είναι κάποια πράγματα που τα κοιτάζω από "χαμηλά" και παραιτούμαι από την προσπάθεια να διανοηθώ τη διαδικασία που λειτουργούν, αλλά προσπαθώ -για να μην τα λέω μαγικά- να διαβάζω διάφορες πηγές που δίνουν ορισμένες τεκμηριωμένες πληροφορίες γύρω από αυτά.
Γύρω από το perfect pitch λοιπόν έχω κάποιες απορίες.
Είναι γνωστό οτι οι άνθρωποι με perfect pitch αναγνωρίζουν νότες και όχι συχνότητες, δηλαδή το σημείο αναφοράς είναι το συγκερασμένο σύστημα, το οποίο πάνω σε μια λογαριθμική κλίμακα έχει χωρίσει το λόγο 2:1 δύο συχνοτήτων (οκτάβα) σε 12 ημιτόνια. Όπως είναι προφανές, εκεί μέσα χωράνε πολύ περισσότερες υποδιαιρέσεις, οπότε αναρωτιέμαι τι συχνότητα έχει ένα Λα που αναγνωρίζει ένας άνθρωπος με perfect pitch σε μια πόρτα που κλείνει. Είναι 440Hz? 432? 421? Αν είναι έτσι τότε η τελειότητα ενός τέλειου αυτιού περιέχει οπωσδήποτε ένα σφάλμα, δηλαδή ένα περιθώριο πάνω στο οποίο η νότα δεν είναι ακριβώς αυτή που λέμε, αλλά ελαφρώς οξυμένη ή σε ύφεση. Εξάλλου, ποιός μας είπε οτι ο ήχος ενός κέρματος που χτυπάει στο μάρμαρο είναι κάποια από τις 12 νότες και όχι κάτι εντελώς ενδιάμεσο? (πχ μισή δίεση ή μία άλλη συχνότητα εντελώς ξεκάρφωτη). Εκεί δεν έχω καταλάβει ακόμα πώς η βεβαιότητα στη διατύπωση της νότας γίνεται δεκτή.
Μέσα σε αυτή την απλή απορία προκύπτει και μια σειρά από άλλες : έστω οτι ένα παιδί έχει όντως perfect pitch, δηλαδή οι νότες (μια ακολουθία από συχνότητες) του "απευθύνονται" ονομαστικά (με τον ίδιο τρόπο που σχεδόν όλοι μας αναγνωρίζουμε τα βασικά χρώματα (btw βρίσκω "μαγικό" το οτι και τα βασικά χρώματα είναι 7). Η διδακτική διαδικασία επιβάλλει οτι το αντίστοιχο ερέθισμα (έστω η νότα Λα, δηλαδη μια ακολουθία αρμονικών με θεμελιώδη συχνότητα τα 440Ηz (σήμερα) και διάφορες σχετικές εντάσεις, αλλά και πλήθος), προκαλούν ένα ερέθισμα στον εγκέφαλο, το οποίο σύμφωνα με τη γλωσσική επικοινωνία θα λεχθεί ως "λα". Το τελευταίο μέρος αυτής της διαδικασίας υποδεικνύει μια ελάχιστη μουσική εκπαίδευση, θα μπορούσε ένας άνθρωπος να συνεννοείται σαφώς και με νούμερα, να έλεγε δηλαδή "αυτό που άκουσα βρίσκεται σε μια ζώνη μεταξύ 380 και 450 Hz). Έπειτα, προκύπτει οτι γνωρίζουν και το πού είναι στο πιάνο η νότα που ακούνε, δηλαδή ξερουν τουλάχιστον τις νότες πάνω στο κλαβιέ.
Θέλω να πω οτι διαχωρίζω την ικανότητα αντίληψης ενός μουσικού διαστήματος από τη δυνατότητα να το ονομάσεις. Η ονομασία του μπορεί να είναι για παράδειγμα κάτι από τα παρακάτω :
- το διάστημα είναι μεγάλη έκτη (είμαι μουσικολόγος)
- το διάστημα είναι ίδιο με αυτό που θα παίξω (είμαι μουσικός)
- η ψηλότερη νότα από τις δύο έχει διπλάσια θεμελιώδη συχνότητα από τη χαμηλότερη (είμαι φασματογράφος ;D)
Άρα, για να κλείσω, αφού ήδη πλατείασα, λέω μήπως η διαδοχη μερικών συχνοτήτων αποτελεί μια ιδιότητα ενός μουσικού που γνωρίζει τι παίζει (πχ ενας πενυστός ή ένας τραγουδιστής που δεν δουλεύουν με γεωμετρικά σχήματα προκαθορισμένα ως κλίμακες) και η ιδιαιτερότητα του perfect pitch είναι η δυνατότητα να προσδιορίσεις ένα μουσικό διάστημα με διαφορετικό τρόπο από το να το παίξεις (δηλαδή να το πείς).
ΥΓ. για τη διαφοροποίηση του perfect pitch από τη μουσική ικανότητα συμφωνώ με τους προλαλήσαντες : όλοι αναγνωρίζουμε τα χρώματα, αλλά ελάχιστοι είμαστε ζωγράφοι. Χρειάζονται πολύ περισσότερα πράματα για να ζωγραφίσουμε