- Μηνύματα
- 842
- Πόντοι
- 16
Είχα υποσχεθεί την παρουσίαση ενός εύκολου DIY stomp box, και συγκεκριμένα ενός tremolo που θεώρησα ότι είναι το επόμενο πιο εύκολο effect για κατασκευή μετά το overdrive που ήδη έχει παρουσιαστεί. Σκόπευα να σχεδιάσω ένα κυκλωματάκι με τα απολύτως απαραίτητα για να είναι εύκολο στην κατασκευή και παρουσίαση - και το έκανα στο μυαλό μου και το μόνο που έμενε ήταν να το σχεδιάσω και στο χαρτί. Μέχρι που τυχαία κοίταξα το Tonepad και βρήκα ένα σχέδιο που είναι το ίδιο απλό, κατά 90% ίδιο με το δικό μου και έχει πολλά ακόμα καλούδια χωρίς αύξηση της πολυπλοκότητας.
Παρεμπιπτόντως, το Tonepad (www.tonepad.com) είναι ένα πολύ καλό site για DIY σχέδια και κατασκευές stomp boxes και το συνιστώ ανεπιφύλακτα καθώς δίνει όλα τα σχέδια με έτοιμα layouts και σε μορφή pdf για αρχειοθέτηση τοπικά.
Σκέφτηκα λοιπόν, σε πρώτη φάση, πέρα από το κατασκευαστικό, να επεκταθώ λίγο και στη θεωρία που περιβάλλει το όλο κύκλωμα, όπως και στο 90% των υπολοίπων κυκλωμάτων, καθώς βασίζεται σε 5-6 βασικά υπο-κυκλώματα που χρησιμοποιούνται κατά κόρον. Κι αυτό γιατί βλέπω αρκετό ενδιαφέρον από πολλους. Επειδή ίσως το πράγμα πάρει έκταση, θα αναλύσω το όλο κύκλωμα σε διαφορετικά ποστ που θα κάνω σε διαφορετικές στιγμές, ανάλογα με το χρόνο μου και στις τυχόν ερωτήσεις/απορίες/διευκρινίσεις για κάθε προηγούμενο ποστ. Στο τέλος, κάποιος mod θα μπορούσε να συμμαζέψει όλα τα ποστ μου σε μια ενότητα για να υπάρχουν σαν reference μόνα τους. Πάμε λοιπόν;
Προπαρασκευαστικά:
Θα ασχοληθούμε με το Tremulus Lune optical tremolo του Dan Green. Θα το βρείτε στο http://www.tonepad.com/project.asp?id=42 (κατεβάστε το σχετικό pdf από το http://www.tonepad.com/getFile.asp?id=84 )
Πρόκειται για ένα απλό τρέμολο, με πολλά εξτρά καλούδια που δεν τα βρίσκεις εύκολα σε άλλα. Διαθέτει ρύθμιση "Spacing" και "Smoothness", ρύθμιση ταχύτητας (και με μικρορύθμιση) και LED ένδειξης ταχύτητας. Και όλα αυτά χωρίς ιδιαίτερη πολυπλοκότητα. Ας δούμε το schematic:
Μερικές βασικές έννοιες και συμβολολογία για τον εντελώς αρχάριο:
Αντίσταση:
Πυκνωτής:
Τελεστικός ενισχυτής (op-amp):
Μεταβλητή αντίσταση (ποτενσιόμετρο):
Μπαταρία:
Δίοδος:
Γείωση:
Βύσμα (θηλυκό):
Σε αυτό το πρώτο ποστ, θα ασχοληθούμε με το γενικό concept του τρέμολο σαν guitar effect και θα δούμε πώς αυτό επιτυγχάνεται στο παραπάνω κύκλωμα χρησιμοποιώντας block διαγράμματα.
Η λειτουργία του tremolo είναι να παίρνει το σήμα του οργάνου στην είσοδο και να του χαμηλώνει την ένταση με περιοδικό τρόπο. Στην ακραία του μορφή, διακόπτει περιοδικά το σήμα, στις ενδιάμεσες θέσεις ανεβοκατεβάζει περιοδικά την ένταση του σήματος, δίνοντας ένα χαρακτηριστικό "κυματιστό" ήχο. Στην ηλεκτρονική ορολογία αυτό λέγεται amplitude modulation, δηλαδή διαμόρφωση πλάτους και όλοι το έχουμε συναντήσει σε κάτι φαινομενικά άσχετο: στο ραδιόφωνο. Εκτός από τα γνωστή μας μπάντα των FM, υπάρχει και η ΑΜ που το όνομά της προκύπτει ακριβώς από τον τρόπο που διαμορφώνεται το σήμα εκπομπής: Α(mplitude) M(odulation)
Πίσω στο τρέμολο. Για να πετύχουμε αυξομείωση της έντασης του σήματος, χρειαζόμαστε κατ'αρχήν ένα κύκλωμα που θα μας παρέχει το περιοδικό σήμα βάσει του οποίου θα γίνεται η αυξομείωση της έντασης. Χρειαζόμαστε λοιπόν έναν ταλαντωτή, ένα κύκλωμα που δίνει στην έξοδό του μια ηλεκτρική κυματομορφή. Το τρέμολο για κιθάρα συνήθως χρησιμοποιεί 2-15 ταλαντώσεις το δευτερόλεπτο, άρα χρειαζόμαστε έναν ταλαντωτή ρυθμιζόμενο από 2 εως 15Hz περίπου. Αυτός είναι το γνωστό στους περισσότερους LFO (Low Frequency Oscillator - Tαλαντωτής Χαμηλής Συχνότητας, που συναντάμε κατά κόρον στα synthesizers). Στο εξής θα αναφέρεται ως LFO.
Χρειαζόμαστε επίσης ένα ηλεκτρικό στοιχείο / εξάρτημα που θα μπορεί να μεταβάλλει κάποιο ηλεκτρικό του χαρακτηριστικό παίρνοντας αυτό το περιοδικό σήμα, ώστε το σήμα της κιθάρας που θα περνάει απο αυτό να μπορεί να διαμορφωθεί από αυτό το (μεταβαλλόμενο) χαρακτηριστικό. Στη συγκεκριμένη σχεδίαση χρησιμοποιούμε μια ηλεκτρικά μεταβαλλόμενη αντίσταση (πώς ακριβώς το πετυχαίνουμε αυτό, αφού δεν υπάρχει άμεσα διαθέσιμο τέτοιο εξάρτημα, θα το δούμε παρακάτω). Στο εξής θα αναφέρεται ως LDR/LED.
Χρειαζόμαστε επίσης και κάποιους προενισχυτές απομόνωσης από τα προηγούμενα και τα επόμενα κυκλώματα/πεταλάκια, ώστε να μπορεί να σταθεί μόνο του αυτόνομα σαν πεταλάκι. Στο εξής θα αναφέρονται ως Input Βuffer και Output Buffer, για την είσοδο και έξοδο αντίστοιχα (και γενικά Buffer για οποιονδήποτε προενισχυτή απομόνωσης).
Και, τέλος, κάποια περιφερειακά εξαρτήματα όπως Input Jack (βύσμα εισόδου), Output Jack (βύσμα εξόδου), AC Jack (βύσμα τροφοδοσίας), Batt (μπαταρία) και GND (γείωση).
Νά το block διάγραμμα:
Aπό το Guitar IN (είσοδος σήματος) το σήμα περνάει από τον προενισχυτή απομόνωσης εισόδου Input Buffer και φτάνει στο διαμορφωτή LDR/LED. Εκεί το πλάτος του (η έντασή του) διαμορφώνεται με ταχύτητα που ορίζεται από τον LFO και το διαμορφωμένο σήμα περνάει στον προενισχυτή απομόνωσης εξόδου Output Buffer και τελικά στην έξοδο του πεταλιού μας.
Κι εδώ, ποια μέρη του schematic μας ανταποκρίνονται στο παραπάνω διάγραμμα:
Για λόγους απλότητας κάποια εξαρτήματα επάνω αριστερά δεν τα συμπεριέλαβα πουθενά. Αυτά είναι μέρος του συστήματος τροφοδοσίας που θα επεξηγηθεί κι αυτό παρακάτω.
Ως εδώ για σήμερα, στο επόμενο tutorial θα αρχίσω την ανάλυση κάθε block ξεχωριστά καθώς και βασικές έννοιες που ανταποκρίνονται σε κάθε block, ώστε να μπορούν να θεωρηθουν και "γενικής χρήσης modules". Αν υπάρχουν κάποιες απορίες απο τα παραπάνω, now is the time. Νομίζω ότι έχω διατηρήσει ένα πολύ απλο/επεξηγηματικό χαρακτήρα ακόμα και για τον πιο αρχάριο με τέτοια θέματα, αλλά απορίες πάντα προκύπτουν.
Παρεμπιπτόντως, το Tonepad (www.tonepad.com) είναι ένα πολύ καλό site για DIY σχέδια και κατασκευές stomp boxes και το συνιστώ ανεπιφύλακτα καθώς δίνει όλα τα σχέδια με έτοιμα layouts και σε μορφή pdf για αρχειοθέτηση τοπικά.
Σκέφτηκα λοιπόν, σε πρώτη φάση, πέρα από το κατασκευαστικό, να επεκταθώ λίγο και στη θεωρία που περιβάλλει το όλο κύκλωμα, όπως και στο 90% των υπολοίπων κυκλωμάτων, καθώς βασίζεται σε 5-6 βασικά υπο-κυκλώματα που χρησιμοποιούνται κατά κόρον. Κι αυτό γιατί βλέπω αρκετό ενδιαφέρον από πολλους. Επειδή ίσως το πράγμα πάρει έκταση, θα αναλύσω το όλο κύκλωμα σε διαφορετικά ποστ που θα κάνω σε διαφορετικές στιγμές, ανάλογα με το χρόνο μου και στις τυχόν ερωτήσεις/απορίες/διευκρινίσεις για κάθε προηγούμενο ποστ. Στο τέλος, κάποιος mod θα μπορούσε να συμμαζέψει όλα τα ποστ μου σε μια ενότητα για να υπάρχουν σαν reference μόνα τους. Πάμε λοιπόν;
Προπαρασκευαστικά:
Θα ασχοληθούμε με το Tremulus Lune optical tremolo του Dan Green. Θα το βρείτε στο http://www.tonepad.com/project.asp?id=42 (κατεβάστε το σχετικό pdf από το http://www.tonepad.com/getFile.asp?id=84 )
Πρόκειται για ένα απλό τρέμολο, με πολλά εξτρά καλούδια που δεν τα βρίσκεις εύκολα σε άλλα. Διαθέτει ρύθμιση "Spacing" και "Smoothness", ρύθμιση ταχύτητας (και με μικρορύθμιση) και LED ένδειξης ταχύτητας. Και όλα αυτά χωρίς ιδιαίτερη πολυπλοκότητα. Ας δούμε το schematic:
Μερικές βασικές έννοιες και συμβολολογία για τον εντελώς αρχάριο:
Αντίσταση:
Πυκνωτής:
Τελεστικός ενισχυτής (op-amp):
Μεταβλητή αντίσταση (ποτενσιόμετρο):
Μπαταρία:
Δίοδος:
Γείωση:
Βύσμα (θηλυκό):
Σε αυτό το πρώτο ποστ, θα ασχοληθούμε με το γενικό concept του τρέμολο σαν guitar effect και θα δούμε πώς αυτό επιτυγχάνεται στο παραπάνω κύκλωμα χρησιμοποιώντας block διαγράμματα.
Η λειτουργία του tremolo είναι να παίρνει το σήμα του οργάνου στην είσοδο και να του χαμηλώνει την ένταση με περιοδικό τρόπο. Στην ακραία του μορφή, διακόπτει περιοδικά το σήμα, στις ενδιάμεσες θέσεις ανεβοκατεβάζει περιοδικά την ένταση του σήματος, δίνοντας ένα χαρακτηριστικό "κυματιστό" ήχο. Στην ηλεκτρονική ορολογία αυτό λέγεται amplitude modulation, δηλαδή διαμόρφωση πλάτους και όλοι το έχουμε συναντήσει σε κάτι φαινομενικά άσχετο: στο ραδιόφωνο. Εκτός από τα γνωστή μας μπάντα των FM, υπάρχει και η ΑΜ που το όνομά της προκύπτει ακριβώς από τον τρόπο που διαμορφώνεται το σήμα εκπομπής: Α(mplitude) M(odulation)
Πίσω στο τρέμολο. Για να πετύχουμε αυξομείωση της έντασης του σήματος, χρειαζόμαστε κατ'αρχήν ένα κύκλωμα που θα μας παρέχει το περιοδικό σήμα βάσει του οποίου θα γίνεται η αυξομείωση της έντασης. Χρειαζόμαστε λοιπόν έναν ταλαντωτή, ένα κύκλωμα που δίνει στην έξοδό του μια ηλεκτρική κυματομορφή. Το τρέμολο για κιθάρα συνήθως χρησιμοποιεί 2-15 ταλαντώσεις το δευτερόλεπτο, άρα χρειαζόμαστε έναν ταλαντωτή ρυθμιζόμενο από 2 εως 15Hz περίπου. Αυτός είναι το γνωστό στους περισσότερους LFO (Low Frequency Oscillator - Tαλαντωτής Χαμηλής Συχνότητας, που συναντάμε κατά κόρον στα synthesizers). Στο εξής θα αναφέρεται ως LFO.
Χρειαζόμαστε επίσης ένα ηλεκτρικό στοιχείο / εξάρτημα που θα μπορεί να μεταβάλλει κάποιο ηλεκτρικό του χαρακτηριστικό παίρνοντας αυτό το περιοδικό σήμα, ώστε το σήμα της κιθάρας που θα περνάει απο αυτό να μπορεί να διαμορφωθεί από αυτό το (μεταβαλλόμενο) χαρακτηριστικό. Στη συγκεκριμένη σχεδίαση χρησιμοποιούμε μια ηλεκτρικά μεταβαλλόμενη αντίσταση (πώς ακριβώς το πετυχαίνουμε αυτό, αφού δεν υπάρχει άμεσα διαθέσιμο τέτοιο εξάρτημα, θα το δούμε παρακάτω). Στο εξής θα αναφέρεται ως LDR/LED.
Χρειαζόμαστε επίσης και κάποιους προενισχυτές απομόνωσης από τα προηγούμενα και τα επόμενα κυκλώματα/πεταλάκια, ώστε να μπορεί να σταθεί μόνο του αυτόνομα σαν πεταλάκι. Στο εξής θα αναφέρονται ως Input Βuffer και Output Buffer, για την είσοδο και έξοδο αντίστοιχα (και γενικά Buffer για οποιονδήποτε προενισχυτή απομόνωσης).
Και, τέλος, κάποια περιφερειακά εξαρτήματα όπως Input Jack (βύσμα εισόδου), Output Jack (βύσμα εξόδου), AC Jack (βύσμα τροφοδοσίας), Batt (μπαταρία) και GND (γείωση).
Νά το block διάγραμμα:
Aπό το Guitar IN (είσοδος σήματος) το σήμα περνάει από τον προενισχυτή απομόνωσης εισόδου Input Buffer και φτάνει στο διαμορφωτή LDR/LED. Εκεί το πλάτος του (η έντασή του) διαμορφώνεται με ταχύτητα που ορίζεται από τον LFO και το διαμορφωμένο σήμα περνάει στον προενισχυτή απομόνωσης εξόδου Output Buffer και τελικά στην έξοδο του πεταλιού μας.
Κι εδώ, ποια μέρη του schematic μας ανταποκρίνονται στο παραπάνω διάγραμμα:
Για λόγους απλότητας κάποια εξαρτήματα επάνω αριστερά δεν τα συμπεριέλαβα πουθενά. Αυτά είναι μέρος του συστήματος τροφοδοσίας που θα επεξηγηθεί κι αυτό παρακάτω.
Ως εδώ για σήμερα, στο επόμενο tutorial θα αρχίσω την ανάλυση κάθε block ξεχωριστά καθώς και βασικές έννοιες που ανταποκρίνονται σε κάθε block, ώστε να μπορούν να θεωρηθουν και "γενικής χρήσης modules". Αν υπάρχουν κάποιες απορίες απο τα παραπάνω, now is the time. Νομίζω ότι έχω διατηρήσει ένα πολύ απλο/επεξηγηματικό χαρακτήρα ακόμα και για τον πιο αρχάριο με τέτοια θέματα, αλλά απορίες πάντα προκύπτουν.
