theoctapus είπε:
Αχ βρε trolley, προτρέχεις. Λες να αμφισβητώ την αξία των ειδημόνων. Λίγο να έχει παρακολουθήσει κανείς τις συζητήσεις εδώ εύκολα θα διαπιστώσει ότι η επιμονή με την οποία συχνά προσπαθώ να υπερασπιστώ την αξία των ειδικών γνώσεων είναι μερικές φορές σχεδόν υπερβολική. Σ' αυτά που λες μέσες άκρες συμφωνώ, αυτό έλειπε.
ΌΜΩΣ, μιλάμε για τέχνη εδώ και τα πράγματα είναι κάπως πιο θολά. Μην ξεχνάς ότι προσπαθώ να τεκμηριώσω την άποψη η οποία λέει ότι δεν αρκεί ένα δέιγμα καλλιτεχνικής δημιουργίας για να αποδωθεί ο χαρακτηρισμός καλλιτέχνης, δεν μιλάω γενικά για την διαδικασία της μελέτης και της ανάλυσης.
Η τέχνη ευτυχώς είναι προσβάσιμη σε όλους και εν δυνάμει μπορεί να επηρεάσει τους πάντες (σημ: σίγουρα υπάρχουν εξαιρέσεις όπως η μοντέρνα τέχνη που απ' τον "απλό" τον κόσμο δεν γίνεται εύκολα κατανοητή). Η τέχνη είναι λοιπόν προϊόν λαϊκής κατανάλωσης. Οι ειδήμονες έχουν μπεί σε μια διαδικασία να αποκτήσουν περισσότερες γνώσεις και να σχηματίσουν τεκμηριωμένες απόψεις και πολύ καλά κάνουν. Όμως όπως κάθε εξειδίκευση έτσι και εδώ υπάρχει η πιθανότητα της στενής ανάλυσης. Παρόλο το βάθος λοιπόν δημιουργείται μια αποξένωση. Κι αυτό θεμιτό είναι, όσο όμως υπάρχει η αναγνώριση ότι υπάρχουν και αυτοί που θέλουν κάτι πιο ελαφρύ και είτε μας αρέσει είτε όχι αυτοί είναι πολύ περισσότεροι.
Αν ειδικά βάλουμε στο παιχνίδι και οικονομικούς όρους, αφού από κάτι τέτοιο ξεκινήσαμε, γίνεται κατανοητό, ελπίζω, ότι οι θέσεις των ειδημόνων δεν είναι πάντα σχετικές. Κοινώς αν στα σχέδια ενός καλλιτέχνη είναι η οικονομική αποκατάσταση από τα έργα του τότε τι λές, θα σκεφτεί τους λίγους ή τους πολλούς; Τελικά ο ειδήμονας καλά κάνει και ασχολείται και πραγματικά είναι άξιος θαυμασμού (οι πραγματικοί ειδήμονες όχι οι αυτοαποκαλούμενοι) όμως δεν θα είναι αυτός που θα πληρώσει τους λογαριασμούς του καλλιτέχνη. Τόσο απλά.
Τα πράγματα αλλάζουν ελαφρώς όταν μιλάμε για στενούς κύκλους με συγκεκριμένα ενδιαφέροντα. Εε αυτός δεν είναι μικρόκοσμος;
Όταν κάποιος κινείται κάθετα σε ανάλυση πάντα χάνει οριζόντια σε εύρος, τι να κάνουμε, αυτό είναι το τίμημα της εξειδίκευσης.
Σε αυτή την κουβέντα περί καλλιτεχνών νομίζω ότι θα πάρω το +1 για Κόκκινο Μύλο (trolley). ;D
Υπάρχουν πολλές καταγεγραμμένες περιπτώσεις στην ιστορία των τεχνών όπου άσημοι και μη αναγνωρισμένοι υπήρξαν όχι μόνο καλλιτέχνες αλλά και από τους μεγαλύτερους της εποχής τους.
Θα αναφέρω εδώ τον σπουδαίο πεζογράφο Φερνάντο Πεσόα (by the way ήταν λογιστής στο επάγγελμα άρα χομπίστας συγγραφέας/ποιητής). Ήταν γνωστός στους λογοτεχνικούς κύκλους αλλά παντελώς άγνωστος στο κοινό. Ο κύριος όγκος της δουλειάς του όμως έγινε γνωστός μετά θάνατον. Συγκεκριμένα 27.000 χειρόγραφά του βρέθηκαν κλειδωμένα σε ένα μπαούλο στο σπίτι του. Σήμερα θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες του 20ου αιώνα.
Παρόμοια περίπτωση η Έμιλυ Ντίκινσον, μια κυρία στη Νέα Αγγλία του 19ου αιώνα, που σχεδόν κανείς δεν γνώριζε ότι έγραφε ποιήματα. Περίπου 1000 από αυτά βρέθηκαν σε ένα μπαούλο μετά το θάνατό της. Σήμερα θεωρείται μία από τις σημαντικότερες μορφές της δυτικής λογοτεχνίας. Έφερε το μοντερνισμό στην αμερικάνικη ποίηση καμιά 50αριά χρόνια πριν από την επίσημη εφεύρεση του κινήματος.
Αμφότεροι δεν έβγαλαν δεκάρα από τη δουλειά τους.
Θα έλεγα ότι καλλιτέχνης είναι ένα ψυχοδιανοητικό στάτους, μια μορφή συγκρότησης της προσωπικότητας. Ως τέτοια δεν εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες για να λειτουργήσει. Η καλλιτεχνική σύλληψη του κόσμου, η καλλιτεχνική ματιά, είναι ανεξάρτητη από το έργο και την ανταμοιβή του. Είναι αναγκαία συνθήκη του έργου. Αλλά όχι και πάντοτε ικανή συνθήκη της αναγνώρισης και της ανταμοιβής.
Θα έλεγα ότι μοιάζει σαν να υπάρχει μια παρεξήγηση του όρου καλλιτέχνης. Ο theo μοιάζει πιο πολύ να τον εννοεί ως δημόσια φιγούρα. Εκεί βέβαια πρόκειται περί αυτονόητου, δεν μπορείς να είσαι έστω και μετρίος γνωστός, χωρίς να είσαι γνωστός. Κατά τα άλλα έχει αποδειχτεί ότι η καλλιτεχνική συγκρότηση και παραγωγή είναι πράγματα ανεξάρτητα της αναγνώρισης. Και δεν φέρνω εδώ το παράδειγμα του κυρ-Μήτσου του μανάβη που βαυκαλίζεται ότι είναι καλλιτεχνάρα κάθε Πέμπτη 7-9 που έχει πρόβα.
Επίσης πρέπει να ομολογήσω ότι όντως άτομα με στέρεα καλλιτεχνική συγκρότηση κατά κανόνα αποκτούν μια κάποια αναγνώριση, έστω περιορισμένη. Και γενικά έχουν την ανάγκη της επικοινωνίας με το κοινό και της κοινοποίησης του έργου τους, πάλι κατά κανόνα. Εδώ όμως αν παραληφθεί το "κατά κανόνα" δημιουργείται μια θεμελιώδης παρανόηση.
Τέλος πρέπει να αναγνωρίσω στον theo ότι στις performing arts πρέπει κανείς να... perform για να είναι καλλιτέχνης, οπότε αντιλαμβάνομαι μια πλευρά του επιχειρήματός του. Υπάρχουν βέβαια και μουσικοσυνθέτες, στιχουργοί κλπ που δεν είναι performers. Πολλές πλευρές της μουσικής δημιουργίας είναι μονήρεις. Ή ακόμη και performers που πέθαναν τελείως άγνωστοι: τρομεροί μπλουζίστες που άφησαν τα κόκαλά τους στις φυτείες κλπ κλπ.
Οπωσδήποτε όμως θα διαφωνήσω με κάθε σύνδεση της καλλιτεχνικότητας με οικονομικά/βιοποριστικά κριτήρια. Η καλλιτεχνικότητα διαμορφώνεται θα έλεγα στα πρώτα 5-10 χρόνια της ζωής του ανθρώπου, δηλαδή σε ηλικίες που κανονικά (εκτός Μπαγκλαντές, Βιετνάμ κττ) ουδείς σκέφτεται το βιοπορισμό, έχει αρχίσει όμως να αποκτά την καλλιτεχνική ματιά, ισοβίως πλέον.
