Όπως προειπώθηκε, η μείξη είναι τέχνη. Γιατί είναι τέχνη; Γιατί μέσα από τη μείξη μπορεί να αλλάξει όλο το ηχητικό αποτέλεσμα. Φαντάσου ότι αυτός που αναλαμβάνει τη μείξη, καλείται να διαχειριστεί όλα τα εφέ, όλες τις εντάσεις, δυναμικά και στατικά εφέ, ακόμα και μικρές αλλάγές σε αρμονία (αν πχ έχεις αναλάβει να φτιάξεις επιπλέον φωνές με pitch correction).
Ναι μεν υπάρχουν κάποια "βήματα" όπως λες, αλλά έστω και λίγο να το ψάξεις, θα δεις ότι δεν είναι τόσο απλό έτσι ώστε να τα κατηγοριοποιήσεις ΌΛΑ. Ως μια αρχή όμως, θα προσπαθήσω να σου δώσω έναν πεπατημένο δρόμο για να μπορέσεις να πειραματιστείς και να μη χαθείς στο χάος των tutorials.
Στάδιο 0: Ηχογράφηση & Programming
Αυτά τα δύο είναι διαφορετικά πράγματα και έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με τη σύνθεση. Αν πχ σου δώσουν midi πληροφορία, τότε θα πρέπει ο mixing engineer να αποφασίσει (μαζί με τον συνθέτη/παραγωγό) για το τι ήχος θα δωθεί σε αυτή την πληροφορία. Ας το αφήσουμε για άλλη φορά όμως γιατί βγαίνει εκτός θέματος. Ως mixing engineer θα πρέπει πάντα να παραλαμβάνεις αρχεία ήχου σε lossless μορφή. Αν τα κάνεις όλα μόνος σου, και είσαι και παραγωγός, και συνθέτης, τότε μπορείς να τα κάνεις όλα παράλληλα.
Στάδιο 1: Σετάρισμα Αρχείων
Το πρωτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να "πετάξεις" όλα σου τα αρχεία μέσα σε ένα project, να φτιάξεις sample rates, click tracks, και να αρχίσεις να τα οργανώνεις όλα σε busses, με σωστά ονόματα, χρώματα, κτλ. Τα busses είναι groups, οπότε καλό θα είναι να τα φτιάξεις στην αρχή, και προσαρμόζεσαι όσο προχωράς στη μείξη, ανάλογα με το τι προκύπτει (πχ αν χρειαστεί αργότερα να κάνεις ένα sidechain, ένα send effect, κτλ).
Εδώ ίσως χρειαστεί να κάνεις Re-amping, ειδικά αν σου έχουν δώσει σήμα DI για ηλεκτρικές κιθάρες.
Επίσης μπορεί να χρειαστεί να τσεκάρεις το phasing σε κάποια tracks.
Στάδιο 2: Gain Staging
Το παν σε μια μείξη δεν είναι το pan (χαχα), αλλά οι εντάσεις. Τα κατεβάζεις όλα στο 0 και (συνήθως) ξεκινώντας με τα τύμπανα (πρώτα μπότα, μετά ταμπούρο, μετά hihat, κτλ) σιγά σιγά τα ανεβάζεις μέχρι να πετύχεις μια ισορροπία.
Δεν υπάρχει κανόνας που να λέει για -8db. Αυτό που χρειάζεται να ξέρεις είναι ότι αφήνουμε πάντα χώρο (head-room) έτσι ώστε να μπορεί να υπάρχει ελευθερία στο να αυξήσεις λίγο μια ένταση χωρίς να clipάρει κάτι άλλο. Όσο προχωράς στη μείξη με EQ, compression, effects κτλ, οι εντάσεις αλλάζουν ΠΟΛΥ.
Εδώ χρησιμοποιείς τη λογική του ότι, κάτι χαμηλό μπορεί να ψηλώσει εύκολα αργότερα, αλλά κάτι που έχει παραμορφώσει από την ένταση είναι πιο δύσκολο να διορθωθεί.
Στάδιο 3: Panning / Stereo Separation
Μετά ή και παράλληλα με τις εντάσεις, σίγουρα θα χρειαστεί να αρχίσεις να πειράζεις το που "κάθονται" τα όργανα. Μπορεί πχ να χρειαστεί να σετάρεις double tracked κιθάρες, να στρώσεις από την αρχή ένα ένα τα stems ενός ολόκληρου drum set. Βήμα βήμα, ξεκινάς και αποφασίζεις, ανάλογα την περίπτωση. Μπορεί να θες να κάνεις πολύ wide ένα synth ή πολύ mono ένα μπάσο, για να δεις πώς κάθεται στη μείξη πρωτού συνεχίσεις με τα υπόλοιπα εφέ. Αυτό μπορείς να το κάνεις και αργότερα βέβαια.
Κάποιοι κάνουν panning μετά από EQ και Compression. Σαν σημείωση εγώ θα πω ότι όταν κάνεις panning αλλάζει πολύ η ισορροπία σε μια μείξη, οπότε και πάλι, βλέποντας και κάνοντας.
Στάδιο 4: EQ & Compression
Αν ξεκινήσεις και ψάχνεσαι με βιντεάκια, κάποια στιγμή θα δεις ότι άλλοι θα λένε ότι πρώτα κάνεις EQ, ενώ άλλοι θα λένε πρώτα κάνεις Compression. Εσύ κάνε ότι σου ακούγεται καλύτερο ανάλογα την περίπτωση. Εμένα πχ μου αρέσει να κάνω EQ πρώτα, κόβοντας τις "περιττές" συχνότητες από όλα τα όργανα, έτσι ώστε να μην υπάρχει λάσπη και μουντίλα που λέμε. Παράλληλα μπορείς να τονίσεις συχνότητες που θες, ή να ψάξεις για περίεργιες αρμονικές που χτυπάνε.
Στάδιο 5: Insert & Send Effects
Αφού είσαι οκ με τα υπόλοιπα, μπορείς να ξεκινήσεις να βάζεις τα διάφορα εφέ, Αuto-tune, saturation, reverb, delay, κτλ κτλ. Εδώ πράττεις ανάλογα με το τι είναι πιο σημαντικό για το κομμάτι. Άλλα επιρρεάζουν πολύ, άλλα ελάχιστα.
Στάδιο 6: Automation
Όλες οι παραπάνω ρυθμίσεις, αλλά κυρίως η ένταση, ενδέχεται να χρειάζεται να αλλάζουν κατά τη διάρκεια ενός κομματιού. Αυτό το πετυχένεις μέσα από αυτοματοποιημένες ρυθμίσεις, που τις λέμε... automation. Κάποιοι το κάνουν ένα ένα καθώς φτιάχνουν ένα εφέ, ή καθώς ακούν το κομμάτι. Και πάλι, δεν υπάρχει κανόνας - βλέποντας/ακούγοντας και κάνοντας.
Στάδιο 7: Προετοιμασία για Mastering
Το τελικό στάδιο της μείξης είναι να είσαι σίγουρος ότι υπάρχει αρκετό headroom, ότι τίποτα δεν χτυπάει στα κόκκινα, και ότι όλα έχουν μια τελική μορφή - πλην της τελικής έντασης. Εννοείται πως, αν κάτι mid-way δε σου αρέσει, πχ έβαλες μια ακουστική κιθάρα δεξιά αλλά τελικά τη θες αριστερά, φυσικά μπορείς να το κάνεις, αλλά οφείλεις να τσεκάρεις πάλι το πώς επιρρεάζει την όλη μείξη.
Αφού όλα είναι οκ, το ακούς 100 φορές, και αν είσαι σίγουρος, προχωράς στο mastering, το οποίο είναι η διαδικασία "τελειοποίησης" του αρχείου, κάνοντάς το έτοιμο για χρήση. Μεγιστοποίηση έντασης, ένα τελευταίο EQ-check, και φυσικά Dithering, είναι κάτι που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή τη διαδικασία.
Ε μετά το ξανακούς άλλες 100 φορές, κάνεις 100 διαφορετικά "τελικά" αρχεία και εν τέλει δεν είσαι ποτέ ευχαριστημένος. Τα λέω για να τα ακούω εγώ!
