Γενικα μιλωντας, το trussrod δεν το χρησιμοποιουμε για να αλλαξουμε το υψος των χορδων, αλλα για να ρυθμισουμε το relief. Το υψος των χορδων το ρυθμιζεις κατα κυριο λογο με το υψος της γεφυρας (του saddle), σε συνδυασμο προφανως με το υψος του nut και των ταστων. Ψηλωνει το action, χαμηλωνεις το saddle. Αυτο φυσικα δεν μπορεις να το κανεις εσαει - θα επανελθω σε αυτο αργοτερα.
Το trussrod λοιπον ειναι εκει για τη ρυθμιση του relief του μανικιου, και προφανως το να ΜΗΝ εχεις trussrod ειναι ενα θεματακι. Δεν ειναι το τελος του κοσμου - υπαρχουν παρα πολλες κιθαρες εκει εξω, Martin και μη, συχνα και πολυ παλαιοτερες απο τη δικη σου, που παιζουν μια χαρα ακομη. Ισως οχι με το καλυτερο action στον κοσμο αλλα μια χαρα playable παραμενουν. Ειδικα με μια Martin, οι οποιες ηταν κατα κανονα πολυ solidly built, και ειχαν και αξιοπρεπη στηριξη στο μανικι (εχουν βεργα μεσα, απλα δεν ειναι adjustable κατα οποιοδηποτε τροπο), θα περιμενα να ειναι σχετικα οκ μια κιθαρα του '79. Υποθετωντας οτι ζουσε (και θα συνεχισει να ζει) σε "νορμαλ" συνθηκες. Μαθαινεις και εσυ να ζεις με μικροαλλαγες στο action ανα τις εποχες και πας παρακατω.
Αν τωρα εμφανιστει εν καιρω θεμα με το relief του μανικιου, υπαρχουν 2-3 επιλογες. Ολες αισθητα πιο μπελαλιδηκες απο ενα trussrod adjustment αλλα οπως ειπα οχι και το τελος του κοσμου. Μια επιλογη ειναι να γινει dressed out μεσω των ταστων το relief, οσο αυτο ειναι δυνατο. Μια αλλη ειναι να επιχειρηθει "στρωσιμο" του μανικιου με υψηλη θερμοκρασια και το καταλληλο jig. Και τα δυο ειναι σχετικα δραστικες επεμβασεις και το κατα ποσο ειναι εφικτες/θεμιτες θα πρεπει να στο πει καποιος οργανοποιος εμπιστοσυνης σου (σοβαρος, οχι να ξερει απλα να κανει σεταπ σε ηλεκτρικες) αφου δει το οργανο.
Το αλλο θεμα που πρεπει να σε απασχολει ειναι αυτο του neck reset. Σε ολες τις ακουστικες κιθαρες, με την παροδο του χρονου το μανικι γερνει προς τα μπροστα υπο την ταση των χορδων. Υποχωρει λιγο το καπακι, υποχωρει και το neckblock και σιγα σιγα αλλαζει η γωνια του μανικιου σε σχεση με το σωμα. Αυτο το πραγμα ΔΕΝ εχει να κανει με την υπαρξη trussrod και ΔΕΝ διορθωνεται με ρυθμιση trussrod. Σε αλλες κιθαρες γινεται πιο γρηγορα, σε αλλες πιο αργα - αλλα ειναι σχεδον σιγουρο οτι θα γινει σε βαθος χρονου.
Οσο αλλαζει η γωνια του μανικιου ανεβαινει σιγα σιγα το action. Αρχικα αυτο το διορθωνουμε χαμηλωνοντας το saddle οπως ειπαμε. Aπο ενα σημειο και μετα ομως θα ξεμεινεις απο saddle - τοτε πλεον η κιθαρα χρειαζεται neck reset. Πρεπει δηλαδη να αποκολληθει το μανικι, να διορθωθει η γωνια στο neck pocket σκαλιζωντας καταλληλα το dovetail και να ξαναμπει το μανικι. Αυτη η διαδικασια ειναι αρκετα μπελαλιδικη και κυριως εχει ενα σοβαρο κοστος (μερικες εκατονταδες ευρω αναλογα και που θα απευθυνθεις).
Αυτο ειναι απο που θα επρεπε να σε απασχολει - βαλε καποιον γνωστη να κοιταξει την κιθαρα και να σου πει κατα ποσο η κιθαρα αυτη ειναι σε αμεση αναγκη neck reset. Να τονισω εδω - ειναι κοστος, ειναι μπελας αλλα ειναι και αναποφευκτο σε vintage οργανα. Σχεδον οτι οργανο απο 60's και πριν βρεις εκει εξω θα εχει περασει ενα neck reset σε καποια φαση. Kαι να βρεις ενα οργανο τετοιας ηλικιας που να μην θελει τωρα neck reset, μπορει καλλιστα να θελει σε 4, 5, 10 χρονια απο τωρα. Μπορει να εισαι και κωλοφαρδος και να αντεξει αλλα 20, 25 μεχρι να χρειαστει. Αλλα να το εχεις υποψην σου.
Αν η τιμη ειναι σωστη, και το οργανο το αξιζει (μια D-18 του '79 προφανως αξιζει) μη το φοβασαι, και να θελει το neck reset στα κοντα. Απλα να το εχεις υποψην σου.