Το mastering είναι πρώτα απ'όλα ένα κομμάτι της όλης παραγωγικής διαδικασίας.....ως κρίκος λοιπόν της όλης επεξεργαστικής και παραγωγικής αλυσίδας έχει και αυτό την σημασία και την αξία του και φυσικά λόγο ύπαρξης.
Δεν βρίσκω κανέναν απολύτως λόγο να το θεωρήσω ως το πιο σημαντικό κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας αλλά σίγουρα δεν βρίσκω και κανέναν λόγο να το υποβιβάσω ως ασήμαντο.....και βέβαια επαναλαμβάνω για μια ακόμη φορά (το έχω κάνει πολλάκις εδώ μέσα) πως οι συμμετέχοντες στην όλη διαδικασία πλην των ίδιων των δημιουργών είναι απλά συντελεστές και όχι συνδημιουργοί.
...λίγα λόγια περι μάστερινγκ (ή πρε-μάστερινγκ) όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ
Κατ'αρχάς δεν πρέπει να ξεχνάμε πως υπάρχει το αρκετά απλό στην κατανόηση αλλά πολλές φορές περίπλοκο στην εφαρμογή θέμα της μετατροπής του προιόντος της μίξης στο κατάλληλο προς μαζική αναπαραγωγή format και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο......καιαυτό φυσικά δεν είναι κάτι που έγινε ξαφνικά περιττό με την "εξαφάνιση" των δίσκων βινυλίου....το αντίθετο....σήμερα η ποικιλία των format αναπαραγωγής καθιστά ακόμη πιο ουσιαστική την ύπαρξη του mastering....έτσι έχουμε πχ τα κλασικά audio cd, τα "συμπιεσμένα" format (mp3 κλπ), τα format που θα επενδύσουν εικόνα (είτε μιλάμε για πολυκάναλο ήχο σε ένα dvd είτε μιλάμε για άλλες video εφαρμογές), έχουμε τα sacd, έχουμε κάποια radio ή video edits κλπ κλπ....και όλα αυτά πολύ πιθανόν να προκύπτουν από το ίδιο αρχικό προιόν....Άρα θα πρέπει κατ'αρχάς να καταλάβουμε πως το mastering (τουλάχιστον ως πρωταρχικός σκοπός) δεν είναι η τόσο η επεξεργασία σε ότι αφορά την αισθητική πλευρά της ηχητικής πληροφορίας όσο η μετατροπή του στο επιθυμητό format με τον καλύτερο και πλέον απροβλημάτιστο τρόπο.
Σε ότι αφορά λοιπόν την μουσική παραγωγή που είναι και του άμεσου ενδιαφέροντος μας το mastering περιλαμβάνει την μετατροπή του sampling freq/bitrate στο standard των audio cd's, την δημιουργία ενός track index συμβατού με τα αποδεκτά στάνταρτς, την επιλογή των κενών ανάμεσα στα tracks, την δημιουργία κάποιων fade in/out & crossfades αν αυτό είναι επιθημητό, την απαλοιφή πιθανών θορύβων (clicks&pops) που διέφυγαν από το mixing, το leveling μεταξύ των tracks, το συνολικό leveling και η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της δυναμικής περιοχής κλπ κλπ.....από εκεί και πέρα και αν αυτό είναι σκόπιμο και επιθημητό ο mastering engineer είναι πιθανόν να επέμβει και στην χροιά αλλά και στην δυναμική επεξεργασία των tracks πολλές φορές απλά στα πλαίσια ενός καλύτερου matching μεταξύ των tracks, κάποιες φορές ίσως πιο δημιουργικά και παρεμβατικά αλλά πάντα με την λογική της βελτίστοποίησης και όχι της αισθητικής παρέμβασης.
Είναι λογικό πως για να μπορέσουν να συμβούν όλα τα παραπάνω θα πρέπει να ισχύουν κάποιες προυποθέσεις τόσο σε ότι αφορά τον εξοπλισμό όσο και τον ανθρώπινο παράγωντα.
Έτσι μια τέτοια διαδικασία (όπως αντίστοιχα και πιθανότατα πολύ περισσότερο στην μίξη) χρειάζεται τον κατάλληλο χώρο (σε ότι αφορά την ακουστική του), το κατάλληλο monitoring σύστημα (σε ότι αφορά την απόδοση, το matching με τον χώρο, την δυνατότητα καλιμπραρίσματος κάθε εισόδου και εξόδου, την βεβαιώτητα της ηχτικής πιστότητας και διάυγειας όλων των διασυνδέσεων του συστήματος κλπ κλπ), το κατάλληλο metering σύστημα (ευέλικτο, ακριβές, με δυνατότητα clip metering, συμβατό με διαφορετικά metering πρωτόκολα κλπ κλπ) το κατάλληλο μέσο αναπαραγωγής και επεξεργασίας - σταθμό εργασίας (συμβατό με όλα τα digital format, ικανό non destructive editing περιβάλλον, επεξεργαστική ισχύ, ύπαρξη ικανών επεξεργαστικών audio tools, dithering & noise shaping αλγόριθμων, όπως βέβαια και ικανοποιητικόυ sample rate convertion, δυνατότητα για ευέλικτη διασυνδεσιμότητα και ενσωμάτωση εξωτερικών επεξεργαστών κλπ κλπ), τα κατάλληλα αποθηκευτικά μέσα (υποστήριξη διαφορετικών format) και φυσικά ο κατάλληλος υλικοτεχνικός εξοπλισμός σε ότι αφορά την AD-DA και διασυνδεσιμότητα μεταξύ σταθμών επεξεργασίας (tranparency, sampling rate/bitrate compatibility κλπ κλπ).
Αυτό θα έλεγα πως είναι το απαραίτητο set up ενός comercial audio production suite.
Από εκεί και πέρα εισερχώμαστε στο θέμα της πιο παρεμβατικής - δημιουργικής επεξεργασίας η οποία (αν είναι επιθυμητή) απαιτεί και αυτή τον ανάλογοκατά περίσταση εξοπλισμό...αλλά εδώ εισερχώμαστε και στο θέμα υποκειμενικό γούστο και άποψη οπότε δεν θα μπω σε περαιτέρω λεπτομέρειες.....
....και φθάνουμε στον άνθρωπο-χειριστή.....
Δεν ξέρω αν υπάρχουν "μαγικά αυτιά" (...ή και αν χρειάζονται ακόμη) αλλά σίγουρα υπάρχουν οι έννοιες γνώση, εμπειρία, μουσική κουλτούρα και παιδεία, τεχνογνωσία και άποψη....και αυτές πάντα θα αποτελούν τον καθοριστικότερο παράγωντα είτε μιλάμε για επαγγελματίες είτε για ερασιτέχνες.....στην πραγματικότητα η μόνη ουσιαστική διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις 2 κατηγορίες ανθρώπων είναι πως στην πρώτη (επαγγελματίες) όλα τα παραπάνω (έμψυχα και άψυχα) είναι προυπόθεση και η έλειψη τους είναι απαράδεκτη ενώ στην δεύτερη οι ελείψεις σε όλους τους προαναφερθέντες τομείς είναι αναμενόμενες και αποδεκτές.
...τι θέλω να πω λοιπόν....
μπορεί ένας ερασιτέχνης να φτιάξει ένα καλό μάστερ?......φυσικά.....γιατί όχι...απλά οι πιθανότητες μεταβάλονται ανάλογα με τις ικανότητες και γνώσεις του καθενός, τις προσδοκίες, , το υλικό, τον αντικειμενικό σκοπό και τέλος τέλος τον εξοπλισμό (όπως τον περιέγραψα πιο πάνω)
μπορεί ένας "επαγγελματίας" να φτιάξει ένα κακό μάστερ?.....φυσικά....και γιατί όχι....ισχύουν και πάλι τα ίδια....απλά εδώ αφ'ενός δεν είναι και τόσο συνιθισμένο και αφ'ετέρου είναι απαράδεκτο να συμβαίνει.
...καλώς ή κακώς η στατιστική θα ευνοεί πάντα τον επαγγελματία.....και καλώς ή κακώς όσο υπάρχουν άνθρωποι ή εταιρίες που έχουν την δυνατότητα να επιλέγουν την καλύτερη δυνατή λύση για το προιόν τους τα commercial studios (mastering & recording γενικότερα) θα συνεχίσουν να υπάρχουν
...και κάτι τελευταίο.....η έκφραση "ψευτομάστερινγκ" είναι αρκετά διαδεδομένη στα commercial studios με την λογική της δημιουργίας ενός standard audio cd για τον πελάτη για υλικό το οποίο θα σταλεί σε κάποιο mastering studio.....δηλαδή μια αρκετά πρόχειρη μετροπή και επεξεργασία του μιξ ώστε να μπορεί να δωθεί στον πελάτη είτε για ακρόαση είτε για δειγματισμό κλπ κλπ......το τραγικό είναι πως κάποιες φορές έχει τύχει το πρόχειρο αυτό "ψευτομάστερ" να είναι καλύτερο από το τελικό (για ποιους λόγους και με ποιανού υπαιτιότητα είναι άλλη ιστορία).
ps...ελπίζω να μην σας κούρασα....και αγαπητέ Wow! εγώ πραγματικά θα ήθελα να ακούσω ως που μπορείς να φθάσεις μια μίξη με τις γνώσεις και τον εξοπλισμό σου......τα tracks ξέρεις που μπορείς να τα βρεις και η συμμετοχή σου για μένα θα είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη