Τονικότητες

[STEFANOS604]

Τονικότητες

Λαμβάνοντας υπ’ όψη μια ωραία φράση που τα λέει όλα συμπυκνωμένα του Κου Μανώλη Χναράκη από το thread ‘’temperaments’’:

‘’’ Γνωρίζω ότι με κούρδισμα JT είναι δυνατό να παίξω σε μία μόνο τονικότητα. Δηλαδή γιά κάθε τονικότητα θέλω διαφορετικό JT κούρδισμα. Σε αυτό το σημείο όπως καταλάβατε έχουμε (κούρδισμα, τονικότητα και τέλος η κλίμακα Major ή Minor).’’’’ .

Εγώ απλά θα ήθελα να τη συμπληρώσω δίνοντας πρακτικά παραδείγματα-έτσι πιστεύω ότι όλα τα θέματα γίνονται πιο κατανοητά από συμμετέχοντες όλων των επιπέδων μόρφωσης:

Η εκμάθηση  όλων των κλιμάκων και δρόμων καθώς και η αλλαγή κλειδιού στο ίδιο τραγούδι σ’ όλα τα μουσικά όργανα ,εκτός της φυσαρμόνικας και ίσως και κάποιου άλλου παρόμοιου οργάνου, απαιτεί απ’ τους μουσικούς αυτούς καλή θεωρητική κατάρτιση, πολύμηνες προσπάθειες και καθημερινή εξάσκηση.

Αντίθετα ο μουσικός διατονικής φυσαρμόνικας αρκεί να μάθει ΕΝΑ και ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΚΛΕΙΔΙ και ακριβώς την ίδια στιγμή μπορεί χωρίς ΚΑΜΙΑ προηγούμενη προσπάθεια να παίξει και όλα τα υπόλοιπα 11 κλειδιά ματζόρε-μινόρε –δρόμων .

Όταν λέμε διατονική , εννοούμε ότι μπορεί να παίξει ΜΟΝΟ τις νότες μιας κλίμακας πχ Am.

Πχ η διατονική στο κλειδί του C παίζει ΜΟΝΟ τα ΑΣΠΡΑ πλήκτρα του πιάνου.

Τα κλειδιά των  υπόλοιπων διατονικών έχουν ενσωματωμένα γλωσσίδια κουρδισμένα στις αλλοιώσεις { # /b } που απαιτεί η αντίστοιχη κλίμακα.

Ρίχτε μια ματιά στα video μου όπου στο 1ο η ίδια μελωδία παίζεται σε πολλά διαφορετικά κλειδιά , στο 2ο ένα ματζορο-μίνορο (αφού το τραγούδι απαιτεί 2 διαφορετικές  κλίμακες άρα απαιτούνται για να παιχθεί και 2 διατονικές φυσαρμόνικες -μία ματζόρε και μία μινόρε  και στο 3ο η ίδια μελωδία στο ίδιο κλειδί αλλά από 5 διαφορετικές φυσαρμόνικες

1. ALL MY MAJOR HARMONICAS ΦΥΣΑΡΜΟΝΙΚΑ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

2.

’3. 5 Φυσαρμόνικες για την ίδια μελωδία - 5 harmonicas on the same song

Τα ανωτέρω  επιτυγχάνονται αρκεί  ο μουσικός φυσαρμόνικας να έχει μαζί του μια ζώνη-θήκη η οποία να έχει τόσες φυσαρμόνικες όσα και τα κλειδιά που συνήθως παίζει ή παίζονται με την ορχήστρα στην οποία συμμετέχει.

Εγώ έχω μια ζώνη-θήκη στην οποία κουβαλώ τα παρακάτω κλειδιά:

Διατονικές : F – A – C – D  , Am , Bbm , Cm , Dm , D Stefanos Hijaz , A Stefanos Hijaz.

Χρωματικές: C  και A

ώστε να καλύπτω σχεδόν όλες τις ανδρικές και γυναικείες φωνές.

Φυσικά και μπορούν να παιχθούν ΟΛΑ ΤΑ ΚΛΕΙΔΙΑ από ΜΙΑ και ΜΟΝΟ ΜΙΑ διατονική φυσαρμόνικα.

Όμως οι αρχαίοι λέγανε: ‘’Ουδέν καλόν αμιγές κακού’’. Δηλαδή τότε απαιτείται απ’ αυτούς τους μουσικούς καλή θεωρητική κατάρτιση, πολύμηνες προσπάθειες και καθημερινή εξάσκηση, όπως ακριβώς και για τα υπόλοιπα όργανα.

Οι προσπάθειες αυτές απαιτούν μια δύσκολη τεχνική που λέγεται Bending.

Βλέπε άρθρο: http://www.noiz.gr/index.php?topic=189650.0

περίπου στο μέσον της σελίδας και την εικόνα http://www.box.net/shared/a9lf39668cy27bcmeye6

Τώρα επανερχόμενος στην ανωτέρω φράση του κου Χναράκη έχουμε και το εξής άλλο πλεονέκτημα:

Όπως αναλύσαμε λεπτομερώς στα ‘’Temperaments’’:

http://www.noiz.gr/index.php?topic=189617.0

το κούρδισμα σε just Intonation γίνεται ευκολότερα στα όργανα δόνησης (φυσαρμόνικα – ακορντεόν…) και στα έγχορδα όργανα χωρίς χωρίσματα (frets) όπως η κιθάρα.

Όσον αφορά τη φυσαρμόνικα ,{μπορεί ο καθένας να κάνει τέτοιο κούρδισμα , αρκεί να ‘’πιάνουν’’ τα χέρια του και να διαθέσει μόνο 4 ευρώ για μια φτηνή φυσαρμόνικα } θα ασχοληθώ  λεπτομερώς σε προσεχές άρθρο.

Ενώ όμως ο κιθαρίστας θα πρέπει κουρδίζει κάθε φορά την κιθάρα εναλλακτικά  από Equal σε just tempered ο φυσαρμονίστας  την έχει στη ζώνη του έτοιμη –βέβαια και ο κιθαρίστας μπορεί να ‘χει μαζί του και 2η κιθάρα κουρδισμένη σε Just Intonation αν το απαιτεί ένα Event.

Τώρα θα παρακαλούσα τον κο Χναράκη που στο thread ‘’Temperaments’’ ανέφερε:

‘’ Ειδικά στο Midi δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Μπορεί και έτσι είναι, στα ηλεκτρονικά πληκτροφόρα η ET να είναι default γιά ευνόητους λόγους, αλλά η αλλαγή από ET σε οποιαδήποτε άλλη κλίμακα γίνεται κατά βούληση. Να σημειώσω δε ότι, γιά κάποιον που γνωρίζει, ειδικά από Midi, η αλλαγή αυτή γίνεται ποικιλοτρόπως, απλά καί γρήγορα.’’

να μας αναλύσει πιο λεπτομεριακά τα του κουρδίσματος του MIDI ή αν ήδη τα έχει ξαναγράψει να μας παραπέμψει στο αντίστοιχο thread.

Στέφανος

 

[Μανώλης Χναράκης]

Πχ η διατονική στο κλειδί του C παίζει ΜΟΝΟ τα ΑΣΠΡΑ πλήκτρα του πιάνου.

Δηλαδή με κούρδισμα JT C, μπορώ να παίξω μόνο σε C maj. Γιατί όχι σε C min ?. Ρωτάω, δεν το γνωρίζω.

Τώρα επανερχόμενος στην ανωτέρω φράση του κου Χναράκη έχουμε και το εξής άλλο πλεονέκτημα:

Όπως αναλύσαμε λεπτομερώς στα ‘’Temperaments’’:

http://www.noiz.gr/index.php?topic=189617.0

το κούρδισμα σε just Intonation γίνεται ευκολότερα στα όργανα δόνησης (φυσαρμόνικα – ακορντεόν…) και στα έγχορδα όργανα χωρίς χωρίσματα (frets) όπως η κιθάρα.

καί στα Midi.

Ενώ όμως ο κιθαρίστας θα πρέπει κουρδίζει κάθε φορά την κιθάρα εναλλακτικά  από Equal σε just tempered

Δεν είμαι κιθαρίστας αλλά σε μία κιθάρα που έχει τάστα, θέλω να κάνω την ερώτηση, εάν η συγκεκριμένη κιθάρα είναι κουρδισμένη σε Equal Temperament πώς η ίδια κιθάρα μπορεί να κουρδιστεί σε Just Temperament. Γίνεται; Δεν το γνωρίζω.

Τώρα θα παρακαλούσα τον κο Χναράκη που στο thread ‘’Temperaments’’ ανέφερε:

‘’ Ειδικά στο Midi δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Μπορεί και έτσι είναι, στα ηλεκτρονικά πληκτροφόρα η ET να είναι default γιά ευνόητους λόγους, αλλά η αλλαγή από ET σε οποιαδήποτε άλλη κλίμακα γίνεται κατά βούληση. Να σημειώσω δε ότι, γιά κάποιον που γνωρίζει, ειδικά από Midi, η αλλαγή αυτή γίνεται ποικιλοτρόπως, απλά καί γρήγορα.’’

να μας αναλύσει πιο λεπτομεριακά τα του κουρδίσματος του MIDI ή αν ήδη τα έχει ξαναγράψει να μας παραπέμψει στο αντίστοιχο thread.

Αρκεί να κατεβάσει έστω καί ένα απλό Midi Implementation έτσι ώστε να καταλάβει το εύρος των δυνατοτήτων και κατ'επέκταση του κουρδίσματος σε ένα Midi σύστημα. Όχι μόνο του κουρδίσματος αλλά ακόμα καί του bending και πολλών άλλων.

 

[STEFANOS604]

1. Δηλαδή με κούρδισμα JT C, μπορώ να παίξω μόνο σε C maj. Γιατί όχι σε C min ?. Ρωτάω, δεν το γνωρίζω.

Φυσικά και μπορείς αν γνωρίζεις την τεχνική bending. Αλλιώς  θα κουρδίσεις μια διατονική Cm.

2. Δεν είμαι κιθαρίστας αλλά σε μία κιθάρα που έχει τάστα, θέλω να κάνω την ερώτηση, εάν η συγκεκριμένη κιθάρα είναι κουρδισμένη σε Equal Temperament πώς η ίδια κιθάρα μπορεί να κουρδιστεί σε Just Temperament. Γίνεται; Δεν το γνωρίζω.

ΕΔΩ θα βρεις θεωρία για το πώς κουρδίζεται αλλά και να ακούσεις την κιθάρα σε Just Intonation:

http://users.rcn.com/dante.interport/justguitar.html

 

[Μανώλης Χναράκης]

Φυσικά και μπορείς αν γνωρίζεις την τεχνική bending. Αλλιώς  θα κουρδίσεις μια διατονική Cm.

Αν όμως κουρδίσω βάση της εικόνας που παρέθεσα, παίζω σε όλα τα C.Δεν μιλάω γιά bending. Μιλάω γιά κανονικό παίξιμο. Για να είμαστε ακριβείς, με bending θα γίνει στο περίπου αφού θα πρέπει να "στοχεύσεις" ακριβώς. Αυτό πιστεύω τουλάχιστον. Δεν ξέρω αν με καταλάβατε.

ΕΔΩ θα βρεις θεωρία για το πώς κουρδίζεται αλλά και να ακούσεις την κιθάρα σε Just Intonation:

http://users.rcn.com/dante.interport/justguitar.html

Ναί, αλλά αυτή η κιθάρα ΔΕΝ έχει τάστα. Γι'αυτό και στην ερώτησή μου αναφέρω ΜΕ τάστα. Η ερώτησή μου ήταν πονηρή και είχε παγίδα.

 

[soundmagic]

Έχει τάστα. Αν δείς όλη τη σελίδα πιο κάτω φαίνονται πιο καθαρά. Αυτό είναι που κάνει ο τύπος. Χωρίς τάστα δεν έχει νόημα να μιλάμε για τονικότητες σε κιθάρα.

Άλλα βίντεο μου άρεσε ο ήχος, άλλα όχι. Δεν είναι για όλα τα αυτιά.

 

[Μανώλης Χναράκης]

Έχει τάστα. Αν δείς όλη τη σελίδα πιο κάτω φαίνονται πιο καθαρά. Αυτό είναι που κάνει ο τύπος. Χωρίς τάστα δεν έχει νόημα να μιλάμε για τονικότητες σε κιθάρα.

Άλλα βίντεο μου άρεσε ο ήχος, άλλα όχι. Δεν είναι για όλα τα αυτιά.

Να ξαναθέσω αλλιώς - πιό απλά την ερώτηση.

Σε μία κανονική κιθάρα που έχει τάστα (τα κανονικά τάστα), και η συγκεκριμένη κιθάρα είναι κουρδισμένη σε Equal Temperament (ως συνήθως), πώς η ίδια κιθάρα μπορεί να κουρδιστεί σε Just Temperament (χωρίς να μετακινηθούν τα τάστα).

 

[STEFANOS604]

Λες :

΄΄Αν όμως κουρδίσω βάση της εικόνας που παρέθεσα, παίζω σε όλα τα C.΄’’

Αν κουρδίσεις μια σε F σύμφωνα με την εικόνα σου θα παίζεις όλα σε F κ.ο.κ.

Αν και όπως θα δούμε στο πρακτικό  κούρδισμα φυσαρμόνικας –ειδικά για blues-εκείνο που ενδιαφέρει περισσότερο είναι να ηχούν τα ακόρντα intonated.

Πονηρέ Μανώλη!!! Μ' αρέσει πολύ αυτό.....

Δε νομίζω ότι δεν έχει χωρίσματα

Έχω στο αρχείο μου και μια σημείωση ότι just intonation στην κιθάρα επιτυγχάνεται με καμπυλωτά χωρίσματα.

Εδώ θα βρεις άλλο ένα πρακτικό site για fretted guitar σε just intonation

http://jsnow.bootlegether.net/cbg/justintonation.html

 

[Μανώλης Χναράκης]

Εκεί ακριβώς θέλω να καταλήξω.

Επειδή λοιπόν σε JT αν και ηχούν πιό όμορφα οι τριάδες (κάπου το αναφέρεις), μπορείς να παίξεις όμως μόνο σε ένα κλειδί. Δηλαδή μόνο σε C ή μόνο σε C# κλπ.

Όπως καταλαβαίνεις, πρακτικά αυτό είναι αδύνατον ή αν θες πολύ δύσκολο, ειδικά εάν πρόκειται γιά κάποιου όγκου μουσικό όργανο.

Γιά παράδειγμα ένας μουσικός (εκτός των Midi μουσικών) θα πρέπει να διαθέτει 12 ίδια όργανα όπου όλα θα είναι κουρδισμένα σε JT, αλλά ένα γιά κάθε κλειδί, από C έως καί B.

Τώρα όμως, έχει ένα όργανο κουρδισμένο σε ET και γιά όλα τα κλειδιά, από C έως καί B.

Όπως καταλαβαίνεις, μιλάω γιά το πρακτικό (καί οικονομικό) της υπόθεσης.

Γιά να γελάσουμε λιγάκι.

Γιά φαντάσου έναν κιθαρίστα γιά παράδειγμα, που παίζει σε νυχτερινό μαγαζί να έχει τριγύρω του έως 12 διαφορετικές κιθάρες κουρδισμένες όλες σε JT και κάθε φορά που αλλάζει τραγούδι (τονικότητα) να αλλάζει κιθάρα !!!

Το ίδιο και οι υπόλοιποι !!!

 

[STEFANOS604]

Ενώ όμως ο κιθαρίστας θα πρέπει κουρδίζει κάθε φορά την κιθάρα εναλλακτικά  από Equal σε just tempered ο φυσαρμονίστας  την έχει στη ζώνη του έτοιμη –βέβαια και ο κιθαρίστας μπορεί να ‘χει μαζί του και 2η κιθάρα κουρδισμένη σε Just Intonation αν το απαιτεί ένα Event.

Στέφανος

Όπως βλέπεις Μανώλη αυτό είπα στο τέλος του άρθρου.

Έχω επίσης σημειωμένο στις σημειώσεις μου– δεν το δοκίμασα και δεν ξέρω αν είν’ αλήθεια-να λέει κάποιος συμμετέχων σε κάποιο thread ότι:

‘’Όταν σε ακούω να παίζεις με την κιθάρα σου κουρντισμένη σε Just Intonation εγώ  κουρντίζω τη δική μου σε equal temperament αλλά σε Α=432 Hz και ακούγεται θαυμάσια''.

Αν κάποιος το προσπαθήσει ας μας ενημερώσει.

Στέφανος

 

[Μανώλης Χναράκης]

Έχω επίσης σημειωμένο στις σημειώσεις μου– δεν το δοκίμασα και δεν ξέρω αν είν’ αλήθεια-να λέει κάποιος συμμετέχων σε κάποιο thread ότι:

‘’Όταν σε ακούω να παίζεις με την κιθάρα σου κουρντισμένη σε Just Intonation εγώ  κουρντίζω τη δική μου σε equal temperament αλλά σε Α=432 Hz και ακούγεται θαυμάσια''.

Αν κάποιος το προσπαθήσει ας μας ενημερώσει.

Αυτό με το master tune δεν το έχω δοκιμάσει, δεν το γνωρίζω.

Συνήθως όταν κουρδίζω σε JT ή ότι άλλο, ανάλογα και όταν, το master tune είναι πάντοτε καρφωμένο στα 440. Βέβαια, το κάνω σε/με Midi όργανα όπου εκεί το ίδιο όργανο το κουρδίζω από - σε όπως θέλω απλά καί γρήγορα χωρίς να είναι ανάγκη να αλλάξω όργανο. Βλέπεις... Midi καταστάσεις. Extreme πράγματα  ;D

Edit:

Τώρα που το σκέφτομαι, αυτό που λες πιό πάνω με την πρώτη κιθάρα κουρδισμένη σε JT στα 440 και την δεύτερη σε ET αλλά στα 432, δεν είναι σωστό καθ'ότι ουσιαστικά υπάρχει γενικό offset σε όλες τις νότες καί όχι μερικό - διαφορετικό γιά κάθε μία. Κοινώς "μπακάλικο". Αν πρόσεξες (θα το έχεις προσέξει φανάζομαι), τα offset μεταξύ ET vs JT δεν είναι γενικό αλλά εντελώς διαφορετικό γιά κάθε νότα. Αν ήταν γενικό offset, τότε θα μιλάγαμε γιά κάποια JT που απλά είναι ET αλλά κουρδισμένη αντί σε 440 σε 432. Δεν έχει νόημα νομίζω.

 

[STEFANOS604]

Έχεις δίκιο, φαίνεται θα έχει ''ειδικό αυτί ο τύπος''.

Μανώλη

Tο Intonation 21 EDO {Equal Divisions of the Octave} το χρησιμοποιείς?

http://xenharmonic.wikispaces.com/21edo

Αν ναι πες δυο λόγια πρακτικά

Στέφανος

 

[Μανώλης Χναράκης]

Μανώλη

Tο Intonation 21 EDO {Equal Divisions of the Octave} το χρησιμοποιείς?

http://xenharmonic.wikispaces.com/21edo

Όχι. Δεν μου έτυχε ποτέ αφού απ'ότι βλέπω δεν μου κάνει, γιά καθαρά πρακτικούς λόγους ζωντανού παιξίματος. Άλλωστε θα πρέπει να το δοκιμάσω, να το ακούσω και να σου πω. Αλλά με ποιό πληκτροφόρο, αφού θα πρέπει το πληκτροφόρο μου να έχει 20 πλήκτρα αντί 12 ανά οκτάβα.Έχει ενδιαφέρον. Κάποια άλλη στιγμή αργότερα.

Όμως έχω χρησιμοποιήσει, ας μου επιτραπεί η έκφραση, κάπως το ίδιο αλλά με 24 ίσα.

Είναι η απλή Αραβική κλίμακα όπου εκεί γιά παράδειγμα στην κλίμακα C / Dm κουρδίζεις τις νότες E καί B κατά -50 cents βασισμένος στην ET. Αυτό όμως μόνο στην Αραβική (μπακάλικη) όπως την λέω εγώ, διότι η κανονική Αραβική είναι πολύ πιό αυστηρή, όπως την JT και μόνο μία γιά κάθε κλειδί (C, C#,D κλπ).

For your reference:

Τα Midi πληκτροφόρα, κυρίως synthesizersκ και όχι μόνο (Midi αρμόνια, Midi Sound Modules κλπ), ακόμα καί τα πολύ παλιά, είχαν και έχουν κάποια παράμετρο που ονομάζεται Key Follow. Γιά να σου το πω απλά, αυτή η παράμετρος ορίζει την "διαίρεση" που θα έχει η οκτάβα, εάν το αποδίδω καλά έτσι ώστε να το καταλάβεις σωστά.