που θα κλεισει τη βεργα στο λουκι θα πρεπει να ειναι και αυτο καμπυλωμενο!(κανεις το αναποδο απ'οτι στη φωτο του Fender,κλεινεις το λουκι απο εμπρος).

Στην δευτερη φωτο το λουκι και το σκαλιστικο,

στην τριτη διακρινεται στο μεσον περιπου του μηκους του μπρατσου,το βαθος που ειναι περισσοτερο (σταδιακα) απο τις ακρες οπου εδραζεται η βεργα! Στις αλλες φωτο το σφραγισμα της βεργας.

(Στην τελευταια φωτο,ειναι ενα δοκιμαστικο κομματακι ωστε να μπορω να δοκιμαζω ευκολα σε ολο το μηκος,οχι το ιδιο το trussrod,προτιμω να τα φτιαχνω μονος μου...)

-εντιτ-

Η καμπυλες ειναι δυο:Αυτη κατα μηκος (που μας ενδιαφερει κυριως γιατι το traditional trussrod δεν λειτουργει χωρις αυτην,αυτο εννοω με "καμπυλωμα στο καπακι",το κατα μηκος).Η αλλη (-ες) καμπυλη (που αγκαλιαζει τη βεργα),δεν ειναι απαραιτητη για την λειτουγια της,ειναι ομως ηχητικα και δινει εναν τονο τελειοτητας!

 

[harilatron]

yann, ευχαριστώ για τις εικόνες και για τις προτάσεις.  

Αυτό που παραθέτεις θα είναι η τελευταία λύση αν και θα προτιμήσω να μην το κάνω με το χέρι αλλά "στήνοντας" έναν κατάλληλο οδηγό για το router.

Ως ευκολότερη λύση..... που δεν απαιτεί καμπύλο λούκι... μήπως να έβαζα ένα "Martin style" truss rod? Θα πρέπει να το φτιάξω μόνος μου γιατί δεν πιστεύω να υπάρχει έτοιμο στο μήκος που μου χρειάζεται....

Δεν μου φαίνεται δύσκολο να φτιάξω ένα τέτοιο (έχω και καταλληλότερα εργαλεία για μεταλλικές κατασκευές) ....




Δουλεύουν σωστά αυτά?

 

[yann]

Ειναι τα ευκολοτερα στην τοποθετηση,

αλλα δεν τα εμπιστευομαι,ειναι λιγο ακαμπτα λογω "Π",

και δεν αφηνουν το ξυλο να παρει την φυσικη του καμπυλη,

και καποιες φορες στριβει γυρω απο τον αξονα της βεργας (μαζι με το "Π")..

Το αποτελεσμα ειναι η μπασσα πλευρα να παραμενει σχεδον ισια,

και η καντινια πλευρα να εχει υπερβολικη καμπυλη...

Εγω δεν το ξαναβαζω!!

 

[harilatron]

Κατάλαβα.

Τότε ίσως φτιάξω ένα κανονικό double acting.

(Εκτός των άλλων, φοβάμαι και το backbow από τα τάστα που θα καρφώσω.)

 

[yann]

Το backbow μην το φοβασαι,

αργα η γρηγορα "ερχεται",εκτος και αν ειναι υπερβολικο που δεν νομιζω να γινει στη δικη σου pre-sloted ταστιερα,σ'αυτες σου προτεινουν νουμερο που μπαινει ανετα στα slots,και βασιζεται στα "δοντια" για σταθεροποιηση!

Τα ταστα ερχονται μαζι με την ταστιερα απο τον ιδιο προμηθευτη?

 

[harilatron]

Τις τελευταίες ημέρες κάποιες σημαντικές υποχρεώσεις δεν μου επέτρεψαν να ασχοληθώ καθόλου με το θέμα. Μου επέτρεψαν όμως να το σκεφτώ λίγο.

Το μανίκι χωρίς την ταστιέρα αυτή τη στιγμή έχει πάχος 19 χιλιοστά στο πάνω πάνω μέρος του και γύρω στα 23 στο κάτω λίγο πριν αρχίσει η "καμπύλη" για την ένωση με το σώμα.

Φοβάμαι ότι θα είναι πολύ "οριακή" η κατάσταση αν προσπαθήσω να σκάψω ένα λούκι για απλό trussrod.

Μετά και την επισήμανση του yann ότι δεν πολυεμπιστεύεται τα martin style...αποφάσισα να φτιάξω ένα "double acting" trussrod το οποίο δεν απαιτεί καμπύλο λούκι ούτε και "φιλέτο" για να το κλείσω μετά. (θα το κλείσω κατ ευθείαν με την ταστιέρα).

Κι επειδή έτσι κι αλλιώς θα χρειαστώ custom μήκος (43 cm) θα φτιάξω ένα δικό μου.

Το φαντάζομαι κάπως σαν τις συνημμένες εικόνες.

Θα χωράει μέσα σε ένα λουκι 6 Χ 12 mm. Οι μπάρες είναι ντίζες με μετρικό σπείρωμα 5mm (M5).

 

[harilatron]

Επίσης, συνέβη κάτι περίεργο. Το warp μειώθηκε αισθητά τις ημέρες που το άφησα να "κάθεται". Ισως είχε προκληθεί από τη θέρμανση για να ξεκολλήσω την ταστιέρα. (Πρέπει να παραδεχθώ επίσης ότι χρησιμοποίησα και λίγο ατμό (από το ατμοσίδερο) για να να αφαιρέσω πιο εύκολα τις παλιές κόλλες μαλακώνοντάς τις. Ηξερα ότι είναι λάθος αλλά θεώρησα ότι τόσο σύντομη εφαρμογή δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα.) 

Τις επόμενες ημέρες θα είμαι στο εξωτερικό (θα δω και μια μεγάλη συναυλία .... υπόσχομαι σχετικο φωτορεπορτάζ  ) οπότε θα το αφήσω να ηρεμήσει κι άλλο πριν το τρίψω.

Η καινούρια ταστιέρα (και τα εργαλεία) ήρθε και είναι πανέμορφη.  

 

[yann]

..Για να τη δουμε τη Ναομι..

-Εφ'οσον το μπρατσο ειναι ενα κομματι,καλα εκανες με τον ατμο!

Μονο στην ενωση με το σκαφος ειναι επικινδυνο να αλλοιωσει την κολλα,

αλλα θα επρεπε να εχει ηδη φανει (θα ξανατσεκαρεις,υποτιθεται,πριν βαλεις ταστιερα).

Ο ατμος ειναι τυπικη μεθοδος αποκολλησεως,αλλα και διαμορφωσης η επαναφορας,

αφου οταν υγρανθει το ξυλο παραμενει ενα ευπλαστο υλικο,

ακομη και οταν εχει πια χασει την "νεανικη" του ελλαστικοτητα!

(αυτο πχ εχουν παθει τα μανικια "τουφεκια" του SF,απολιθωση... ;D)

-Καλη φωτοδιασκεδαση!

 

[harilatron]

Σήμερα βρήκα λίγο χρόνο και έφτιαξα το trussrod σύμφωνα με τα παραπάνω σχέδια. 

Τις επόμενες μέρες θα κόψω το λούκι του (πρέπει να φτιάξω κάποιο οδηγό γα το router πρώτα) και αφού αφήσω το ξύλο λίγες μέρες να ηρεμήσει μετά την τομή (ίσως διαφοροποιηθεί το warp) θα το πλανάρω τρίβοντας, θα βάλω το trussrod και θα το κλείσω με την ταστιέρα. Το πάνω και το κάτω άκρο της ταστιέρα θα το διαμορφώσω πριν την κολλήσω. Τα πλαϊνά, θα τα κόψω μετά τη συγκόληση για να έχω ως αναφορά το μανίκι και να το κόψω σιγά σιγά με τη χειροκίνητη σέγα.

 

[harilatron]

Χθες βρήκα άλο λίγο χρόνο και έβαλα το trussrod στο μανίκι.

Τον οδηγό για το κανάλι του trussrod τον έφτιαξα με ένα κομμάτι κόντρα πλακέ, το οποίο στήριξα στο μανίκι όπως φαίνεται στη δεύτερη εικόνα.

Με το ίδιο εργαλείο του router που χρησιμοποίησα για το κανάλι του trussrod είχα προηγουμένως κόψει ένα διαμπερές άνοιγμα στο κόντραπλακέ έτσι ώστε να μπορώ να ευθυγραμμίσω το εργαλείο και την κατεύθυνση κοπής με τη γραμμή που έιχα σχεδιάσει κατά μήκος του "άξονα" του μανικιού.

Τα άκρα του καναλιού τα διεύρυνα κατά 1 mm (συμμετρικά) με το dremel για να δεχθούν τα παχύτερα άκρα του trussrod, τις ντίζες του οποίου τελικά κράτησα σε μια μικρή απόσταση μεταξύ τους τυλίγοντάς τις με 2-3 στρώσεις μονωτική ταινία την κάθε μία χωριστά στο κέντρο τους (για να μην κουδουνίζουν). Στη συνέχεια, κάλυψα και τις δύο ντίζες μαζί με ταινία για να αποτρέψω το ενδοχόμενο να πάει κόλλα ανάμεσά τους όταν θα κολλήσω την ταστιέρα. 

Σε 2-3 μέρες, αφού έχει "ηρεμήσει" το ξύλο από την (ενδεχόμενη) ανακατανομή των εσωτερικών τάσεων, θα "πλανάρω" το μανίκι και θα κολλήσω την ταστιέρα. 

Εν τω μεταξύ θα χρησιμοποιήσω ένα φιλετάκι απο έβενο για να κλείσω την εγκοπή από το παλιό nut ώστε να μπορέσω να "επιπεδώσω" το μανίκι και σε αυτό το τμήμα του. Αυτή είναι μια δουλειά με ως επι το πλείστον "αισθητικό" challenge γιατί τεχνικά είναι εύκολο να βρω κάτι να σφηνώσω εκεί.....Όποια χαραμάδα από το υπάρχον κενό δεν "γεμίσει" με έβενο, θα γεμίσει με ένα μείγμα που θα φτιάξω με το πριονίδι του μανικιού που έβγαλε ο router αναμεμειγμένο με κόλλα. Με τον ίδιο τρόπο θα παραγεμίσω και όποια χαραμάδα γύρω από "κεφάλι" του trussrod που βρίσκεται κοντά στο nut.