Σπάνια, vintage, περίεργα/custom πληκτροφόρα όργανα

[sultan of string]

Νομιζω ολα τα elektric. Θα δω. 

 

[Waterfall-K]

Yamaha CS80



Θα μου πείτε, τι δουλειά έχει ένα τόσο διάσημο synth σε ένα θρεντ με τίτλο "Σπάνια, vintage, περίεργα/custom πληκτροφόρα όργανα"? Έχει και παραέχει, μια και κατασκευάστηκαν λιγότερα από 800 CS80s για όλο τον κόσμο, οπότε μιλάμε για ένα πάρα πολύ σπάνιο synth. Η Yamaha δεν μπόρεσε να κατασκευάσει περισσότερα μια και το κόστος παραγωγής του και η τελική τιμή του ήταν απαγορευτικά. 

Σαν synth τώρα, το CS80 ήταν ένα πολύ, μα πολύ όμως, basic synth, και κακά τα ψέματα, δεν θα μιλάγαμε ως και σήμερα για αυτό αν ο μέγας Βαγγέλης Παπαθανασίου δεν το έκανε παγκοσμίως διάσημο μέσω του soundtrack της ταινίας Blade Runner, το οποίο όταν ηχογραφήθηκε το CS80 δεν υπήρχε καν στην αγορά, αφού η παραγωγή του είχε σταματήσει τουλάχιστον δύο χρόνια πριν. Η επίδραση όμως της μουσικής του Blade Runner στην synth κοινότητα ήταν τεράστια, όπως εξάλλου και στην κινηματογραφική μουσική παγκοσμίως, με τα γνωστά αποτελέσματα που όλοι ξέρουμε.

Σπάνια θα βρείτε synth που να μην έχει κάποια CS80 presets, με ονόματα μάλιστα που σχεδόν πάντα παραπέμπουν στο όνομα του Vangelis ή στο Blade Runner. Για να καταλάβουμε για τι μεγέθους επίδραση μιλάμε, η ίδια η Yamaha πριν περίπου δύο μήνες κυκλοφόρησε μία sound library για το νέο Montage Μ, και τη διαφήμιζε έτσι:



Το CS80, για να πάμε και λίγο στα τεχνικά, ήταν βασικά ένα 2-oscillator bitimbral synth, με LPF & HPF φίλτρο, ένα LFO (sub oscillator το ονόμαζε η Yamaha), 5-stage EG για το φίλτρο και 4-stage EG για το amp, tremolo/chorus και portamento/glissando effects. That's all. Στον ιδιαίτερο ηχητικό χαρακτήρα του οργάνου μεγάλο ρόλο έπαιζε το ενσωματωμένο κ' προγραμματιζόμενο ring modulator, το μεγάλο ribbon controller -το οποίο επιδρούσε μόνο στο pitch του ήχου- και φυσικά το διάσημο κ' βαρυκεντρισμένο keybed 61 πλήκτρων με velocity και poly-aftertouch.

Βασικά την εποχή που κυκλοφόρησε το CS80 τα synths όχι poly-aftertouch δεν διέθεταν, αλλά ούτε καν velocity sensitivity, κι αυτό συνεχίστηκε μέχρι περίπου τα μέσα των '80s. Το velocity/aftertouch πληκτρολόγιο του DX7 πίσω στο 1983 φάνταζε σαν κάτι το εξωγήινο, όσο κι αν αυτό μάς φαίνεται απίθανο στην εποχή μας. Εντάξει, και στην εποχή μας υπάρχουν synths χωρίς aftertouch, αλλά είναι αδιανόητο να κυκλοφορήσει synth χωρίς velocity.

Η synth κοινότητα άργησε πολύ να ξαναδεί poly-aftertouch μετά το CS80, η Yamaha κυκλοφόρησε το DX1 το 1983 (73 βαρυκεντρισμένα πλήκτρα με velocity/poly-aftertouch) και η Ensoniq 2-3 synths μεταξύ mid '80s - early '90s και τέλος. Μόνο πολύ πρόσφατα κάποιες εταιρείες άρχισαν να κυκλοφορούν ξανά synths με poly-aftertouch, κι αυτά είναι ακόμα μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού (ASM Hydrasynth, Waldorf Iridium, Yamaha Montage M8x, Behringer UB-Xa, Arturia MicroFreak), ενώ κάποια άλλα ανταποκρίνονται σε poly-aftertouch μέσω MIDI.

Το CS80 ήταν "χτισμένο" μέσα σε hard case, και στον standard εξοπλισμό συμπεριλαμβάνονταν καπάκι που κάλυπτε ολόκληρο το πάνω μέρος του οργάνου, σπαστή/βιδωτή βάση και expession & sustain pedals. To όλο σύνολο ζύγιζε 100 κιλά και οι μετακινήσεις έπρεπε όσο μπορούσαν να αποφεύγονται, μια και η μετακίνηση του σε "μη-επιτρεπτές" κλίσεις και η αλλαγή θερμοκρασίας έβγαζε το όργανο out of tune. Ένα "pain-in-the-ass" και μη-αξιόπιστο synth σε γενικές γραμμές, που γίνεται ανεκτό αν έχεις τα χρήματα του Jarre ή του Παπ. και τους δικούς σου αποκλειστικούς μηχανικούς να στο κουράρουν όλη την ώρα. Η τιμή των μεταχειρισμένων CS80s τα τελευταία χρόνια ξεπέρασε τα όρια του ανέκδοτου, με πιο πρόσφατο παράδειγμα ένα στη Γαλλία που έπαιζε στα...€110,000. Λίγο αργότερα η τιμή έπεσε στα €65,000, αλλά άγνωστο αν κάποιος μουρλός τελικά τα έδωσε. Οι τιμές που παίζουν την τελευταία δεκαετία πάντως είναι αρκετά πιο κάτω και γύρω στα €20-25Κ. Υπέρογκα ποσά και αυτά αν σκεφτούμε ότι το 1995 με +/- $1,000 αγοράζαμε ένα.

Μερικές κοντινές φωτός παρακάτω από το πάνελ του οργάνου καθώς και από το εσωτερικό του, το οποίο είναι κόλαση.





































Δύο από τα οκτώ! CS80s που είχε αγοράσει ο Παπαθανασίου σε πρόσφατες φωτογραφίες από το σπίτι/στούντιο του στο Παρίσι.





Δυο-δυο τα CS80s στα lives του...







Λονδίνο, 1979





Nemo Studio του Παπαθανασίου στο Λονδίνο, mid '80s 



Το απόλυτο δίδυμο...

Στο youtube υπάρχουν αρκετά σύγχρονα βίντεο με το CS80, αλλά το παρακάτω είναι masterclass και δείχνει τι μπορούσε να κάνει live ο Παπαθανασίου με αυτό το τέρας. ?

 

[Waterfall-K]

Syntaur Juno-107, μια τροποποιημένη έκδοση του Roland Juno-106 από την γνωστή εταιρεία Syntaur, την μεγαλύτερη εταιρεία service για vintage (αλλά και σύγχρονα) synths και πώλησης ανταλλακτικών για αυτά.



Στην refurbished αυτή έκδοση έχουν αλλαχθεί όλα τα voice chips (το κλασικό πρόβλημα των Juno-106) με καινούργια, έχουν αλλαχθεί όλα τα κουμπιά/pots/sliders με νέα χρωμιωμένα, έχει αλλαχθεί το bender με νέο φωτιζόμενο, έχει προστεθεί η λειτουργία "Patch Sweep" (με επιπρόσθετα On/Off κουμπί και Rate slider) η οποία επιτρέπει να παιχτούν στη σειρά και με ρυθμιζόμενη ταχύτητα οι 8 ήχοι/patches της κάθε sound bank, έχει προστεθεί audio input που επιτρέπει σε εξωτερικές πηγές ήχου να διαμορφώνονται από το chorus εφέ του οργάνου, και τέλος έχει αλλαχθεί εντελώς το design του.



















Το original Juno-106

 

[Πάνος Χελιδόνης]

άργησε πολύ να ξαναδεί poly-aftertouch μετά το CS80

Με εξαίρεση το Τ8..

https://greatsynthesizers.com/en/review/sequential-prophet-t8-pure-analog-luxury/

 

[Waterfall-K]

Με εξαίρεση το Τ8..

Και μόνο που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά με το DX1 (και το DX7) το οποίο είχε κι αυτό weighted keybed με poly-aftertouch και τεχνολογική υπεροχή, ήταν θέμα χρόνου να πάει άπατο. Λάθος εποχή το κατασκεύασαν, αλλά που να το ξέρουν...

Εξαιρετικό πάντως, αλλά...άτυχο.?

 

[Μανώλης Χναράκης]

Εξαιρετικό πάντως, αλλά...άτυχο.?

Θυμάμαι κάπου το 1988 ? που είχα Roland A-80 / A-50. Εξαιρετικά τα poly aftertouch για την εποχή τους αλλά δυστυχώς την εποχή εκείνη ήταν ένα κερασάκι στην τούρτα, άλλα ήταν τα ζητούμενα.

 

[Waterfall-K]

Θυμάμαι κάπου το 1988 ? που είχα Roland A-80 / A-50. Εξαιρετικά τα poly aftertouch για την εποχή τους αλλά δυστυχώς την εποχή εκείνη ήταν ένα κερασάκι στην τούρτα, άλλα ήταν τα ζητούμενα.

Mother keyboards δεν ήταν αυτά?

 

[Μανώλης Χναράκης]

Mother keyboards δεν ήταν αυτά?

Ναι.

 

[Waterfall-K]

Ναι, τώρα θυμάμαι.? Πρέπει να είχες σε κάποια φάση και τα A-70/90, τα είχες αναφέρει νομίζω σε μια παλιά συζήτηση εδώ στο ΝΟΙΖ, αρκετά χρόνια πίσω. Τώρα ποια synths της εποχής μπορούσαν να αντιδράσουν σε poly-aftertouch είναι μια άλλη ιστορία, λογικά μετρημένα στα δάχτυλα πρέπει να ήταν.

Τα άλλα τα Cheetah πάλι τα θυμάσαι? Κορυφαία master controllers κι αυτά, θραύση έκαναν τότε με την άνθιση των rack synths/samplers. Δεν θυμάμαι αν κάποια μοντέλα είχαν poly-aftertouch, αλλά γενικά τα έσπαγαν. Την Master Series πχ την θυμάμαι ως και σήμερα, με 3x wheels, 4x MIDI Out και άλλα καλούδια. Κάπου στα μέσα των '90s νομίζω έκλεισε αυτή η εταιρεία.

 

[Μανώλης Χναράκης]

A-70/90 είχα πολύ μετά. 

Τώρα ποια synths της εποχής μπορούσαν να αντιδράσουν σε poly-aftertouch είναι μια άλλη ιστορία

Από την εποχή του D-50 σίγουρα, ίσως και πριν.

Τα άλλα τα Cheetah πάλι τα θυμάσαι?

Άλλη ιστορία και αυτά.

 

[manosx]

 Να βαλω ενα απο καθε κατηγορια:

 Σπανια: Hartmann Neuron

 

[Waterfall-K]

 Να βαλω ενα απο καθε κατηγορια...

Ωραίος. Το Hartmann Neuron από τα πιο περίεργα synths που έχουν βγει. Ελάχιστα πρέπει να κυκλοφόρησαν.

Μια και πιάσαμε παραπάνω τα vintage master/mother keyboards, να ποστάρω και μερικές φωτός από το ίσως πιο κλασικό master keyboard των '80s, το Yamaha KX88. Πούλησε τρελά και παίχτηκε από τους πάντες σε lives κάθε είδους ανά τον πλανήτη, το απόλυτο industry standard για πάρα πολλά χρόνια. Η KX σειρά είχε απ'ότι θυμάμαι τα 88 και 76-key μοντέλα, αλλά και το KX5, το οποίο ήταν σε μορφή keytar με 37 πλήκτρα.

Μάλλον το πιο χρησιμοποιημένο keytar ever, διέθετε ribbon controller και δύο wheels, ενώ τα πλήκτρα του αν και στην πρώτη θέαση φαίνονται σαν mini keys, στην πραγματικότητα είναι κανονικού πάχους πλήκτρα, απλά πιο κοντά σε μήκος.

Ο πιο διάσημος χρήστης του KX5 λογικά πρέπει να είναι ο Chick Corea, μια και το χρησιμοποιούσε σε κάθε (ηλεκτρικό) live του από τα μέσα των '80s ως και τον θάνατο του το 2021. Ο Jean Michel Jarre επίσης χρησιμοποίησε ένα τροποποιημένο ΧΚ5 στα μέσα των '80s στις περιβόητες συναυλίες του στην Λυών και στο Χιούστον.





















KX88 & DX7 II





KX88 & DX7 II

















Chick Corea Elektric Band

 

[Πάνος Χελιδόνης]

Καλά, ο Jarre και το ΚΧ καστομιά είχε κάνει; ανυπόφορος πχια..

 

[stavros_d80]

когда русские делали синтезаторы....

 

[Waterfall-K]

Ensoniq TS-10 (1993)



To Ensoniq TS-10 ήταν ένα εξαιρετικό workstation της εποχής, με 6 oscillators και 4 μεθόδους δημιουργίας ήχου, κάτι μεταξύ wavetable, wave sequencing και sample-playback. Είχε 32-voice πολυφωνία, 12-part multitimbrality, 24 tracks sequencer και 24-bit μονάδες εφέ. Μπορούσε να φορτώσει και να επεξεργαστεί samples από samplers της ίδιας εταιρείας, κάτι που ήταν καλό μεν αλλά περιοριστικό, μια και δεν μπορούσε να φορτώσει βιβλιοθήκες ήχων από samplers άλλων εταιρειών, wav files ή γενικά samples σε άλλα formats.

Διέθετε επεκτάσιμη RΑΜ στα 8MB (από τα standard 2MB), 3.5" floppy drive και keybed με πολυφωνικό after-touch. Έβγαινε και σε έκδοση με 76 βαρυκεντρισμένα πλήκτρα (TS-12) αλλά χωρίς poly after-touch. 

 

[npap]

To Ensoniq TS-10 ήταν ένα εξαιρετικό workstation της εποχής...

τι μου θύμισες πάλι... είχα τότε ήδη το sq1 και με ξυπνάει μια μέρα ο Νίκος από το Λυρικόν και μου λέει "πάρε  καφέ και έλα τρέχοντας"...  συνήθως το έκανε όταν έβγαινε καμιά καρτούλα με ήχους για το δικό μου (είχα 2 ram και μου τις φόρτωνε στη ζούλα με επιλογές μου από τις rom που κυκλοφόρησαν), οπότε πήγα χαρούμενος μεν αλλά ανυποψίαστος δε... όταν έφτασα το έστηνε... τελικά έφυγα αργά το βράδυ εκστασιασμένος και αν δεν είχα πάρει πρόσφατα στο studio το D70 της Roland (δεν είχαν σχέση αλλά το έξοδο είχε γίνει), θα έφευγα σίγουρα με το εκθεσιακό... δεν θα περίμενα καν παραλαβή... στα αυτιά μου εκείνη την εποχή με τον φοβερό παίκτη Νίκο να το ξεψαχνίζει ήταν μια μαγική εμπειρία...?

 

[Waterfall-K]

τι μου θύμισες πάλι... 

Τι μου θύμισες κι εσύ τώρα.? Το D70 το είχε ένας φίλος/γείτονας και το είχα δανειστεί για μερικές μέρες να το τεστάρω λίγο. Μου άρεσε πάρα πολύ και σαν look και σαν ήχος, κάτι που δεν μου συμβαίνει συχνά με Roland synths. Τελικά ποτέ δεν απέκτησα ένα αλλά ούτε και κάποιο άλλο Roland, μια και ήμουν δεμένος γερά στο άρμα της Yamaha με τα DX & SY μοντέλα.?

 

[theoMusictech]

μια και ήμουν δεμένος γερά στο άρμα της Yamaha με τα DX & SY μοντέλα.?

νομιζω το παραπανω, σε οποιον και να το ελεγε ο Waterfall-K, δεν υπηρχε περιπτωση να τον πιστεψει κανενας!!!!!!!!!!!!!!! (κατοχος Yamaha)! ειναι ((μονο) (& στερεο καμια φορα)) καλο παντως να δοκιμαζουμε μηχανηματα απο οσες περισσοτερες εταιριες μπορουμε, νεους ηχους, τεχνολογιες - φιλοσοφιες που θελει να περασει καθε εταιρια, κανει παντα καλο στη δημιουργια, απο την μικρη μου εμπειρια μιλαω!

 

[theoMusictech]

νομιζω το παραπανω, σε οποιον και να το ελεγε ο Waterfall-K, δεν υπηρχε περιπτωση να τον πιστεψει κανενας!!!!!!!!!!!!!!! (κατοχος Yamaha)! ειναι ((μονο) (& στερεο καμια φορα)) καλο παντως να δοκιμαζουμε μηχανηματα απο οσες περισσοτερες εταιριες μπορουμε, νεους ηχους, τεχνολογιες - φιλοσοφιες που θελει να περασει καθε εταιρια, κανει παντα καλο στη δημιουργια, απο την μικρη μου εμπειρια μιλαω!

 

[Waterfall-K]

καλο παντως να δοκιμαζουμε μηχανηματα απο οσες περισσοτερες εταιριες μπορουμε

Όσα αξίζουν δοκιμής, και τα δοκιμάζουμε και τα αγοράζουμε, το έχω κάνει πάμπολλες φορές τα τελευταία 40 χρόνια και συνεχίζω να το κάνω, και όχι μόνο στον synth τομέα. Πάντα φυσικά σύμφωνα με τις ανάγκες μας και το budget μας, το οποίο είναι πεπερασμένο.