λεξικό ηχοληψίας/μουσικής τεχνολογίας

[jimmysbluesmoke1992]

Γεια σας φίλοι. Ετοιμάζω τη μετάφραση ενός DAW στα ελληνικά και οποιαδήποτε βοήθεια θα ήταν πολύτιμη. Μέχρι στιγμής το μόνο που βρήκα ήταν αυτό: 

https://www.politeianet.gr/books/9789602902059-sumboulopoulos-andreas-nakas-lexiko-oron-tis-sugchronis-mousikis-technologias-24370

και δεν το έχω καν στα χέρια μου. 

Όποιος έχει χρόνο και όρεξη μπορεί να συζητήσει εδώ και να κάνει προτάσεις.

προς το παρόν με ενδιαφέρει η γνώμη σας για την απόδοση του όρου track, το οποίο είναι διαφορετικό από το chanel, οπότε ο όρος κανάλι μάλλον αποκλείεται.

 

[Alex Raptakis]

Προσπαθώ να σκεφτώ απόδοση για το Track αλλά μου φαίνεται ακατόρθωτο, γιατί κυριολεκτικά δε βγάζει καθόλου νόημα.

Το πιο σωστό ίσως να είναι το "κομμάτι". Όπως λέμε, music track = μουσικό κομμάτι. Στα DAW παίρνεις πολλά κομμάτια/tracks, και τα συνδιάζεις/επεξεργάζεσαι με διάφορους τρόπους, έτσι ώστε να βγάλεις ένα νέο.

Ένα άλλο, πιο ποιητικό είναι το "μονοπάτι". Με αυτό ίσως υπάρχει θέμα σε άλλα εργαλεία, όπως το μονοπάτι που έχει ένα σήμα από είσοδο σε έξοδο. Το ίδιο παίζει και με το "διαδρομή". Μπορείς να το πεις ακόμα και "δρόμος" αλλά μπορεί να μπερδευτεί κάποιος με τους παραδοσιακούς δρόμους (πχ χιτζάζ).

Βλέπω και ένα άλλο, πρώτη φορά το ακούω, "ατραπός", που μεταφράζεται σε pathway.

 

[jimmysbluesmoke1992]

Ευχαριστώ πολύ για την απάντηση. Πέφτω ακριβώς πάνω στα προβλήματα που εξέθεσες. Στρέφομαι προς τον όρο "όργανο", που είναι μακριά από το αρχικό γλωσσικά, αλλά το κοντινότερο που μπορώ να σκεφτώ νοηματικά

 

[Ali Barout]

Επίσης: Ίχνος, Αυλάκι, Ράγα, Διάδρομος, Λωρίδα, Αράδα

Edit: Στοίχος. Έχει περιέλθει σε σχετική αχρηστία, και νομίζω είναι ιδανική λέξη, που δεν αποσυντονίζει τον ακροατή με άλλους συνειρμούς.

 

[Alex Raptakis]

 Στρέφομαι προς τον όρο "όργανο"...

Το "όργανο" θα το απέφευγα, διότι υπάρχουν τα VST = Virtual Instruments = ψηφιακά όργανα. Επίσης, σε ένα track μπορεί να μην έχεις όργανο, αλλά κάποιο automation lane, ειδικά σε κάποια DAWs όπως το FL Studio, ή και το Ableton αν δεν κάνω λάθος. Σε άλλα DAWs όπως το Cubase υπάρχουν Tracks ξεχωριστά για το tempo, markers, και άλλα.

 

[sultan of string]

οι γάλλοι χρησιμοποιούν το "πίστα"

αλλά εγώ θα έλεγα για ελληνικά το "εγγραφή" ή το "λήψη" ή ακόμα και το "λωρίδα".

Δεν καταλαβαίνω γιατί οι ξένοι δικαιολογούνται στο να χρησιμοποιούν τον όρο strip και όχι εμείς.

 

[jimmysbluesmoke1992]

Είστε όλοι πολύ καλοί. Η επισήμανση περί tempo track/automation track ολοσωστη, δεν το χα σκεφτει.  Το πίστα μοιαζει πολύ εύστοχο ακομα και στην αγγλική νοοτροπία, καθώς track είναι και όρος του στίβου, μοιαζει πιο κοντινο από τον όρο ίχνος. Και η λωριδα ενδιαφερουσα.

Είμαστε ακόμα στο track, και που να μπουμε στα βαθιά, τον ηπιαμε.

 

[npap]

πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση...

αν μου επιτρέπεις όμως μια μικρή παρατήρηση-θέση-προσωπικό συμπέρασμα-συμβουλή ως προς το πρακτικό του θέματος...

αν σε ενδιαφέρει κατά πρώτον η εργονομία του εγχειριδίου, μην μεταφράσεις ΚΑΝΕΝΑΝ τεχνικό όρο... αυτό που θα καταφέρεις (πλέον της γοητευτικής δεν αντιλέγω φιλολογικής προσέγγισης), είναι το να το κάνεις (κατά πάσα πιθανότητα) δυσνόητο μια και οι όροι ούτε μεταφράζονται εύκολα επακριβώς (ως τεχνολογικά ad hoc πολλοί από αυτούς), ούτε  μπορείς εύκολα (μάλλον απίθανο και δύσκολα) να τους επιβάλεις αυθαίρετα Μπαμπινιώτη απόντος ?, ούτε μπορείς εύκολα να τους αλλάξεις ξαφνικά ενώ ήδη χρησιμοποιούνται (και πολλοί έχουν ενσωματωθεί) ατόφιοι και κατά κόρον, στα καθ ημάς δρώμενα, ακόμα κι αν είχες και την έγκρισή του μεγάλου...

κατά την ταπεινή μου γνώμη τα παραπάνω και ελπίζω χωρίς παρεξήγηση και χωρίς να σας χαλάω την ατμόσφαιρα... για αυτό να καταθέσω και τον όβολoν μου περί του "track"... μια και στο daw είναι αντιστοίχηση των track ενός hardware πολυκάναλου εγγραφέα, εγώ θα το μετέφραζα ως "τμήμα"...?

ΥΓ... παρεμπιπτόντως, είχα δοκιμάσει να το κάνω για το τεχνικό βιβλίο που γράφω αυτό το καιρό και το αποτέλεσμα ήταν χειρότερο κι από "γκουγκλομετάφραση" ως προς την κατανόηση...?

 

[Yameth]

Αγαπητέ φίλε, αν δεν είσαι ηχολήπτης από σχολείο θα σου έλεγα πως θα δυσκολευτείς πολύ για κάτι τέτοιο και το αποτέλεσμα ίσως να μην εξυπηρετεί και τον τελικό χρήστη. Διότι η ορολογία είναι δεδομένη μιας και σαν εφαρμοσμένη τέχνη, διδάσκεται.

Για παράδειγμα, το track αποδίδεται ως κανάλι. Δεν χωράει άλλη έννοια. Έτσι συνεννοούνται οι ηχολήπτες.

Στα αγγλικά η 24-κάναλη κονσόλα είναι 24-channel console ενώ το 24-κάναλo μαγνητόφωνο 24 track recorder.

Εκείνοι τα διαχωρίζουν, εμείς όχι μιας και το ένα αντιστοιχεί στο άλλο. Κάθε κανάλι εισόδου της κονσόλας πηγαίνει σε κάποιο κανάλι ηχογράφησης. Συνέβη απο την εποχή πριν μπουν σε DAW.

Στην θέση σου αν είχα τέτοια βασικά ερωτήματα θα το ξανασκεφτόμουν. Διότι σημαίνει πως ίσως να μην έχεις σφαιρική γνώση του αντικειμένου σαν επαγγελματίας και το αποτέλεσμα ίσως και να μην είναι το αναμενόμενο. 

Επίσης η ορολογία της ηχοληψίας είναι αγγλική. Εχουν προκύψει μεταφράσεις στο παρελθόν που τραβούσαμε τα μαλλιά μας καθως η mixing console έγινε τράπεζα μίξεως ήχου, για παράδειγμα. Πολλές φορές είναι προτιμότερο κατα την άποψη μου να παραμένει αγγλικός ο όρος παρα να μεταφράζεται π.χ. κονσόλα μίξης.

 

[npap]

τα μεγάλα πνεύματα (όχι σε ηλικία, δε ντρέπεστε) συναντώνται...?

 

[Μανώλης Χναράκης]

Αυτός που θα κάνει την μετάφραση πρέπει να είναι γνώστης του αντικειμένου και με εμπειρία.

Πάρα πολλά σημεία πρέπει να μεταφερθούν - μεταφραστούν, ως έννοιες, στην target γλώσσα έτσι ώστε να είναι σωστά και κατανοητά.

Σε πάρα πολλές περιπτώσεις η μετάφραση βάση του λεξικού δεν γίνεται σωστά. Πολλές φορές θα χρειαστεί να μεταφερθούν κάποιες λέξεις, κυρίως τεχνικοί όροι, ως έχουν.

Επίσης, θα σου πρότεινα να δώσεις σημασία σε αυτά που έγραψαν πιό πάνω οι npap και yameth.

 

[WrTsXxx]

Για παράδειγμα, το track αποδίδεται ως κανάλι. Δεν χωράει άλλη έννοια. Έτσι συνεννοούνται οι ηχολήπτες.

Αυτό ακριβώς.
Ομοίως και στο βίντεο, κανάλια τα λένε τα τρακς.

 

[Ali Barout]

Μέχρι και ο ίδιος ο Μπαμπινιώτης σε ανάρτησή του δηλώνει ότι δεν είναι υπερ του "καμία ξένη λέξη στη γλώσσα μας", παρά να έχουμε μέτρο και σε αυτό. Αν εξυπηρετεί καλύτερα μια ξένη λέξη την επικοινωνία (που είναι κι ο σκοπός της γλώσσας, ε να μη διστάζουμε να την χρησιμοποιούμε.

Ειδικά ως προς τους υπολογιστές, φοβάμαι ότι πολλές λέξεις είναι ορολογία, κι ως εκ τούτου καλύτερα να χρησιμοποιούνται αμετάφραστες.

Από την άλλη, εγώ δεν μπορώ παρά να υποστηρίζω και να επαινώ τέτοιες προσπάθειες, γιατί αν δεν αναζητήσουμε τις λέξεις, πώς θα είμαστε σίγουροι ότι δεν μας εξυπηρετούν;

(Έχετε σκεφτεί πώς όλο γράφουμε pre και pre και pre και συνεννοούμαστε; Το να γράφαμε προ δεν θα άλλαζε κάτι, θα γλυτώναμε και το alt shift, όμως αισθητικά δεν ταιριάζει, γι' αυτό δεν το χρησιμοποιούμε. Χρησιμοποιούμε το ξένο που είναι και πιο γλυκό. Γιατί ίσως κι έναν άγγλο που δεν έχει σχέση με ηχοληψία και υπολογιστές να τον ξένιζε το pre ως απόφθεγμα, "pre-what love?" να έλεγε, όμως έχει μείνει, γιατί οι υπόλοιποι ξέρουν τι σημαίνει και συνεννοούνται.

 

[Yameth]

Ενοχλούμαι σε μέγιστο βαθμό απο αυτούς που χρησιμοποιούν αγγλικούρες στην καθομιλουμένη.

Εχω πάει σε αγγλικά σχολεία απο παιδί αλλά απο τη μέρα που πάτησα το πόδι μου στην Ελλάδα προσπαθώ (κι ας μην το πετυχαίνω πάντα) να μην μπερδεύω τις δύο γλώσσες όταν μιλώ.

Δυστυχώς, υπάρχει μεγάλη πενία σε ότι αφορά την πληροφορία στην γλώσσα μας (και στο διαδίκτυο) και ίσως υποσυνείδητα γι αυτό έκανα και το Noiz στα ελληνικά το '99 κι ας είχα άνεση στα αγγλικά όπου οι πιθανότητες επιτυχίας τότε ήταν περισσότερες. Για μένα είναι μεγάλο στοίχημα να υπάρξει πληροφορία και γνώση που είναι δεδομένη στα αγγλικά και στη γλώσσα μας.

Η ηχοληψία όπως και η πληροφορική όμως είναι τέχνες με αγγλική ορολογία ενω για παράδειγμα στην ιατρική είναι ελληνική και διατηρείται έτσι. Θέλει μεγάλη προσοχή, γνώση και μακροχρόνια τριβή στον επαγγελματικό χώρο για να μπεις στην διαδικασία μιας πετυχημένης μετάφρασης ενός τέτοιου εργαλείου.

Τυχαίο είναι που πολλοί χρησιμοποιούν αγγλικά Windows; Μετάφρασε σωστά το paste και download ώστε να είναι αυτονόητο στον μέσο άνθρωπο και μετά το συζητάμε.

 

[panGS]

Για παράδειγμα, το track αποδίδεται ως κανάλι. Δεν χωράει άλλη έννοια. Έτσι συνεννοούνται οι ηχολήπτες.

Στα αγγλικά η 24-κάναλη κονσόλα είναι 24-channel console ενώ το 24-κάναλo μαγνητόφωνο 24 track recorder.

Αυτό είναι το σωστό .

Τουλάχιστον εγώ έτσι συνεννοούμαι....τουλάχιστο στα χρόνια που δούλευα ...

μπορεί να μου τα έμαθαν λάθος...

 

[jimmysbluesmoke1992]

Ευχαριστώ πολύ για τις γνωμες. Νομίζω πως δε συμφωνω στη μη μεταφραση, αυτή η έλλειψη γλωσσικών εργαλείων έχει καταστήσει πιο δυσπρόσιτη τη γνώση σε μη αγγλόφωνους χρήστες, ακριβώς γι αυτό σκοπεύω να αναλάβω την εργασία (προσωπικά είμαι δίγλωσσος). Το να αποδεχόμαστε την πρακτική και τη γλώσσα της άκριτα επειδη δεν εχει ασχοληθεί κανείς με το να την τυποποιησει το θεωρώ λάθος, γιατι καταλήγουμε να περιοριζουμε τις επιλογες μας και την κατανοηση μας για το τι κανουμε. Ειδατε σε αυτη τη συζητηση ποσο φτωχοι ειμαστε στο να σκεφτούμε  εναν ευστοχο όρο για κατι τοσο θεμελιώδες όπως το track, που και πάλι ξένο όρο χρησιμοποιούμε για να συνενοηθουμε (κανάλι). Γιατί να μοιαζει λογικό στα αγγλικά να το πεις διαδρομή, και στα γαλλικα οπως ειπε ενας φιλος παραπανω πιστα? αυτοι γιατι μπορουν?

ΥΓ. Προφανώς και κάποιοι όροι δε μεταφράζονται. Θα ηταν αστείο να μεταφραστει το plug in, το video, το effect και το vst, θα ειχαμε αποτελεσματα σαν τη γλωσσα του στρατου, που έγραφε "προμαγειρεμένο φαγητό μετα κρέατος" και εννοουσε κονσέρβα.

 

[Ali Barout]

1] Gain

2] Pan

3] Bell, Notch

4] Q

5] Render

6] Bounce

7] Jog

8] Shuttle

9] On/Off

10] Όλοι οι CC Controllers, και οι ορολογίες του προτύπου MIDI

11] Envelope

12] Fade / Crossfade / Fader

13] Insert / Send

Ορίστε μερικά σκληρά καρύδια. Ειδικά για το 4 και το 9, τα έγραψα και για άλλο λόγο, πέραν της ακριβούς μετάφρασης.

Δεν ξέρω πώς είναι στημένη η μετάφραση, αλλά αν είναι με tags υπάρχει μεγάλο ενδεχόμενο απλές αθώες λέξεις όπως το ΟΚ, ΟΝ, OFF να χρησιμοποιούνται σε πολλά σημεία, αλλά να ζητούν άλλη μετάφραση κατά περίπτωση. Ή να έχουν 2 λέξεις από 1 tag η κάθε μία και να συνδυάζονται, π.χ. "Channel" + "Settings", που στα ελληνικά δεν θα μας έβγαινε γιατί θέλουμε να κλίνεται το κανάλι. Θα έπρεπε να μπορούμε να ορίσουμε και κλίσεις. (Αν υπάρχει μετάφραση στα Ρώσικα, υπάρχει μεγάλο ενδεχόμενο να έχουν προνοήσει και να γίνεται)

Q: Το εύρος συμπαρασυρομένων συχνοτήτων. 1 χαρακτήρας, 34 χαρακτήρες. Πώς θα χωρέσει στις μπάντες ενός EQ 10 περιοχών; Θα ξεχειλίζει σε όλη την οθόνη. Και εντάξει, το Q μπορεί να μείνει αμετάφραστο, όμως βλέπεις ότι και το GUI επιβάλει τους δικούς του περιορισμούς. Δεν αρκεί η λέξη να είναι μόνο εύστοχη, πρέπει να είναι και τέτοιου μήκους ώστε να χωράει στα πεδία... Μπελάς.

Είναι πολύ δύσκολο αυτό που διάλεξες να κάνεις, και μπράβο σου, και μαζί σου, γιατί όπως είπα μου αρέσει να βρίσκουμε τις λέξεις και στη δική μας γλώσσα, γιατί μου αρέσει η δική μας γλώσσα. Φοβάμαι όμως μήπως είναι μάταιος κόπος. Γιατί όπως είπες κι εσύ, απευθύνεσαι σε αυτούς που δεν γνωρίζουν καθόλου αγγλικά, (και έχω τέτοια περίπτωση μέσα στον κύκλο μου) οι οποίοι για εμένα είναι tabulae rasae. Είτε τρακ τους το πω, είτε μπλικ, είτε τσιφ, είτε δίαυλο, είτε κανάλι, γι' αυτούς είναι εκείνο το παραλληλόγραμμο που εμφανίζεται στην οθόνη και δίπλα δείχνει τα συμβάντα/αποκόμματα/μέρη events/clips/parts όσα γράψαμε τέλος πάντων. Αν τους έκανα ξεφτέρια στο ελληνικό μου DAW Aliba:Route 384/64 με τη δική μου ορολογία, κι αυτοί μετά το γυρνάγανε στα Pro Tools... φτου κι από την αρχή θα ήταν γι' αυτούς. (Γιατί μη ξέροντας αγγλικά, δεν μπορούν να μεταφέρουν τον ελληνικό όρο στα αγγλικά)

Εμένα πάντως θα μου άρεσε να υπάρχει συζήτηση επ' αυτού, εν είδει σφυγμομέτρησης, να δούμε ποιες λέξεις θεωρούμε καλύτερες, όσο γίνεται πάντα, κι ας χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα την ορολογία (στα Αγγλικά).

 

[Yameth]

Ευχαριστώ πολύ για τις γνωμες. Νομίζω πως δε συμφωνω στη μη μεταφραση, αυτή η έλλειψη γλωσσικών εργαλείων έχει καταστήσει πιο δυσπρόσιτη τη γνώση σε μη αγγλόφωνους χρήστες, ακριβώς γι αυτό σκοπεύω να αναλάβω την εργασία (προσωπικά είμαι δίγλωσσος).

Μαζί σου. Όμως αλλού είναι το θέμα όπως είπα προηγουμένως.

Αγαπητέ φίλε, αν δεν είσαι ηχολήπτης από σχολείο θα σου έλεγα πως θα δυσκολευτείς πολύ για κάτι τέτοιο και το αποτέλεσμα ίσως να μην εξυπηρετεί και τον τελικό χρήστη. Διότι η ορολογία είναι δεδομένη μιας και σαν εφαρμοσμένη τέχνη, διδάσκεται.

 

[jimmysbluesmoke1992]

Τέλεια. Επέλεξα τελικά τον όρο "Δρόμος", όπως ειναι γραμμενο σε συγγραματα σε σχεση με τη λειτουργια μαγνητοφωνων (το 2track το λέει 2 δρόμων).

Καμιά γνώμη για το insert? 

 

[rockhead]

Τέλεια. Επέλεξα τελικά τον όρο "Δρόμος", όπως ειναι γραμμενο σε συγγραματα σε σχεση με τη λειτουργια μαγνητοφωνων (το 2track το λέει 2 δρόμων).

Καμιά γνώμη για το insert? 

''εισαγωγη''  ισως?