Δημοτική μουσική ή μήπως κάτι άλλο;

[cyclops]

Προβληματισμένος εδώ και αρκετά χρόνια, και προερχόμενος από περιοχές της χώρας (Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα) όπου η δημοτική μουσική έχει μεγάλη παράδοση, πορεία, και καθώς μετά λύπης μου ανακαλύπτω, παρακμή. Θα παραθέσω την άποψή μου μόνο για το συγκεκριμένο είδος δημοτικής μουσικής, αν και υποψιάζομαι ότι παρόμοια κατάσταση επικρατεί και σε άλλες περιοχές της ελλάδας, π.χ. κρήτη, μακεδονία, και τα αντίστοιχα μουσικά παραδοσιακά ιδιώματα.

Δεν ξέρω που οφείλεται η μετάλλαξη της δημοτικής μουσικής σε κάτι που για μένα ως άκουσμα και αισθητικό αποτέλεσμα φαντάζει σαν ένα βιασμένο και μεταλλαγμένο είδος. Ίσως κάποιος από εσάς να έχει την απάντηση.

Δεν ξέρω τι εμπειρίες και παραστάσεις έχετε από δημοτική ή παραδοσιακή μουσική όπως συνήθως αναφέρεται, από καθαρά μουσικό ενδιαφέρον θα ήθελα να σχολιάσετε τα δύο παρακάτω βίντεο. Απλά να σχολιάσω ότι στα δύο βίντεο το μόνο ίσως κοινό είναι η χρήση του κλαρίνου. Τίποτα δε μοιάζει ούτε από άποψη εκτέλεσης, ενορχήστρωσης και προπάντων αισθητικής. Δε θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα είχαν θέση σε ένα παραδοσιακό είδος ήχοι όπως οι pacman-οειδείς synth ήχοι, η σκαφάτες κιθάρες, τα ντραμς, το echo του τραγουδιστή και του κλαρίνου στο 110% και πολλά άλλα...

Το περίεργο και απίστευτα εκνευριστικό είναι ότι τα συγκεκριμένα μουσικά μορφώματα έχουν τρομερή απήχηση στη μεγάλη μάζα του κόσμου. Δεν υπάρχει γάμος, πανηγύρι και γενικά κοινωνική εκδήλωση όπου να έχεις τη δυνατότητα να ακούσεις γνήσια δημοτική μουσική, με την σύνθεση της ορχήστρας στην κλασική μορφή της (κλαρίνο-βιολί-λαούτο-νταούλι). Στο 99.9% των περιπτώσεων υπάρχει το αποτρόπαιο συνονθύλευμα του ηλεκτρικού κακοποιημένου ήχου.

Θα μπορούσα να παρεθέσω δεκάδες άλλα παραδείγματα σαν αντιπαραβολή του γνήσιου και του κακέκτυπου, αλλά σαν πρώτη ανάγνωση ας σχολιάσουμε αυτά τα δύο εδώ:



Περιμένω τις απόψεις σας.

 

[neeq]

Δυστυχως πρεπει να φυγω σε λίγο. Συμφωνω στο μεγαλύτερο μερος του αρχικου ποστ, και θα με ενδιεφερε να αναπτυξω μερικες σκεψεις, εχοντας διαβασει και μερικα πραγματα περι εξελιξης της δημοτικης μουσικής αναλογα με τις κοινωνικες συνθήκες (οι πηγες μου δε φτανουν μεχρι το σημερα, αλλα εχουν ενδιαφερον).

Ελπιζω να βρω χρονο τις επομενες μερες.

 

[Superfunk]

Εμενα παλι μου αρεσει πολυ περισσοτερο η ‘‘ηλεκτρικη‘‘ δημοτικη μουσικη,αλλωστε ο ηλεκτρισμος εχει ανακαλυφθει εδω και...δεκαετιες  ;D...ενω υπαρχει πλεον ακομα και στο πιο απομακρυσμενο χωριο....2013 εχουμε οχι 1821....

Η χρηση ηλεκτρικων οργανων και η αντικατασταση καποιων ‘‘παραδοσιακων‘‘ με αυτα μου φαινεται τοσο φυσικη οσο η αντικατασταση του ζουρνά με το κλαρινο στα τελη της δεκαετιας του 1880.

Αλλωστε το ιδιο συμβαινει και σε ολο τον κοσμο απο τα Βαλκανια ως την Αφρικη και απο τη Λατινικη Αμερικη ως τις ΗΠΑ...ο ηλεκτρικος ηχος κυριαρχει & στις δημοτικες μουσικες των χωρων αυτων (μακεδόνικα,latin,country,soca κτλ)

 

[cyclops]

Εμενα παλι μου αρεσει πολυ περισσοτερο η ‘‘ηλεκτρικη‘‘ δημοτικη μουσικη,αλλωστε ο ηλεκτρισμος εχει ανακαλυφθει εδω και...δεκαετιες  ;D...ενω υπαρχει πλεον ακομα και στο πιο απομακρυσμενο χωριο....2013 εχουμε οχι 1821....

Η χρηση ηλεκτρικων οργανων και η αντικατασταση καποιων ‘‘παραδοσιακων‘‘ με αυτα μου φαινεται τοσο φυσικη οσο η αντικατασταση του ζουρνά με το κλαρινο στα τελη της δεκαετιας του 1880.

Αλλωστε το ιδιο συμβαινει και σε ολο τον κοσμο απο τα Βαλκανια ως την Αφρικη και απο τη Λατινικη Αμερικη ως τις ΗΠΑ...ο ηλεκτρικος ηχος κυριαρχει & στις δημοτικες μουσικες των χωρων αυτων (μακεδόνικα,latin,country,soca κτλ)

Τα περί της χρήσης ηλεκτρικών οργάνων αντί για τα αντίστοιχα φυσικά, λόγω της ύπαρξης του ηλεκτρισμού, προσωπικά μόνο σαν αστείο μπορώ να τα εκλάβω. Θα το προσπεράσω λοιπόν.

Η μόνη δικαιολογία που θα μπορούσε ίσως να σταθεί θα ήταν η ευκολία με την οποία σετάρεις ήχο. Άλλο να στήσεις μικρόφωνα για όλα τα όργανα και τις φωνές, άλλο να συνδέσεις απλά τα βύσματα. Εξάλλου δικαιολογείται από τη μετάλλαξη του δημοτικού είδους σε καθαρά βιοποριστικό μέσο για τα συγκεκριμένα άτομα που δραστηριοποιούνται. Οπότε όλα συμπαρασύρονται στη λογική του φαστ-φουντ και του άρπα-κόλα. Και μιλάμε για τρελά λεφτά στη συγκεκριμένη μπίζνα που ακούει στο όνομα "μουσική κάλυψη γάμων, πανηγυριών και λοιπών εκδηλώσεων".

Εξάλλου το τελικό αποτέλεσμα δικαιολογεί τον ισχυρισμό ότι όλα για φράγκα γίνονται. Πώς να προτιμήσεις ένα είδος που το αποτέλεσμα του ηχητικά και αισθητικά είναι ΑΘΛΙΟ. Μόνο για την ευκολία και για το χρήμα.

Το λυπηρό είναι ότι έχουν παρασύρει και τον κόσμο σε όλο αυτό το τριπάκι και ακολουθεί άβουλος. Επειδή το παρακολουθώ το θέμα σαν μουσικός και σαν λάτρης της παράδοσης, κάθε φορά που θα πρέπει να παραστώ σε κάποιον γάμο συγγενικού ή φιλικού προσώπου, πραγματικά μελαγχολώ.

Το θέμα παίρνει κι άλλες διαστάσεις, καθώς, όσο κι αν φανεί παράξενο, έχει επηρεάσει ακόμα και το πώς χορεύει πλέον ο κόσμος. Η πλειοψηφία των νεοδημοτικών είναι πλέον συτρορούμπες, και βλέπεις τον κόσμο να χορεύει ρομποτικά μηχανικά. Πλήρης βιομηχάνιση του είδους, από κάθε άποψη και πτυχή κι αν το εξετάσεις.

 

[Shelter]

Νομιζω ότι το τελευταιο θεμα που αναφέρεις ειναι αυτο που σε προβληματιζει. Η συνεχόμενη μειωση του ρυθμικού ρεπερτοριου του δημοτικου τραγουδιου ειναι κατα τη γνωμη μου μαζι με το γεγονος οτι ο κοσμος δεν ξερει να χορευει, και το γεγονος ότι η κατα τοπους δημοτική παράδοση χανει τα διακριτικά της χαρακτηριστικα.

 

[theoctapus]

και βλέπεις τον κόσμο να χορεύει ρομποτικά μηχανικά.

Συγνώμη, αλλά τι εννοείς ακριβώς; Αν κάποιος ξέρει τον χορό τι παραπάνω πρέπει να κάνει για να τον ... χορέψει; Γιατί αν δεν τον ξέρει και απλά σηκώθηκε μαζί με τους άλλους, εε τι άλλο μπορεί να κάνει, θα προσπαθεί να ακολουθήσει όσο μπορεί.

Για την μουσική είναι κι αυτή θύμα της παρακμής και της υποκουλτούρας του πανηγυριού και του νταβαντούρια για τα νταβαντούρια. Απ' την άλλη θα μου πείς τον πολύ τον κόσμο δεν τον νοιάζει η "καθαρότητα" της δημοτικής που ακούνε και σε τελική ανάλυση καλά κάνει, σιγά μην βάλει και πλερέζες γιατί στον γάμο που πήγε η "ορχήστρα" είχε σύνθ.

 

[odis13]

Στην ευρυτερη περιοχη της Ηπειρου τα τελευταια χρονια υπαρχει μια "μπουζουκοποιηση" αν θελετε των πανηγυριων. Ειναι πολυ συχνο φαινομενο η "φιρμα" της βραδιας να μην εμφανιστει επι σκηνης πριν τις 1-2 το πρωι και το μονο "επιτρεπτο" ποτο ειναι το "Τζωνη του μαυρου τ'καλο". Οποτε η ταση που αναφερει ο op δεν ειναι μονο μουσικη αλλα γενικοτερη.

Αυτο που λεει ο SF εχει επισης βαση - δεν ειναι απαραιτητα κακο να μπαινουν νεα οργανα στο χωρο της δημοτικης μουσικης. Οπως εχει τη χαρη του το πληρως παραδοσιακο ρυθμικο σχημα νταουλι και λαουτο αλλο τοσο την εχει και τα drums και η κιθαρα οταν η ενσωματωση τους ειναι καλογουστη. Δυστυχως αυτο δε συμβαινει παντα - ειδικα οσον αφορα τα πληκτροφορα αρχιζει να γινεται κανονας η πληρως κακογουστη χρηση τους με πληρη αδιαφορια για το mood & timbre της μουσικης.

Το παρακατω ας πουμε παρολο που δεν αποτελει κανενα διαμαντι συνθεσης/εκτελεσης δεν νιωθω οτι απαραιτητα "χανει" επειδη εχει καποια μοντερνα στοιχεια στην ενορχηστρωση του. Δεν ακουγεται σαν τη Θανασω, so fuckin' what?



To προβλημα δεν ειναι οτι υπαρχει ενα ρευμα εκμοντερνισμου στο χωρο της δημοτικης μουσικης. Το προβλημα ειναι οτι συχνοτατα αυτο γινεται κακογουστα, χωρις παλι αυτο να σημαινει οτι πρεπει να τα τσουβαλιασουμε ολα.

 

[darshan]

άμα σολάρει ο Σπάθας το mountains είναι καλλιτέχνης, άμα "του δίνει απ'του τζόνυ" το κλαρίνο, είναι κιτς?

 

[cyclops]

Ο εκμοντερνισμός της μουσικής είναι αυτονόητος και εύλογος, όταν όμως γίνεται καλόγουστα και με βάση με κάποιους κανόνες.

Στην Ελλάδα όπως στους υπόλοιπους τομείς, όλα τα κάνουμε στα όρια του κιτς, με ανοργάνωτες και αρπακολατζίδικες μεθόδους.

Εγώ πάντως επιμένω ότι όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος, και το αποτέλεσμα της "ηλεκτρικοποίησης" της δημοτικής μουσικής είναι αναμφισβήτητα ΑΘΛΙΟ._

 

[Reborn]

Δε θα ήθελα να πάρω μια θέση συγκεκριμένη, θα κάνω όμως μια διαπίστωση με βάση τη μικρή πείρα που έχω αποκτήσει τον τελευταίο χρόνο ως "δημοτικός" κιθαρίστας. Ο ήχος, ο κόσμος και οι παίχτες όντως έχουν προχωρήσει(με έχει καλύψει και ο Superfunk σε ένα μεγάλο ποσοστό). Τώρα από εκεί και πέρα τίθεται θέμα γούστου, αλλά πολλές φορές όταν δεν είμαστε μέσα σε ένα τρυπάκι όπως αυτό της δημοτικής μουσικής δε μπορούμε να κρίνουμε τόσο εύκολα.

Ένα παράδειγμα, που θα εξηγήσω μπακαλίστικα. Κάποτε στην Ήπειρο υπήρχε π.χ. σαν βασική ορχήστρα το κλαρίνο, το βιολί, το λαούτο(Ως Αρμονική Συνοδεία) και το ηπειρώτικο ντέφι.

Εν έτει 2013, το λαούτο για παράδειγμα(μιλώντας στο αντικείμενό μου) ήταν για τα περισσότερα "τέμπα" ( ;D ) Φυσική Επιλογή να παραμεληθεί και να μπει στη θέση του...Η σκαφιά με το fender twin reverb και το octaver διότι πέρα από το θέμα "ηλεκτρικός ήχος" η κιθάρα πλέον σε αυτή τη μορφή της δίνει περισσότερο όγκο και δυνατότητες στον εκάστοτε παίχτη. Μάλιστα, οι περισσότεροι έχουν φτάσει σε ένα σημείο να το παίζουν "σαζιστικα". Ένας άνθρωπος που ξεκινάει να εισαχθεί παικτικά στη δημοτική μουσική δύσκολα θα ακούσει και θα εκτελέσει Μόνο το "παραδοσιακό" δημοτικό ρεπερτόριο, ακόμη και για θέματα ευρέσεως εργασίας(σε σχέση πάντα με τη νεοδημοτική εκδοχή των πραγμάτων).

Τέλος πάντων, πολλά είπα για την ώρα, και όσων αφορά τη "μπουζουκοποίηση" της δημοτικής μουσικής, καλό θα ήταν να μην επιμείνουμε εκεί, αλλά να εξετάσουμε τη μουσική καθ'αυτήν, γιατί εντέλει το πιστεύω πως έχει να δώσει πάρα πολλά εφόδια σε οποιονδήποτε επιχειρήσει να τη γνωρίσει, πόσο μάλλον να τη ζήσει.

 

[george956]

Η παρακμη δεν υφισταται μονο στη δημοτικη μουσικη, ειναι συνολικο φαινομενο

σε ολο τον χωρο της μουσικης, παρε παραδειγμα τα σημερινα "λαικα", τα σημερινα "νησιωτικα" κ.ο.κ.....

Προσωπικα θεωρω οτι η παρακμη γενικα ειναι παγκοσμιο φαινομενο σε ολες τις μορφες τεχνης αλλα στη μουσικη πολυ περισσοτερο.... συγκρινω την ποπ π.χ. μουσικη πριν τριαντα χρονια με την σημερινη ladygagaδοποιηση της....

Ευτυχως βεβαιως για τα αυτακια μας που παντα υπαρχουν εξαιρεσεις.

 

[cyclops]

Ομολογώ ότι ίσως το νέο μουσικό είδος που ξεπηδά μέσα από το πάντρεμα της παράδοσης με τα ηλεκτρικά μουσικά όργανα να είναι ενδιαφέρον, ως πειραματισμός ή οτιδήποτε άλλο. Επίσης μπορώ να αντιληφθώ την προτίμηση μερίδας του κόσμου στο ηχητικό αποτέλεσμα που παράγεται, που εν πολλοίς οφείλεται στο πολύ πλουσιότερο αρμονικό περιεχόμενο που παράγουν τα ηλεκτρικά όργανα, καθώς και τα τύμπανα, αυτός ο ίσως άγριος και επιθετικός ήχος, πράγμα που σε μεγάλο ποσοστό ίσως και να σε ωθεί να θες να χορέψεις. Άλλο αυτό όμως, άλλο η δημοτική μουσική. Ίσως αυτό το νέο μουσικό ιδίωμα θα έπρεπε να ονομαστεί διαφορετικά, γιατί σαφέστατα δεν αποτελεί μέρος της παράδοσής μας. Σίγουρα δεν είναι δημοτική μουσική, σαφώς δεν είναι συνέχεια της δημοτικής μας παράδοσης, ίσως θα μπορούσε να ονομαστεί νεο-δημοτική, ίσως σκυλο-δημοτική, όχι όμως καθαρή και γνήσια δημοτική μουσική.

Η παρακμη δεν υφισταται μονο στη δημοτικη μουσικη, ειναι συνολικο φαινομενο

σε ολο τον χωρο της μουσικης, παρε παραδειγμα τα σημερινα "λαικα", τα σημερινα "νησιωτικα" κ.ο.κ.....

Προσωπικα θεωρω οτι η παρακμη γενικα ειναι παγκοσμιο φαινομενο σε ολες τις μορφες τεχνης αλλα στη μουσικη πολυ περισσοτερο.... συγκρινω την ποπ π.χ. μουσικη πριν τριαντα χρονια με την σημερινη ladygagaδοποιηση της....

Ευτυχως βεβαιως για τα αυτακια μας που παντα υπαρχουν εξαιρεσεις.

Μπορώ να πω ότι με πρόλαβες. Αν και δε παρακολουθώ από κοντά τη νησιώτικη παραδοσιακή μουσική, σαφέστατα οι αρχές της παρακμής, με την μετατροπή της σε σκυλονησιώτικη, έχουν δοθεί από τη γνωστότατη οικογένεια, ονόματα δε λέμε, υπολήψεις δε θίγουμε.

Θεωρώ ότι η απαρχή της παρακμής υπήρξε η δεκαετία του 80, με την εισαγωγή των φτηνών synth ήχων σε όλα τα είδη της μουσικής, όπως λαϊκά, βλέπε λεπάδες και κακό συναπάντημα.

 

[-sfaxtis-]

Και εγω πιστευω πως εχει χαλασει αρκετα η γνωστη παραδοσιακη μουσικη..Τα μονα ισως που παραμενουν αυθεντικα ειναι τα ηπειρωτικα,τα νησιωτικα και μερικες ορχηστρες ποιοτικες που δεν ξεφευγουν απο τα δημοτικα-παραδοσιακα χωρις κλαρινα που αυτοσχεδιαζουν σε σολ# εκεινη τη στιγμη στα 500db και κρατανε το επιπεδο!

Συγνωμη για την παρενθεση και αν ξεφευγω λιγο απο το θεμα αλλα θελω να παραθεσω το παρακατω βιντεο να δειτε πως μερικα κλαρινο-δημοτικο-τραγουδα μετατρεπονται "ανετα" σε κατι τετοιο.. 8)

 

[cyclops]

Προς τους φίλους που λένε ότι τους αρέσουν τα "ηλεκτρικά" δημοτικά, δείτε τα δύο παρακάτω βίντεο. Για μένα είναι μέγιστη προσβολή ότι και τα δύο μπαίνουν στην κατηγορία "δημοτικό". Το πρώτο είναι δημοτικό, το δεύτερο είναι τουρκογύφτικο. Simple as that._

 

[-sfaxtis-]

Παρεπιπτοντως καποιος γειτονας Γιώργης που γιορταζει παιζει τερμα τη ζαφειρενια!

χαχαχαχ

Μην αρπαζεσαι..Δυστυχως σε πανηγυρια κλπ. τετοια παιζουν και λιγα δημοτικα!

Η λυση ειναι η να φυγεις ή να ξεκινησεις τα κρασια!

 

[cyclops]

Παρεπιπτοντως καποιος γειτονας Γιώργης που γιορταζει παιζει τερμα τη ζαφειρενια!

χαχαχαχ

Μην αρπαζεσαι..Δυστυχως σε πανηγυρια κλπ. τετοια παιζουν και λιγα δημοτικα!

Η λυση ειναι η να φυγεις ή να ξεκινησεις τα κρασια!

Μα δεν είπα να απαγορευτεί να παίζεται αυτή η μουσική (αν και θα ήταν μία κάποια λύση ομολογώ ;D ). Απλά να μην την ονομάζουν δημοτική. Όπως ακριβώς γίνεται και με τα ακούσματα τύπου γαβ γαβ πάολες καράδες και δε συμμαζεύεται, που δεν είναι λαϊκά, αλλά σκυλάδικα.

 

[-sfaxtis-]

Δεν τα ονομασα ετσι για να μη θιξω καποιον..Αλλα αφου ειπωθηκε,μια σαφεστερη εννοια για αυτα που εννοεις ειναι τουρκο-γυφτο-τσιφτετελο-καψουρο-σκυλαδικα και λιγο απ'ολα..

 

[stavros_d80]

Η μουσική παράδοση έχει αλλοιωθεί στο μεγαλύτερό της μέρος, αλλά υπάρχουν περιοχές που ακόμη κρατούν παραδοσιακά πανηγύρια και ήχο με καθαρά παραδοσιακά όργανα (τέτοιες περιοχές είναι πχ στην Ήπειρο τα Πωγώνια, Ζαγοροχώρια, τα Τζουμέρκα-όχι όλα τα χωριά κάποια).... γενικά όπου υπάρχουν πολλές πέτρες από 890m υψόμετρο και άνω ;D

Επίσης πρόσφατα βρέθηκα σε κρητικό γλέντι εδώ στην Ήπειρο μόνο με παραδοσιακά όργανα (λύρα, λαούτο & λαούτο μπάσο- υπήρχε μόνο μικροφωνική & τα μικρόφωνα τίποτα άλλο) οπότε δεν νομίζω ότι είναι και τόσο τραγικά τα πράγματα.

Όσο για το τι είναι παράδοση απόψεις διίστανται όπως έχει πει και ένας λαογράφος σημασία έχει με το τι διασκεδάζει ο κόσμος.... αυτό το σκυλοκλαρινοσουργελοκιτσαριό μετά από 100 χρόνια ίσως να θεωρείται παράδοση, το Korg M1 θα θεωρείται παραδοσιακό όργανο χεχε!

Όσοι δεν από εμάς δουλεύουμε σε κανά μαγαζί επαγγελματικά έχουν πάθει μια σχετική αναισθησία απλά παίζεις ότι ζητάει ο κόσμος δεν κάθεσαι να το σκεφτείς και πολύ είναι μέσα στο πρόγραμμα... όπως θα παίξεις παντελίδη θα παίξεις και τα καγκέλια όπως τα παίζουν απλά για να διασκεδάσει ο κόσμος....

Στο δημοτικό δεν είναι τωρινό το κακό έχει καιρό που έχει χαλάσει απλώς ήταν οριοθετημένο ανά περιοχές το "κιτσ" & το "ποιοτικο", πχ την Θώδη δεν θα την δεχόταν ποτέ στα Ζαγόρια θα την έπαιρναν με τις πέτρες, αλλά μπορεί να έπαιζε μια χαρά στους κάμπους της Άρτας.

Η τωρινή κατάσταση απλώς αντικτοπρίζει την κατάντια που έχουμε περιέλθει και σαν λαός και σαν χώρα, το ίδιο ισχύει και με την φιλαρμ της Βιέννης αντικτορπίζει το επίπεδο της Αυστρίας.

Ελλαδάρα με τις μπύρες να λήγουν αύριο, βάλε πάγο στα βαρέλια σουβλάκια που έχουν ξεμείνει από τις απόκριες και φωτορυθμικά στην πίστα και δώσεεεεεε λέμεεεεεεε

ελπίζω να μην γίνει χειρότερα μετά θα το γυρίσω σε καλωδιακή να παίζει μόνιμα την φιλαρμ της Βιέννης 8) (και δεν μάρέσει και η κλασσική ρε γμτ....).

 

[Waterfall-K]

...το ίδιο ισχύει και με την φιλαρμ της Βιέννης αντικτορπίζει το επίπεδο της Αυστρίας

H "Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής" τι αντικατοπτριζει? Το επιπεδο της Ιταλιας ή της Τουρκιας?

Αν νομιζεις οτι 8 εκατομμυρια Αυστριακοι ακουνε ολη μερα Κλασσικη εισαι γελασμενος. Κι εκει οπως και παντου υπαρχει καλη μουσικη και σκουπιδια μουσικη.