Για μένα δεν είναι ούτε καν master volume in a box και εξηγούμαι: ...
Goumi καλά τα λές - για αυτό και έγραψα οτι είναι ένα "μέτριο" master volume. Μπορεί ανάλογα την περίσταση να λειτουργήσει ακριβώς όπως ενα master volume, μπορεί και όχι. Απλά χάριν της συζήτησης, να εξηγήσουμε κάποια πράγματα.
Αν φανταστούμε έναν πολύ απλό μονοκάναλο ενισχυτή αυτός αποτελείται απο μια απλή αλυσίδα σήματος: έχουμε μια
προενίσχυση, με πολλαπλά στάδια και συνήθως κάποιου είδους tonestack στο ενδιάμεσο, μετά πάμε στην
τελική ενίσχυση και απο εκεί στο
μεγάφωνο/καμπίνα. Το volume control είναι σαν μια βαλβίδα, κάπου ανάμεσα στα στάδια της προενίσχυσης, που ελέγχει πόσο απο το σήμα που έφτασε ως εκεί συνεχίζει για τα υπόλοιπα στάδια και πόσο πάει στον κουβά (ground). Προφανώς όσο περισσότερο σήμα περνάει τόσο πιο πολυ gain αλλά και συνολική ένταση έχουμε.
Απουσία κάποιου άλλου control τύπου master volume, στον τελικο περνάει
όλο το σήμα που βγαίνει απο το τελευταίο στάδιο της προενίσχυσης. Oπότε αν ανεβάσουμε το volume στην προενίσχυση έχουμε και δυνατότερο σήμα στην είσοδο του τελικού σταδίου οπότε και πολύ πιο δυνατό σήμα στην έξοδο/ηχείο και εκεί αρχίζουν να βαράνε οι γείτονες πόρτες και κουδούνια.
Οποιαδήποτε προσπάθεια να προσθέσουμε στο κύκλωμα άλλη μια βαλβίδα, η οποία να είναι μετά την προενίσχυση, δηλαδή η λειτουργία της να μήν επηρεάζει καθόλου το αποτέλεσμα που βγαίνει απο την προενίσχυση αλλά να λειτουργεί αποκλειστικά σαν βαλβίδα που ελέγχει το ποσοστό του σήματος που συνεχίζει στην τελική ενίσχυση, ε αυτό είναι μια μορφή master volume.
Σε πάρα πολλούς ενισχυτές το master volume δεν είναι παρα ένα volume control που κάθεται ανάμεσα στην προενίσχυση και τον τελικό και στέλνει ποσοστό του σήματος στον κουβά (ground). Εκεί δηλαδή που θα καθόντουσαν και οποιαδήποτε πετάλια στο effects loop. Oρίστε πχ το preamp schematic για έναν Marshall 2103 - το master volume εδώ είναι απλά ένα ποτενσιόμετρο στο τέλος της προενίσχυσης και η εξοδός του πάει καρφί στην είσοδο του τελικού (2η εικόνα).
Σε αυτή την περίπτωση του "απλού" master volume το JHS θα έκανε (αν υπήρχε effects loop για να το χρησιμοποιήσουμε και υποθέτωντας οτι είναι ενα απλό, σειριακό, passive loop) ΑΚΡΙΒΩΣ την ίδια δουλειά με το master volume. 'Oπως θα την έκανε και το volume control οποιουδήποτε άλλου πεταλιού στο loop. Εγώ πχ χίλιες φορές να έπαιρνα ένα GE-7 και να το έβαζα εκει φλατ παρά το σκέτο ποτενσιόμετρο του JHS αλλά συνεχίζουμε.
Στους περισσότερους μοντέρνους ενισχυτές το effects loop είναι σειριακό μεν αλλά δεν είναι passive - είναι active, buffered. Εκεί μπορεί να μπεί το επιχείρημα ότι ένα ποτενσιόμετρο μετά το pre-amp αλλά εκτός του loop buffer (είτε πρίν είτε μετά) δεν θα έχει την ίδια συμπεριφορά με το ίδιο ποτενσιόμετρο εντός του buffered loop. Εδώ πχ το master volume ενός Fender Hot Rod Deluxe - είναι στο τέλος της προενίσχυσης (βλέπουμε το τελευταίο στάδιο 12ΑΧ7 στα αριστερά του) αλλά
πρίν τα TL072 buffers του effects loop (και μετέπειτα του reverb κυκλώματος).
Αυτό βασικά δεν είναι και ότι καλύτερο καθώς η λειτουργία του master volume μπορεί, λόγω impedance, να επηρεάσει την προενίσχυση και ας είναι και μετά το τελευταίο της στάδιο. Αν ήταν
μέσα στην λούπα (όπως το JHS δηλαδή) θα ήταν απομονωμένο, και παίζει να λειτουργούσε και καλύτερα / πιο "ουδέτερα". Σε κάθε περίπτωση, παρόμοια λειτουργία με το built-in master volume αλλά όχι ακριβώς ίδια.
Στους περισσότερους ενισχυτές, για να αφήσουμε ανεπηρέαστο τελείως τo προενισχυτικό στάδιο απο τυχόν μεταβολές του master volume το τοποθετούμε
μετά το return του effects loop. Είμαστε πάλι μετά το preamp και πρίν το power amp φυσικά. Eδώ παράδειγμα ένας ENGL Powerball, τα διπλά master volume του είναι μετά το return της λούπας. Οπότε και εδώ ένα volume control μέσα στη λούπα αλα JHS θα είναι μεν master volume αλλά δεν θα συμπεριφέρεται ακριβώς όπως αυτό του ενισχυτή.
Εδώ τώρα φτάνουμε και σε μια άλλη τοπολογία, όπου θα πρέπει να μιλήσουμε για το
phase inverter. To phase inverter είναι το πρώτο στάδιο της τελικής ενίσχυσης, όπου έχουμε συνήθως μια λυχνία σαν αυτές της προενίσχυσης η οποία όμως έχει μια διαφορετική λειτουργία να επιτελέσει. Η λυχνία αυτή μας δίνει δυο στάδια που ΔΕΝ ενισχύουν το σήμα (όπως κάναν τα αδερφάκια τους στην προενίσχυση) παρα μόνο αν την σπρώξουμε υπέρ του δεόντως (wink wink). Αυτό που κάνει είναι να προετοιμάσει δυο βερσιόν του σήματος μας, μια κανονική και μια με αντεστραμμένη φάση. Τα τελικά στάδια ενίσχυσης, με τις EL34/6L6 κλπ, θέλουν και τις δυο αυτές βερσιόν του σήματος για να λειτουργήσουν. Πρώτα λοιπόν προετοιμάζει το phase inverter το "ανάποδο" σημα (το "κανονικό" το έχουμε ήδη) και μετά πάμε στις τελικές λυχνίες.
Ο,τι είδαμε ως τώρα είναι αυτό που λεμε
pre-phase inverter master volume. Είτε μπαίνει η λούπα στην εξίσωση είτε όχι, είμαστε μετά τον προενισχυτή και πριν τον τελικο, άρα και πριν απο το phase inverter. Επειδή όμως όταν ο ενισχυτής δουλεύει με τα μπούνια παρατηρούμε οτι ΚΑΙ η λυχνία του phase inverter συμβάλει στο ηχόχρωμα σκεφτήκαν κάποιοι οτι ξερεις τι, ίσως θα έπρεπε ΚΑΙ αυτη η λυχνία να λούζεται μόνιμα όλο το σήμα και να υπεροδηγείται όταν ανεβάζουμε το volume/gain (το κανονικο, οχι το master) και ΜΕΤΑ να επιχειρήσουμε μείωση του σήματος ώστε να μειώσουμε και την ένταση / παραμόρφωση / συμμετοχή των τελικών.
'Εχουμε δηλαδή πλέον ενα master volume
εντός του τελικού, τουτέστιν
post-phase inverter master volume. Για πολλούς αυτο είναι και το "καλό" το master volume, και τα mods πάνω σε Marshall plexi-style ενισχυτές συχνά περιλαμβάνουν τέτοια post-PI master. Εδώ ή θα εχουμε ενα "διπλό" ποτενσιόμετρο που θα στέλνει και τα δυο σήματα (κανονικό και ανάποδο) στον κουβά (ground) ή μια διαφορετική τοπολογία όπου ποσοστο των δυο συνδυάζεται και αλληλοεξουδετερώνεται (αφού ειναι ανάποδα το ένα απο άλλο) οπότε και μένει μικρότερης ισχύος σήμα να συνεχίσει για τις τελικές. Σε κάθε περίπτωση εδώ προφανώς αρχίζει να έχει ακόμα λιγότερη σχέση η συμπεριφορά ενος τέτοιου master volume σε σχέση με ένα JHS στη λούπα.
Yπάρχει και μια ακόμη κατηγορία, σχετικά σπάνια, όπου το master volume είναι
εντός της προενίσχυσης μετά το tonestack, δηλαδή
προς το τέλος αλλά όχι
στο τέλος. Σε έναν τυπικο Hiwatt 100αρη πχ θα δούμε το volume να βρίσκεται αμέσως μετά το 1ο στάδιο της προενίσχυσης, ακολουθούν 2ο, 3ο, tonestack, μετά έρχεται το master volume και ακολουθούν και άλλα στάδια προενίσχυσης (4ο και 5ο) και ΜΕΤΑ πάμε στον τελικό ενισχυτή. Εκεί καθ'εμέ είναι τελείως λάθος να μιλάμε για master volume, θα έπρεπε να το λέμε gain 2, volume 2, κάτι άλλο τελος πάντων γιατί είναι μέρος της προενίσχυσης με ενεργό ρόλο στο ηχόχρωμα της και ας είναι μετα το tonestack. Αλλά τι α κανς, master, γράφει πάνω, α κατς α μαλως?