Έλεγχος Triton Rack από Φυσικό Κλαρίνο

[korg_nikos]

Γεια σε όλους.

Πρόσφατα παρακολούθησα το εξής βίντεο στο You Tube στο οποίο ο παίχτης ελέγχει τη γεννήτρια του Triton Rack από Φυσικό Κλαρίνο. Δείτε αρχικά το βίντεο και συζητάμε παρακάτω.



Πριν προχωρήσω παρακάτω θα γράψω τι παρατήρησα από το Video. Βλέπω κάτι σαν κάψα (pick up) η οποία είναι προσαρτημένη στο βαρελάκι του ΦΥΣΙΚΟΥ κλαρίνου (κάτω από το επιστόμιο και το σφιγκτήρα) η οποία συνδέεται ως είσοδος προφανώς στο RackΧΧΧ που βρίσκεται πάνω από το Triton Rack. Στη συνέχεια υποθέτω οτι το RackXXX (το αναφέρω έτσι γιατί δεν έχω ιδέα ποιο είναι) βγάζει έξοδο Midi η οποία συνδέεται στο Midi In του Triton Rack.

Μέχρι εδώ όλα καλά. Μάλιστα η συνδεσμολογία θυμίζει λίγο Breath Controller καθώς κατά τον ίδιο τρόπο το ΒC3 μπαίνει ως είσοδος στο Breath Controller "κουτι" της Midi Solutions μετατρέπεται σε Midi σήμα και στέλνεται στο Midi In του οργάνου που θέλουμε να ελέγξουμε.

Υπενθυμίζω ποιες είναι οι απολύτως απαραίτητες πληροφορίες που πρέπει να λαμβάνει το Triton Rack μέσω Midi έτσι ώστε να παίζει όπως ακριβώς ακούσαμε στο Video.

1. Note On. Η πληροφορία αυτή είναι απαραίτητη για να αρχίσει να ηχεί το Rack. Σε ένα κλασικό Midi κλαβιέ η πληροφορία αυτή εκπέμπεται κάθε φορά που πατάμε ένα πλήκτρο.

2. Note Off. Ομοίως με παραπάνω μόνο που η πληροφορία είναι για την παύση. Αντίστοιχα εκπέμπεται όταν αφήνουμε ένα πλήκτρο.

3. Note Number. Πρόκειται για τo Μidi μήνυμα που περιέχει κωδικοποιημένη την πληροφορία για το ποια νότα του Rack θα ηχήσει. Το Note Number εκπέμπεται από ένα κλασσικό Midi κλαβιέ πάλι με τη βύθιση του πλήκτρου. Το κάθε Note Νumber είναι μοναδικό για κάθε πλήκτρο και στο Midi πρωτόκολλο υπάρχουν 128 διαφορετικά Note Νumbers

4. Pitch. Η πληροφορία είναι απαραίτητη έτσι ώστε το Triton Rack να μπορέσει να αναπαράγει το Τονικό Vibrato αλλά και να "πιάσει" μικρότερες του ημιτονίου τονικες αξίες. Σε ένα κλασσικό Midi κλαβιέ το Pitch εκπέμπεται (default) με την κίνηση Joystick ή Wheel.

5. Volume ή Expression προκειμένου το Rack να ανταποκριθεί στο δυναμικό παίξιμο. Σε Midi κλαβιέ αυτό επιτυγχάνεται με διάφορους Controllers όπως Velocity, Assignable Faders ή εξωτερικά πετάλια.

Σίγουρα υπάρχουν κι άλλες χρήσιμες πληροφορίες προς μετάδοση στο Triton Rack αλλά ας περιοριστούμε στις απολύτως απαραίτητες που παρέθεσα παραπάνω.

Το όλο ζήτημα είναι ΠΩΣ οι παραπάνω πληροφορίες μεταδίδονται όλες από ένα ΦΥΣΙΚΟ κλαρίνο μέσω μίας κάψας ή έστω αισθητήρα μόνο στο βαρελάκι.

Πχ αν μιλάγαμε για ένα Midi κλαρίνο/σαξόφωνο η καλύτερα Wind Controllers όπως τα WX5 WX7 και WX11 παρακάτω που είναι κατασκευασμένα για να ελέγχουν Rack και διαθέτουν πληθώρα Controllers στους οποίους ανάγονται Midi παράμετροι κατά βούληση τότε τα πράγματα είναι απλά.

WX5

WX7

WX11

Στην περίπτωση του Παζαρέντζη όμως μιλάμε για ένα ΦΥΣΙΚΟ κλαρίνο το οποίο δεν έχει αισθητήρες και Controllers στα κλειδιά του αλλά μόνο μία "κάψα" ή έστω κάτι σαν έναν αισθητήρα στο βαρελάκι. Δύναται ο αισθητήρας αυτός να αντιλαμβάνεται παρουσία ρεύματος αέρα την οποία σε συνεργασία με το RackXXX να μετατρέπει σε Midi Volume ή Expression και Note On/Off; Δύναται ταυτόχρονα να αντιλαμβάνεται συχνότητα και κατά συνέπεια να την μετατρέπει σε Note Number και και σε τονική ενδιάμεση μεταβολή (Pitch);

Αν ο αισθητήρας δίνει μόνο Pitch πληροφορία και όχι Expression ή Volume είναι εφικτό να ελέγχεις τις δυναμικές του ήχου με πετάλι κατευθείαν πάνω στο Rack αλλά έτσι φυσικά χάνεται όλο το feeling.

Τέλοσπάντων αν γνωρίζει κάποιος κάτι σχετικά με τη συγκεκριμένη συσκευή (αν υπάρχει στην αγορά ή αν είναι Custom) ας μας πει.

Οποιαδήποτε άλλη σκέψη καλοδεχούμενη προς συζήτηση και προβληματισμό.

 

[Μανώλης Χναράκης]

Τι μου θύμησες...

Μηχανάκι που έκανε αυτή τη δουλειά απ'ότι θυμάμαι είχε η Roland από τον καιρό του "Νώε". Τέλος δεκαετίας 80. Απλά δεν θυμάμαι ακριβώς το μοντέλο.

Από τα πιό πρόσφατα (παλιά) μοντέλα που έκαναν και αυτό το πράγμα ήταν το GI-10. Το νεότερο (GI-20) δεν το κάνει άμεσα αλλά με μιά μόντα μπορεί.

Από άλλα brand name δεν έχω υπ'όψι μου, αλλά σίγουρα θα υπάρχει κάτι.

Και στις δύο περιπτώσεις μιλάμε για μονοφωνικό convertion.

Τώρα από software για Η/Υ υπάρχει απ'ότι ξέρω πλήθος προγραμμάτων που κάνουν τέτοιου είδους μετατροπές.

Πού το περίεργο;

 

[korg_nikos]

Ουδέν το περίεργο απλά θα ήθελα κάποιες παραπάνω λεπτομέρειες σχετικά με την αρχή λειτουργίας του αισθητήρα που κάνει αυτά που ανέφερα στα 1 έως 5.

Πχ: Εφόσον το Φυσικό Κλαρίνο δεν έχει διακόπτες ή επαφές στα κλειδιά του πώς μεταδίδεται το Note On και Off; Μήπως το Note On και Off μεταδίδεται με την ύπαρξη ή όχι ρεύματος αέρα ως εξής;

Μηδενική τιμή στην ένταση αναπνοής = Note Off

Ελάχιστη τιμή έως Μέγιστη τιμή αναπνοής = Note On (και μάλιστα με δυναμικό έλεγχο (expression)

Επίσης το Note Νumber πως αναγνωρίζεται. Δύναται ο ίδιος αισθητήρας να μετράει Hz και να τα μετατρέπει σε Note Number;

Το Rack που παρέθεσες έιχε και αισθητήρα που έβαζε κανείς πάνω στο φυσικό όργανο ή έπαιρνε σήμα από κάψα;

Με λίγα λόγια θα ήθελα μια μικρή περιγραφή του μοτίβου λειτουργίας.

 

[Μανώλης Χναράκης]

Έχεις μπερδευτεί με τα keyboards που λειτουργούν εντελώς διαφορετικά ως προς αυτό το σημείο. Δλδ τον τρόπο ανάγνωσης του κλαβιέ.

Το Rack που παρέθεσες έιχε και αισθητήρα που έβαζε κανείς πάνω στο φυσικό όργανο ή έπαιρνε σήμα από κάψα;

Δεν υπάρχει αισθητήρας με την πολύπλοκη έννοια. Κι όμως όλοι δίνουν αυτή την ερμηνεία. Γιατί τέτοιο μπέρδεμα;

Υπάρχει πολύ απλά ένα μονοφωνικό ηχητικό σήμα - α ν α λ ο γ ι κ ό, προερχόμενο από μονοφωνικό φυσικό όργανο (κιθάρα, φωνή, κλαρίνο κλπ). Το μέσο που θα διαβάσει αυτό το σήμα για να το μεταφέρει, είναι πολύ απλά ένας μαγνήτης ή ένα μικρόφωνο ή μία κάψα. Απλά πράγματα.

{ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ}

Από αυστηρά ηλεκτρονικο-τεχνικο-Midi πλευράς, η κιθάρα είναι ένα μονοφωνικό όργανο Χ 6 χορδές. Διότι δεν μπορείς να παράγεις μία τρίφωνη συγχορδία Em (E + G + B) προερχόμενη από μία μόνο χορδή. Θα χρησιμοποιήσεις τρείς χορδές. Ακόμα πιό απλά, αν και κάθε χορδή μπορεί να παράγει π.χ. 30 νότες συνολικά, δεν μπορείς να παράγεις από μία χορδή ταυτόχρονα πάνω από μία νότα τη φορά. Σε κάποιο άλλο θρεντ εδώ στο noiz το έχουμε ξαναπεί αυτό. Μιλάω πάντα για τις περιπτώσεις που έχουμε να κάνουμε με Guitar to Midi και γενικότερα ότι αφορά τέτοιου είδους μετατροπή.

Στην περίπτωσή σου, το ίδιο ισχύει και για το κλαρίνο. Είναι μονοφωνικό όργανο Χ 1.

{ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΕΝΘΕΣΗΣ}

Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει το ηλ/νικό κύκλωμα μαζί με το πρόγραμμα. Μέχρι το σημείο αυτό δεν υπάρχει τίποτα παραπάνω.

Από εδώ και πέρα ισχύει ότι και στα keyboards, με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν εσωτερικοί ήχοι ή/καί άλλες Midi λειτουργίες.

 

[korg_nikos]

Μανώλη δεν έχω μπερδευτεί με τα Midi Keyboards. Απλά τα χρησιμοποίησα ως παράδειγμα για να δείξω οτι από το Midi Κλαβιέ τα σήματα που ελέγχουν τη γεννήτρια είναι διακριτά και ξεχωριστά (Switches κάτω από πλήκτρα, controllers κτλ.) και  παραμένουν ψηφιακά σε όλη τη διαδικασία.

Όπως πολύ σωστά επισημαίνεις ο αισθητήρας στην περίπτωση του κλαρίνου, της κιθάρας κτλ μπορεί να είναι κάψα, μαγνήτης κτλ. Το αναλογικό ηχητικό σήμα, αυτό που συλλέγεται από το εκάστοτε μέσο (κάψα, μαγνήτης κτλ), περιέχει ήδη "πεπλεγμένη" την πληροφορία στο κύμα. Με άλλα λόγια το σήμα που συλλέγεται είναι το σύνθετο αποτέλεσμα όλων των συνιστωσών που επέδρασαν στην τελική μορφή του ήχου. Με λίγα λόγια όλες οι επιμέρους συνιστώσες που συντελούν στη διαμόρφωση ενός ήχητικού σήματος έχουν επιδράσει στο σήμα που συλλέγεται από την κάψα ή το μαγνήτη και περιέχονται "ηχητικά κωδικοποιημένες" σε αυτό

Η απορία μου στην ουσία λοιπόν έγκειται στο πώς γίνεται η "απόπλεξη" ή η ανάλυση των συνιστωσών αυτών έτσι ώστε να αναχθούν σε Midi παραμέτρους και να μεταδοθούν ξεχωριστά στο ψηφιακό πεδίο και κατα επέκταση στο Synth;

Γίνεται "απόπλεξη" (ανάλυση) στο αναλογικό πεδίο και μετά Conversion σε ψηφιακό και μετάδοση;

Ή

Γίνεται πρώτα ψηφιακό Conversion του σύνθετου αναλογικού σήματος και μετά απόπλεξη στο ψηφιακό πεδίο;

Πώς γίνονται τα παραπάνω, πόσο επισφαλές είναι αυτό και ποιο περίπου το latency στις απαιτήσεις δεξιοτεχνικού performance το οποίο απαιτεί διαβατικές νότες, legato, τρίλιες κτλ;

YΓ: Όσο για την πολυφωνια στην κιθάρα, θα μπορούσε να λυθεί αυτό με πάνω από μία κάψα ή με έναν αισθητήρα ο οποίος να περιελάμβανε άνω του ενός υπο-αισθητήρες;

 

[Gant]

To αναλογικό ηλεκτρικό σήμα από την κάψα μετατρέπεται πρώτα από όλα σε ψηφιακό.

Από κεί και πέρα μπορείς να μετρήσεις πόσες φορές περνάει το σήμα από το 0 (φαντάσου το σήμα ώς άθροισμα ημιτόνων) και από κει να υπολογίσεις τη συχνότητα.

Έχοντας τη συχνότητα έχεις και τη νότα που παίζεται. Αν την υπολογίσεις πχ. 440 Ηz ξέρεις ότι είναι Λα. Να λοιπόν το Note On και το Νοte Number! Aν λίγο μετά αυξηθεί και γίνει 442 Hz τότε στέλνεις και ένα μήνυμα Pitch.

Μετρώντας το πλάτος του σήματος έχεις το Volume/Expression.

Αν αλλάξει η συχνότητα και πας σε άλλη νότα ή το πλάτος μειωθεί πολύ, τότε έχεις ένα Note Off και φυσικά ένα Note On για την καινούρια νότα.

Η ανάλυση των συχνοτήτων των σημάτων γίνεται συνήθως με τον αλγόριθμο FFT (Fast Fourrier Transformation). Ο τομέας που ασχολείται με την επεξεργασία σημάτων λέγεται DSP (Digital Signal Processing). Ίσως βρεις πιο πολλές λεπτομέρειες στο wikipedia.

 

[korg_nikos]

Ανάλυση Fourrier είχα κι εγώ στο μυαλό μου αλλά μου φάνηκε πολύ απλό για να είναι αληθινό. Συνεπώς για την υλοποίηση μιλάμε για ανάλυση στο διακριτό πεδίο και αναγωγή του κάθε όρου συμβατικά σε κατάλληλες Midi παραμέτρους.

Πρακτικά τώρα αν υποθέσουμε το ακόλουθο:

Αν με κάποιο τρόπο οδηγούσα την Audio αναλογική έξοδο ενός Triton Le πχ, σε ένα Monitor και ταυτόχρονα σε έναν "αισθητήρα" κατάλληλο για να μπει σε έναν τέτοιο Signal to Midi Converter και στη συνέχεια έστελνα την Midi έξοδο του Converter σε μία Midi είσοδο ενός δεύτερου Triton Le πόσο ίδιo θα ήταν το παιχτικό αποτέλεσμα που θα έπαιρνα από το 2o Triton Le σε σχέση με το πρώτο; Eννοείται φυσικά οτι μιλάμε για το ίδιο Patch και οτι δεν μιλάω για ακουστική αλλά για παικτική ποιότητα.

Με άλλα λόγια αν είχα 2 Μidi Monitors ένα για κάθε Triton Le (ή εναλλακτικά αν πρόβάλω σε Μidi Track ενός DAW τη Midi δραστηριότητα των 2 οργάνων) θα έπαιρνα τα ίδια αποτελέσματα;

ΥΓ. Γνωρίζω οτι σαν εφαρμογή είναι αδιάφορο αυτό που περιγράφω εφόσον υπάρχει η οδός της απευθείας σύνδεσης Midi των 2 Triton Le απλά ρωτάω για να δω πόσο πιστή είναι η μετατροπή.