Όπως πάντα ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες οι απόψεις του αγαπητότατου sfaku. Η αντιληπτική διαδικασία, όσον αφορά την τέχνη και τελικά η ταύτιση ή η μη ταύτιση, είναι αυστηρά προσωπικές διεργασίες και διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Η προσωπική μου άποψη πάντως είναι ότι η τέχνη, δε θα έπρεπε να χρειάζεται πολλή προσπάθεια. Είναι κάτι που το έχω ξαναγράψει και παλιότερα νομίζω αλλά εξηγούμαι:
Όταν μπαίνουμε στη διαδικασία προσπάθειας εκτίμησης ενός έργου (δηλαδή στη διαδικασία των επαναλήψεων μέχρι να...) και ειδικά ενός γνωστού, ιστορικά αναγνωρισμένου καλλιτέχνη, συγγραφέα, μουσικού κλπ, ελοχεύει ένα κίνδυνος: Να καταφέρουμε να νομίζουμε ότι μας αρέσει. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι όταν κάποιος βρίσκεται απέναντι σε ένα ήδη αναγνωρισμένο έργο, ουσιαστικά βρίσκεται απέναντι σε μια προσωπική πρόκληση. Αυτή η πρόκληση με απλά λόγια είναι νομίζω η εξής: "Αυτό που έχω μπροστά μου είναι ένα αριστούργημα, το λέει όλος ο κόσμος. Αν μου αρέσει, σημαίνει ότι μπορώ να αντιληφθώ το μεγαλείο της τέχνης άρα είμαι άξιος. Αν δε μου αρέσει..... δεν μπορεί να μη μου αρέσει αλλά στην περίπτωση που κάτι τέτοιο συμβεί, σημαίνει ότι δεν κατάλαβα."
Περιττό να αναφέρω πόση ασφάλεια και ανακούφιση περιέχει η εκτίμηση ενός αναγνωρισμένου καλλιτεχνήματος. Ανάλογα και με το χαρακτήρα του ανθρώπου βέβαια, αυτή η επιθυμία αποτελεί από μόνη της ισχυρό κίνητρο και μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε παρεξήγηση: Θέλω τόσο πολύ να μου αρέσει που νομίζω ότι μου αρέσει.
Φυσικά, υπάρχει κι ο αντίποδας. Η απόρριψη συλλήβδην του έργου ή/και του δημιουργού μετά από την απογοήτευση που έρχεται μαζί με τη μη ταύτιση. Π.χ. "Ποιος Hemingway; Βλακείες έγραψε. Απλά είχε καλές δημόσιες σχέσεις και έγινε μόδα στους κύκλους των κουλτουριάρηδων".
Κατά την άποψή μου πάντα, όταν αδυνατούμε να ταυτιστούμε με ένα έργο, δε χρειάζονται άπειρες επαναλήψεις (ακροάσεις, θεάσεις, αναγνώσεις κλπ.). Χρειάζεται κενός χρόνος. Το αφήνουμε δηλαδή και επανερχόμαστε μετά από καιρό. Αν και τότε δεν βρίσκουμε κάτι, ε ίσως είναι μια καλή στιγμή να παραδεχτούμε ότι απλά δε μας αρέσει. Η αναζήτηση των λόγων για τους οποίους αυτό συμβαίνει (ή δε συμβαίνει) είναι κατ' εμέ μια άγονη διαδικασία.