Αγγελίες
Εισαγωγή: Μια εκ βαθέων ανάλυση πίσω απο τα προβλήματα που όλοι μας σαν μουσικοί αντιμετωπίσαμε με το time. Καθώς και τρόποι βελτίωσης του Time μας.
Tο θέμα time σε σχέση με την μουσική, είναι ένα ζήτημα που νομίζω ότι δεν έχει υπάρξει μουσικός που κάποια στιγμή στην καριέρα του δεν το έχει αντιμετωπίσει σαν πρόβλημα . Η καλή αίσθηση του time είναι ένα απο τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα κάθε σοβαρού μουσικού, και θεωρώ ότι είναι ένας απο τους παράγοντες που ξεχωρίζει τους επαγγελματίες απο τους ερασιτέχνες μουσικούς.
Γνωρίζω ότι ο τρόπος που ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το ρυθμό{άρα και το time} είναι θεμελιώδης . Η ευαισθησία του στο ρυθμικό πλέγμα της μουσικής είναι τόσο μεγάλη που ακόμα και οι πιο ανεπαίσθητες «ανακρίβειες», δίνουν στον ακροατή την αίσθηση ότι κάτι δεν «πάει» και τόσο καλά με την μουσική.
Σε συνέχεια του νήματος που είχαμε αναλύσει προ καιρού σχετικά με το time, στο σημερινό άρθρο θα προσπαθήσω να αναλύσω την έννοια και την ανάγκη του καλού time πίσω από κάθε μουσικό, και θα προτείνω επίσης, τρόπους ανάπτυξης και βελτίωσης του.
Καταρχήν..Τι είναι time .
«To καλό time σε έναν μουσικό είναι η ικανότητα να μπορεί να «κρατάει» ένα {σχετικά} σταθερό ρυθμό στο παίξιμο του και να μπορεί να συγχρονίζεται με μια ορχήστρα.»
Δεν μιλάω για μετρονομικό παίξιμο μιας και αυτό είναι εφικτό μονάχα απο ένα ..drum machine. Mιλάω για μια σχετικά σταθερή αίσθηση του χρόνου της μουσικής απο τον μουσικό με άφθονες δόσεις human groove.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επιδράνε στην σχέση του μουσικού με το time, αλλά νομίζω οτι ξεκινάει απο τον τρόπο μελέτης του και την σχέση του με τις αξίες και επεκτείνεται μέχρι το πόσο καλά ακούει τον εαυτό του αλλά και τους συμπαίκτες του την ώρα της πρόβας ή του Live.
Ωραία..Αφού το time σχετίζεται με το ρυθμό.. ας δούμε και τι σημαίνει ρυθμός.
Η καλύτερη ανάλυση του ρυθμού που έχει πέσει στα χέρια μου, έλεγε.
«Ρυθμός είναι, οτιδήποτε επαναλαμβάνεται σε ίσα και τακτά χρονικά διαστήματα»
Άρα..η έννοια του ρυθμού αλλά και της αίσθησης του time ενός μουσικού, είναι δύο έννοιες αλληλένδετες.
Αργότερα στην πορεία μου σαν μουσικός, έμαθα οτι υπάρχουν δύο είδη προσέγγισης του time.
Yπάρχει το time που χρησιμοποιούν όλα σχεδόν τα μοντέρνα σύνολα είτε μιλάμε για rock, ποπ, κ.λ.π, όπου η μουσική είναι κυριολεκτικά κολλημένη πάνω στο τέταρτο με απαιτήσεις όσο το δυνατόν ακλόνητου time..
..και υπάρχει και το λεγόμενο Εxpressive timing που χρησιμοποιείτε περισσότερο στην κλασσική μουσική αλλά και μερικές φορές την Jazz.
Η έννοια του expressive time έχει να κάνει με πλαστικότητα και μικροαλλαγές στο time της μουσικής για χάρη της έκφρασης.
Για παράδειγμα πολλές φορές έχουμε δεί στην κλασσική μουσική δείγματα, όπου η μουσική ενώ δεν είναι «σωστή» με την μετρονομική έννοια, παρ’όλα αυτά να ακούγεται σωστή. {Ενα βίντεο του Adam Neely που έχει ενδιαφέρον και μιλάει για expressive time είναι αυτό}
Ας δούμε τους λόγους που ένας μουσικός έχει προβλήματα με το time του.
1.Αξίες
Οποιαδήποτε νότα κι αν παίξει ένας μουσικός, πέρα απο την μελωδική της προέκταση...έχει και την αξιακή. H γνώση των αξίων και η σωστή τοποθέτηση/ διάρκεια τους στο μέτρο, θεωρώ ότι είναι ένα απο τα κλειδιά που ξεκλειδώνει το καλό time ενός μουσικού.
Ακόμα και ένα ολόκληρο να παίξει ένας μουσικός..αν δεν ξέρει που ξεκινάει και που τελειώνει αυτή η αξία...θα έχει σαν αποτέλεσμα, κάθε του μέτρο είτε να τρέχει, είτε να επιβραδύνει.
Επενδύστε χρόνο λοιπόν να μάθετε όλη την παλέτα των αξιών πάνω σε μια ακλόνητη βάση, .. αρχικά ..μία - μία..
Έπειτα δοκιμάστε από αξία σε αξία.
{π.χ απο τα 4α στα τρίηχα 4ων στα 8α, στα τρίηχα 8ων κ.λ.π},
..και στο τέλος κάνοντας combination των αξιών αυτών
{Π.χ απο τα 32α στα 8α , στα τρίηχα ημίσεως κ.λ.π}.
Εννοείται όταν μιλάω για ακλόνητη βάση...μιλάω φυσικά για τον μετρονόμο.
Θεωρώ κυριολεκτικά χάσιμο χρόνου να μελετήσουμε τον πύργο των αξιών χωρίς μια απόλυτη ρυθμική βάση απο πίσω.
Δυστυχώς, με ευχές - σοβαρή δουλειά δεν γίνεται.
Δεν παλεύουμε για κάτι σαν 9ήχα ή κάτι σαν τρίηχα 16ων.
Στην μουσική είτε η αξία είναι σωστή είτε μιλάμε για το γάμο του Καραγκιόζη. Δεν υπάρχει μέση λύση.
2.Μελέτη με το μετρονόμο
Εκ πείρας έχω δει ότι υπάρχουν δύο δόγματα όσον αφορά την μελέτη με το μετρονόμο.
Υπάρχουν οι δάσκαλοι που θεωρούν οτι ο μετρονόμος πρέπει να «χτυπάει» πάντα τέταρτα και κάθε παρέκκλιση απο αυτό όχι μόνο δεν βοηθάει τον μαθητή αλλά του κάνει κακό μιας και τεμπελιάζει να υποδιαιρέσει από μόνος του. {και εννοείται ότι καταδικάζει σε λιθοβολισμό κάθε δάσκαλο με αντίθετη άποψη}..
..και υπάρχουν και αυτοί που θεωρούν ότι ο μετρονόμος δεν πρέπει απαραίτητα να είναι ο αυστηρός και ο κακός της υπόθεσης.
Ναι μεν θα καθρεφτίσει με ειλικρίνεια όλες μας τις αδυναμίες {γιατί αυτή είναι η δουλειά του} αλλά παράλληλα, μπορεί να μας βοηθήσει παίζοντας όπου χρειάζεται{και}υποδιαιρέσεις του τετάρτου.
Προσωπικά ανήκω στην δεύτερη μερίδα καθηγητών.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι σύγχρονοι μετρονόμοι έχουν πλέον built in..πάρα πολλές υποδιαιρέσεις με μόνο σκοπό να βοηθήσουν τον μουσικό.
«Μake the metronome you friend not your enemy» είχε πεί κάποτε ο V. Colauita και συμφωνώ απόλυτα.
Ο μετρονόμος πρέπει να θεωρηθεί σαν ο φίλος που λέει πάντα την αλήθεια..όχι ο «κακός» που σε μειώνει κάθε φορά που κάνεις λάθος.
Είναι στο χέρι κάθε μουσικού πως θα τον χρησιμοποιήσει αλλά και σαν τι θα τον θεωρήσει. Φίλο ή δερβέναγα.
Κάτι που πολλές φορές έχω ξαναπεί είναι, ότι ανάμεσα σε ένα κλειστό μετρονόμο κατά την διάρκεια της μελέτης..και έναν μετρονόμο να μας χτυπάει 16α ή ακόμα και 32α.. προτιμώ 1000 φορές το 2ο.
Η σχέση του μουσικού με το μετρονόμο θεωρώ ότι πρέπει να είναι απόλυτη και άρρηκτα συνδεδεμένη τουλάχιστον για την 1η δεκαετία της μαθητείας του. Απο εκεί και πέρα ίσως μπορούμε να μιλήσουμε για μια πιο «ανοιχτή» σχέση του μουσικού με το μετρονόμο, μιας και ο μετρονόμος πιστεύω ότι έχει μπεί ήδη μέσα μας.
3 .“Βuilding an Internal clock”
Τι είναι αυτό?
Η εσωτερίκευση του μετρονόμου έχει να κάνει με χρόνια «καλουπώματος» των αξιών μέσα σε ένα νοητό grid που υφίσταται ένας μουσικός.
Αυτή η πείρα έχει σαν αποτέλεσμα ακόμα και μια ανεπαίσθητη μεταβολή του time..να του δίνει τους λεγόμενους συναγερμούς του «κουνημένου» time .
Είμαι σίγουρος ότι όποιος έχει μελετήσει μερικά χρόνια με μετρονόμο, θα ξέρει ακριβώς για τί είδους συναγερμούς μιλάω.
4.Πείρα με μουσικούς.
Ο Dave Weckl στο βιβλίο του The Next step, ξεκινάει το κεφάλαιο Time, με τα εξής λόγια: It’s partly the drummers role to establish and keep a confident time feel..» ..Εν μέρη.
Αυτό το «εν μέρη» το έχω δεί πολλές φορές σε δικά μου παιξίματα με μουσικούς...όπου σε κάποιες μπάντες το time ήταν μια πραγματικά εύκολη υπόθεση ..και σε κάποιες άλλες.. ένιωθα ότι με το παραμικρό μου fill..θα χανόταν η γή κάτω απο τα πόδια μου.
Είναι λάθος να επενδύετε στην σκέψη ότι μια μέρα θα σας «κρατήσει» ή θα σας προσφέρει μια solid βάση ένας drummer{άρα δεν χρειάζεται να μελετάτε με το μετρονόμο}..όπως λάθος είναι για έναν drummer {όσο καλό time κι αν έχει} να πιστεύει ότι μπορεί να προσφέρει ένα solid time σε όλες τις μπάντες που θα συνεργαστεί.
Το time και ειδικότερα ένα καλό time θεωρώ ότι είναι μια συνολική υπόθεση που αφορά όλα τα μέλη της ορχήστρας – ακόμα και τους τραγουδιστές.
Η έκθεση όμως κάθε μουσικού με πολλούς και διαφορετικούς συνεργάτες , εκτός απο την δυσκολία μας δίνει κ πείρα.
Δυστυχώς αρκετοί μουσικοί έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με το χρόνο..και όσο πιο πολλούς «αποκρυπτογραφούμε» προσπαθώντας να καταλάβουμε τον τρόπο “αναπνοής” τους όσον αφορά το time..τόσο καλύτερο γίνετε το δικό μας .
Σε προσωπικό επίπεδο.. κάθε μπάντα είναι μια πρόκληση και μου έχουν τύχει σχεδόν τα πάντα.
Είτε να παίρνω το ρόλο του βράχου..μιας και η αίσθηση του time έπεφτε στην δική μου πλάτη, είτε να «ακουμπάω» στον μπασίστα και να τον αφήνω να οδηγεί αυτός μιας και είχε καλύτερο time απο μένα..αλλά και να νιώθω οτι η μπάντα έχει μπει σε ράγα και να πηγαίνει μόνη της χωρίς κανένα απο τα μέλη της , απαραίτητα να οδηγεί.
5.Human Groove.
Human groove..είναι για μένα το ιερό δισκοπότηρο του time - το αποτέλεσμα όλης αυτής της αναζήτησης που κάνει ένας μουσικός - εφαρμόζοντας κάθε πιθανή άσκηση που πέφτει στα χέρια του, προκειμένου να βελτιώσει το time του.
Όπως είπα και στην αρχή αυτού του άρθρου, δεν υπάρχει μετρονομικό παίξιμο. Είμαστε άνθρωποι και το να αναζητούμε το 100% πάνω στο μετρονόμο, είναι απλά ανέφικτο.
Ένας απο τους λόγους που η δεκαετία του 90 στην Ελλάδα {αλλά και παγκοσμίως ειδικά στο pop ιδίωμα} έβγαλε τόσο φριχτές παραγωγές , ήταν γιατί οι παραγωγοί θεώρησαν ότι πλέον θα ξεφορτωνόντουσαν τα κουνημένα {αλλά Human groove}παιξίματα των drummer..βάζοντας να παίξουν στην θέση τους..drum machines.
Σε καμία περίπτωση επίσης δεν θεωρώ οτι η μελέτη με το μετρονόμο θα μας κάνει..μετρονομικούς. Απλά θα μας δώσει μια {καλύτερη} αίσθηση του time.
Μερικές ασκήσεις βελτίωσης του time.
Yπάρχουν αρκετές ασκήσεις για κάποιον που θέλει να αναπτύξει το time του. Ξεκινώντας με τον μετρονόμο.
Mια άσκηση που προτείνω είναι – οτιδήποτε κάνουμε practice να το κάνουμε με τούς εξής τρόπους.
Χ2 , Χ4 και ÷2, ÷4
Τι εννοώ. Ας πούμε ότι μελετάμε μια φράση ή μια άσκηση στο 60.
Δοκιμάστε να παίξετε αυτή την φράση με το μετρονόμο Χ2 {στο 120 να σας δίνει 8α} αλλά και Χ 4 {στο 240 να σας δίνει 16α} . Η άσκηση παραμένει στο 60..η υποδιαίρεση που ακούτε θα αλλάξει.
Τώρα δοκιμάστε να ρυθμίσετε το μετρoνόμο σας στο 30 {÷2} με το μετρονόμο να σας δίνει τα ήμισυ..αλλά και στο 15{÷4} με το μετρονόμο να σας χτυπάει τα ολόκληρα. Δοκιμάστε σε οτιδήποτε «κουνιέται» ή δεν «πατάει καλά» αυτή την άσκηση και θα δείτε βελτίωση πάρα πολύ γρήγορα.
Κάτι που επίσης προτείνω σχετικά με το μετρονόμο είναι να μάθετε να τον κατεβάζετε πολύ αργά. Υπάρχει λόγος που ο μετρονόμος συνήθως ξεκινάει απο το 30..και όχι απο το 60. Μην φοβάστε το αργά, αλλά κάντε το μέρος της μελέτης σας..ειδικά κάθε φορά που μελετάτε κάτι καινούργιο.
Πύργος αξιών . Παραθέτω ένα πύργο αξιών σαν δείγμα για να μπορείτε να δουλέψετε. Εξήγησα πιο πάνω πως πρέπει να ενσωματωθεί στην μελέτη μας.
Sequences : Τα sequences είναι μικρές μονόμετρες ή δίμετρες ρυθμικές φράσεις που χρησιμοποιούν στην μελέτη συνήθως όσοι έχουν θέματα με το μετρονόμο.
Δεν είμαι κατά. Απο το τίποτα ...αν μια ρυθμική βάση μας βοηθάει να κλειδώσουμε..φτιάξτε τα και χρησιμοποιήστε τα.
Παίζοντας πάνω σε δίσκους και play alongs : Θεωρώ αυτό το τρόπο μελέτης ένα αναπόσπαστο εργαλείο εξέλιξης σε όλους τους τομείς κάθε μουσικού. Ειδικά στην τεχνική αλλά και στο time.
Είναι σίγουρα μέρος της καθημερινής μου μελέτης.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την 1η φορά που έπαιξα σε ενα play along..και μπασίστας σε αυτή την δουλειά ήταν ο John Patittuci.
Προσπαθώντας να παίξω αυτό το κομμάτι - ακόμα και που ακούμπησα πάνω του και μπόρεσα να groove-αρω μαζί του...βγαίνοντας απο αυτό το κομμάτι, ένιωσα ότι μου είχε ανέβει το level.
Μην φοβάστε να παίξετε πάνω σε τέτοιου είδους κομμάτια – όσο δύσκολα κι αν είναι.. Το αποτέλεσμα μπορεί να αργήσει..αλλά σίγουρα θα σας εκπλήξει.
Για μένα το μισό κάθε μουσικού είναι η τεχνική και η μελέτη του..και το άλλο μισό οι ...συνεργασίες του. Το να παίξουμε σε ένα κομμάτι με rhythm section τον John Patitucci και τον Dave Weckl στα τύμπανα ...πριν 20 χρόνια δεν ήταν εφικτό. Σήμερα πλέον είναι, μέσα απο τα Backing tracks και τα βιβλία τους ..ακόμα και αν δεν τους γνωρίσουμε ποτέ.
Stopping the click : Μια άλλη εξαιρετική άσκηση που παραθέτω. θα σας καθρεφτίσει όλες σας τις αδυναμίες στην αρχή αλλά μακροπρόθεσμα θα σας ωφελήσει. Ενσωματώστε τη στην μελέτη σας.
app.box.com
Τι είναι : Ξεκινώντας απο το 60 και ανεβάζοντας 10 -10 κλικ, είναι έτοιμες λούπες 4ων μέτρων, με το μετρονόμο να παίζει για δύο μέτρα..και δύο να σταματά.
Η δυσκολία ξεκινά όταν συμβαίνει το ίδιο αλλά με 8μετρη φόρμα .{4 μέτρα on και 4 μέτρα off.}
Record yourself.
‘Άλλο ένα πολύ σοβαρό κλειδί σε όσους θέλουν να βελτιώσουν το time τους.Προτείνω την ενσωμάτωση της ηχογράφησης σε καθημερινή βάση. Ηχογραφήστε τα πάντα και γίνετε ο πιο σκληρός κριτής του εαυτού σας. Απο ασκήσεις και κομμάτια μέχρι πρόβες και συναυλίες.
Στο τέλος κάθε μέρας αναλύστε τα πάντα μετά με το «μικροσκόπιο».
Αρχείο.
Πολλές φορές η αυτοεξέλιξη μας έρχεται τόσο αργά που μερικές φορές θεωρούμε ότι δεν υπάρχει καθόλου εξέλιξη. Αυτό μας γεμίζει αμφιβολίες αλλά και πολλές μας κάνει και παραιτούμαστε.
Θεωρώ αναγκαία κάποιας μορφής αρχειοθέτηση όλων των ηχογραφήσεων μας με ημερομηνίες. Συχνά πυκνά γυρίστε πίσω σε αυτές τις ηχογραφήσεις και δείτε μόνοι σας άν έχετε βελτιωθεί ή όχι .Όπως και να ΄χει, είναι μια win- win κατάσταση για εσάς... Θεωρώ ότι θα σας δώσει σίγουρα όρεξη για πιο σκληρή δουλειά.
Σαν φοιτητής δεν το έκανα μόνο σε ηχογραφήσεις αλλά κρατούσα Practice log σε κάθε άσκηση ή τεχνική που ήθελα να αναπτύξω ή να τρέξω.
Famous words για έμπνευση.
“Patience is not the ability to wait but the ability to keep a positive attitude while waiting” Unknown
“My time sucks” Jeff Porcaro.
“Aν την ώρα που ηχογραφείς, δεν ακούς τον μετρονόμο…είσαι ακριβώς πάνω του” Poogie Bell.
“Playing with a metronome and playing with people is a whole different bowl game” Steve Gadd
“That’s what the drummer is supposed to do. Keep the time. If you can do something else besides that, fine. But the time is essential and non-negotiable.” Elvin Jones 1963
To be a good musician you need to be a good listener” V .Wooten
” Someone asked me about the use of the metronome and I answered that you should use it only if you cannot keep time and are trying to develop a sense of holding time at a certain level. But to play metronomic time is another inhuman aspect. The time should be at the same place, but to make it elastic sounding, it may have to get a little faster or slower. A metronome locks you into “bap bap bap bap.” Max Roach.
“ Tο γρήγορα πρέπει να έρθει μέσα από το αργά..Το γρήγορα μέσα από το γρήγορα οδηγεί μαθηματικά σε βρώμικο παίξιμο..και κανείς δεν εκτιμάει ένα βρωμιάρη μουσικό” H. Δουμάνης.
¨Μην χάσεις τον ρυθμό προσπαθώντας να βρείς μια νότα¨V. Wooten
“I don’t have perfect time. My drums sound like a drummer, not a drum machine”. Taylor Hawkins
“Just because you’re not a drummer doesn’t mean that you don’t have to keep time.” Thelonious Monk στους μουσικούς του.
Βαγγέλης Μουλακάκης.
Tο θέμα time σε σχέση με την μουσική, είναι ένα ζήτημα που νομίζω ότι δεν έχει υπάρξει μουσικός που κάποια στιγμή στην καριέρα του δεν το έχει αντιμετωπίσει σαν πρόβλημα . Η καλή αίσθηση του time είναι ένα απο τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα κάθε σοβαρού μουσικού, και θεωρώ ότι είναι ένας απο τους παράγοντες που ξεχωρίζει τους επαγγελματίες απο τους ερασιτέχνες μουσικούς.
Γνωρίζω ότι ο τρόπος που ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το ρυθμό{άρα και το time} είναι θεμελιώδης . Η ευαισθησία του στο ρυθμικό πλέγμα της μουσικής είναι τόσο μεγάλη που ακόμα και οι πιο ανεπαίσθητες «ανακρίβειες», δίνουν στον ακροατή την αίσθηση ότι κάτι δεν «πάει» και τόσο καλά με την μουσική.
Σε συνέχεια του νήματος που είχαμε αναλύσει προ καιρού σχετικά με το time, στο σημερινό άρθρο θα προσπαθήσω να αναλύσω την έννοια και την ανάγκη του καλού time πίσω από κάθε μουσικό, και θα προτείνω επίσης, τρόπους ανάπτυξης και βελτίωσης του.
Καταρχήν..Τι είναι time .
«To καλό time σε έναν μουσικό είναι η ικανότητα να μπορεί να «κρατάει» ένα {σχετικά} σταθερό ρυθμό στο παίξιμο του και να μπορεί να συγχρονίζεται με μια ορχήστρα.»
Δεν μιλάω για μετρονομικό παίξιμο μιας και αυτό είναι εφικτό μονάχα απο ένα ..drum machine. Mιλάω για μια σχετικά σταθερή αίσθηση του χρόνου της μουσικής απο τον μουσικό με άφθονες δόσεις human groove.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επιδράνε στην σχέση του μουσικού με το time, αλλά νομίζω οτι ξεκινάει απο τον τρόπο μελέτης του και την σχέση του με τις αξίες και επεκτείνεται μέχρι το πόσο καλά ακούει τον εαυτό του αλλά και τους συμπαίκτες του την ώρα της πρόβας ή του Live.
Ωραία..Αφού το time σχετίζεται με το ρυθμό.. ας δούμε και τι σημαίνει ρυθμός.
Η καλύτερη ανάλυση του ρυθμού που έχει πέσει στα χέρια μου, έλεγε.
«Ρυθμός είναι, οτιδήποτε επαναλαμβάνεται σε ίσα και τακτά χρονικά διαστήματα»
Άρα..η έννοια του ρυθμού αλλά και της αίσθησης του time ενός μουσικού, είναι δύο έννοιες αλληλένδετες.
Αργότερα στην πορεία μου σαν μουσικός, έμαθα οτι υπάρχουν δύο είδη προσέγγισης του time.
Yπάρχει το time που χρησιμοποιούν όλα σχεδόν τα μοντέρνα σύνολα είτε μιλάμε για rock, ποπ, κ.λ.π, όπου η μουσική είναι κυριολεκτικά κολλημένη πάνω στο τέταρτο με απαιτήσεις όσο το δυνατόν ακλόνητου time..
..και υπάρχει και το λεγόμενο Εxpressive timing που χρησιμοποιείτε περισσότερο στην κλασσική μουσική αλλά και μερικές φορές την Jazz.
Η έννοια του expressive time έχει να κάνει με πλαστικότητα και μικροαλλαγές στο time της μουσικής για χάρη της έκφρασης.
Για παράδειγμα πολλές φορές έχουμε δεί στην κλασσική μουσική δείγματα, όπου η μουσική ενώ δεν είναι «σωστή» με την μετρονομική έννοια, παρ’όλα αυτά να ακούγεται σωστή. {Ενα βίντεο του Adam Neely που έχει ενδιαφέρον και μιλάει για expressive time είναι αυτό}
Ας δούμε τους λόγους που ένας μουσικός έχει προβλήματα με το time του.
1.Αξίες
Οποιαδήποτε νότα κι αν παίξει ένας μουσικός, πέρα απο την μελωδική της προέκταση...έχει και την αξιακή. H γνώση των αξίων και η σωστή τοποθέτηση/ διάρκεια τους στο μέτρο, θεωρώ ότι είναι ένα απο τα κλειδιά που ξεκλειδώνει το καλό time ενός μουσικού.
Ακόμα και ένα ολόκληρο να παίξει ένας μουσικός..αν δεν ξέρει που ξεκινάει και που τελειώνει αυτή η αξία...θα έχει σαν αποτέλεσμα, κάθε του μέτρο είτε να τρέχει, είτε να επιβραδύνει.
Επενδύστε χρόνο λοιπόν να μάθετε όλη την παλέτα των αξιών πάνω σε μια ακλόνητη βάση, .. αρχικά ..μία - μία..
Έπειτα δοκιμάστε από αξία σε αξία.
{π.χ απο τα 4α στα τρίηχα 4ων στα 8α, στα τρίηχα 8ων κ.λ.π},
..και στο τέλος κάνοντας combination των αξιών αυτών
{Π.χ απο τα 32α στα 8α , στα τρίηχα ημίσεως κ.λ.π}.
Εννοείται όταν μιλάω για ακλόνητη βάση...μιλάω φυσικά για τον μετρονόμο.
Θεωρώ κυριολεκτικά χάσιμο χρόνου να μελετήσουμε τον πύργο των αξιών χωρίς μια απόλυτη ρυθμική βάση απο πίσω.
Δυστυχώς, με ευχές - σοβαρή δουλειά δεν γίνεται.
Δεν παλεύουμε για κάτι σαν 9ήχα ή κάτι σαν τρίηχα 16ων.
Στην μουσική είτε η αξία είναι σωστή είτε μιλάμε για το γάμο του Καραγκιόζη. Δεν υπάρχει μέση λύση.
2.Μελέτη με το μετρονόμο
Εκ πείρας έχω δει ότι υπάρχουν δύο δόγματα όσον αφορά την μελέτη με το μετρονόμο.
Υπάρχουν οι δάσκαλοι που θεωρούν οτι ο μετρονόμος πρέπει να «χτυπάει» πάντα τέταρτα και κάθε παρέκκλιση απο αυτό όχι μόνο δεν βοηθάει τον μαθητή αλλά του κάνει κακό μιας και τεμπελιάζει να υποδιαιρέσει από μόνος του. {και εννοείται ότι καταδικάζει σε λιθοβολισμό κάθε δάσκαλο με αντίθετη άποψη}..
..και υπάρχουν και αυτοί που θεωρούν ότι ο μετρονόμος δεν πρέπει απαραίτητα να είναι ο αυστηρός και ο κακός της υπόθεσης.
Ναι μεν θα καθρεφτίσει με ειλικρίνεια όλες μας τις αδυναμίες {γιατί αυτή είναι η δουλειά του} αλλά παράλληλα, μπορεί να μας βοηθήσει παίζοντας όπου χρειάζεται{και}υποδιαιρέσεις του τετάρτου.
Προσωπικά ανήκω στην δεύτερη μερίδα καθηγητών.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι σύγχρονοι μετρονόμοι έχουν πλέον built in..πάρα πολλές υποδιαιρέσεις με μόνο σκοπό να βοηθήσουν τον μουσικό.
«Μake the metronome you friend not your enemy» είχε πεί κάποτε ο V. Colauita και συμφωνώ απόλυτα.
Ο μετρονόμος πρέπει να θεωρηθεί σαν ο φίλος που λέει πάντα την αλήθεια..όχι ο «κακός» που σε μειώνει κάθε φορά που κάνεις λάθος.
Είναι στο χέρι κάθε μουσικού πως θα τον χρησιμοποιήσει αλλά και σαν τι θα τον θεωρήσει. Φίλο ή δερβέναγα.
Κάτι που πολλές φορές έχω ξαναπεί είναι, ότι ανάμεσα σε ένα κλειστό μετρονόμο κατά την διάρκεια της μελέτης..και έναν μετρονόμο να μας χτυπάει 16α ή ακόμα και 32α.. προτιμώ 1000 φορές το 2ο.
Η σχέση του μουσικού με το μετρονόμο θεωρώ ότι πρέπει να είναι απόλυτη και άρρηκτα συνδεδεμένη τουλάχιστον για την 1η δεκαετία της μαθητείας του. Απο εκεί και πέρα ίσως μπορούμε να μιλήσουμε για μια πιο «ανοιχτή» σχέση του μουσικού με το μετρονόμο, μιας και ο μετρονόμος πιστεύω ότι έχει μπεί ήδη μέσα μας.
3 .“Βuilding an Internal clock”
Τι είναι αυτό?
Η εσωτερίκευση του μετρονόμου έχει να κάνει με χρόνια «καλουπώματος» των αξιών μέσα σε ένα νοητό grid που υφίσταται ένας μουσικός.
Αυτή η πείρα έχει σαν αποτέλεσμα ακόμα και μια ανεπαίσθητη μεταβολή του time..να του δίνει τους λεγόμενους συναγερμούς του «κουνημένου» time .
Είμαι σίγουρος ότι όποιος έχει μελετήσει μερικά χρόνια με μετρονόμο, θα ξέρει ακριβώς για τί είδους συναγερμούς μιλάω.
4.Πείρα με μουσικούς.
Ο Dave Weckl στο βιβλίο του The Next step, ξεκινάει το κεφάλαιο Time, με τα εξής λόγια: It’s partly the drummers role to establish and keep a confident time feel..» ..Εν μέρη.
Αυτό το «εν μέρη» το έχω δεί πολλές φορές σε δικά μου παιξίματα με μουσικούς...όπου σε κάποιες μπάντες το time ήταν μια πραγματικά εύκολη υπόθεση ..και σε κάποιες άλλες.. ένιωθα ότι με το παραμικρό μου fill..θα χανόταν η γή κάτω απο τα πόδια μου.
Είναι λάθος να επενδύετε στην σκέψη ότι μια μέρα θα σας «κρατήσει» ή θα σας προσφέρει μια solid βάση ένας drummer{άρα δεν χρειάζεται να μελετάτε με το μετρονόμο}..όπως λάθος είναι για έναν drummer {όσο καλό time κι αν έχει} να πιστεύει ότι μπορεί να προσφέρει ένα solid time σε όλες τις μπάντες που θα συνεργαστεί.
Το time και ειδικότερα ένα καλό time θεωρώ ότι είναι μια συνολική υπόθεση που αφορά όλα τα μέλη της ορχήστρας – ακόμα και τους τραγουδιστές.
Η έκθεση όμως κάθε μουσικού με πολλούς και διαφορετικούς συνεργάτες , εκτός απο την δυσκολία μας δίνει κ πείρα.
Δυστυχώς αρκετοί μουσικοί έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με το χρόνο..και όσο πιο πολλούς «αποκρυπτογραφούμε» προσπαθώντας να καταλάβουμε τον τρόπο “αναπνοής” τους όσον αφορά το time..τόσο καλύτερο γίνετε το δικό μας .
Σε προσωπικό επίπεδο.. κάθε μπάντα είναι μια πρόκληση και μου έχουν τύχει σχεδόν τα πάντα.
Είτε να παίρνω το ρόλο του βράχου..μιας και η αίσθηση του time έπεφτε στην δική μου πλάτη, είτε να «ακουμπάω» στον μπασίστα και να τον αφήνω να οδηγεί αυτός μιας και είχε καλύτερο time απο μένα..αλλά και να νιώθω οτι η μπάντα έχει μπει σε ράγα και να πηγαίνει μόνη της χωρίς κανένα απο τα μέλη της , απαραίτητα να οδηγεί.
5.Human Groove.
Human groove..είναι για μένα το ιερό δισκοπότηρο του time - το αποτέλεσμα όλης αυτής της αναζήτησης που κάνει ένας μουσικός - εφαρμόζοντας κάθε πιθανή άσκηση που πέφτει στα χέρια του, προκειμένου να βελτιώσει το time του.
Όπως είπα και στην αρχή αυτού του άρθρου, δεν υπάρχει μετρονομικό παίξιμο. Είμαστε άνθρωποι και το να αναζητούμε το 100% πάνω στο μετρονόμο, είναι απλά ανέφικτο.
Ένας απο τους λόγους που η δεκαετία του 90 στην Ελλάδα {αλλά και παγκοσμίως ειδικά στο pop ιδίωμα} έβγαλε τόσο φριχτές παραγωγές , ήταν γιατί οι παραγωγοί θεώρησαν ότι πλέον θα ξεφορτωνόντουσαν τα κουνημένα {αλλά Human groove}παιξίματα των drummer..βάζοντας να παίξουν στην θέση τους..drum machines.
Σε καμία περίπτωση επίσης δεν θεωρώ οτι η μελέτη με το μετρονόμο θα μας κάνει..μετρονομικούς. Απλά θα μας δώσει μια {καλύτερη} αίσθηση του time.
Μερικές ασκήσεις βελτίωσης του time.
Yπάρχουν αρκετές ασκήσεις για κάποιον που θέλει να αναπτύξει το time του. Ξεκινώντας με τον μετρονόμο.
Mια άσκηση που προτείνω είναι – οτιδήποτε κάνουμε practice να το κάνουμε με τούς εξής τρόπους.
Χ2 , Χ4 και ÷2, ÷4
Τι εννοώ. Ας πούμε ότι μελετάμε μια φράση ή μια άσκηση στο 60.
Δοκιμάστε να παίξετε αυτή την φράση με το μετρονόμο Χ2 {στο 120 να σας δίνει 8α} αλλά και Χ 4 {στο 240 να σας δίνει 16α} . Η άσκηση παραμένει στο 60..η υποδιαίρεση που ακούτε θα αλλάξει.
Τώρα δοκιμάστε να ρυθμίσετε το μετρoνόμο σας στο 30 {÷2} με το μετρονόμο να σας δίνει τα ήμισυ..αλλά και στο 15{÷4} με το μετρονόμο να σας χτυπάει τα ολόκληρα. Δοκιμάστε σε οτιδήποτε «κουνιέται» ή δεν «πατάει καλά» αυτή την άσκηση και θα δείτε βελτίωση πάρα πολύ γρήγορα.
Κάτι που επίσης προτείνω σχετικά με το μετρονόμο είναι να μάθετε να τον κατεβάζετε πολύ αργά. Υπάρχει λόγος που ο μετρονόμος συνήθως ξεκινάει απο το 30..και όχι απο το 60. Μην φοβάστε το αργά, αλλά κάντε το μέρος της μελέτης σας..ειδικά κάθε φορά που μελετάτε κάτι καινούργιο.
Πύργος αξιών . Παραθέτω ένα πύργο αξιών σαν δείγμα για να μπορείτε να δουλέψετε. Εξήγησα πιο πάνω πως πρέπει να ενσωματωθεί στην μελέτη μας.
Sequences : Τα sequences είναι μικρές μονόμετρες ή δίμετρες ρυθμικές φράσεις που χρησιμοποιούν στην μελέτη συνήθως όσοι έχουν θέματα με το μετρονόμο.
Δεν είμαι κατά. Απο το τίποτα ...αν μια ρυθμική βάση μας βοηθάει να κλειδώσουμε..φτιάξτε τα και χρησιμοποιήστε τα.
Παίζοντας πάνω σε δίσκους και play alongs : Θεωρώ αυτό το τρόπο μελέτης ένα αναπόσπαστο εργαλείο εξέλιξης σε όλους τους τομείς κάθε μουσικού. Ειδικά στην τεχνική αλλά και στο time.
Είναι σίγουρα μέρος της καθημερινής μου μελέτης.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την 1η φορά που έπαιξα σε ενα play along..και μπασίστας σε αυτή την δουλειά ήταν ο John Patittuci.
Προσπαθώντας να παίξω αυτό το κομμάτι - ακόμα και που ακούμπησα πάνω του και μπόρεσα να groove-αρω μαζί του...βγαίνοντας απο αυτό το κομμάτι, ένιωσα ότι μου είχε ανέβει το level.
Μην φοβάστε να παίξετε πάνω σε τέτοιου είδους κομμάτια – όσο δύσκολα κι αν είναι.. Το αποτέλεσμα μπορεί να αργήσει..αλλά σίγουρα θα σας εκπλήξει.
Για μένα το μισό κάθε μουσικού είναι η τεχνική και η μελέτη του..και το άλλο μισό οι ...συνεργασίες του. Το να παίξουμε σε ένα κομμάτι με rhythm section τον John Patitucci και τον Dave Weckl στα τύμπανα ...πριν 20 χρόνια δεν ήταν εφικτό. Σήμερα πλέον είναι, μέσα απο τα Backing tracks και τα βιβλία τους ..ακόμα και αν δεν τους γνωρίσουμε ποτέ.
Stopping the click : Μια άλλη εξαιρετική άσκηση που παραθέτω. θα σας καθρεφτίσει όλες σας τις αδυναμίες στην αρχή αλλά μακροπρόθεσμα θα σας ωφελήσει. Ενσωματώστε τη στην μελέτη σας.
Box
app.box.com
Η δυσκολία ξεκινά όταν συμβαίνει το ίδιο αλλά με 8μετρη φόρμα .{4 μέτρα on και 4 μέτρα off.}
Record yourself.
‘Άλλο ένα πολύ σοβαρό κλειδί σε όσους θέλουν να βελτιώσουν το time τους.Προτείνω την ενσωμάτωση της ηχογράφησης σε καθημερινή βάση. Ηχογραφήστε τα πάντα και γίνετε ο πιο σκληρός κριτής του εαυτού σας. Απο ασκήσεις και κομμάτια μέχρι πρόβες και συναυλίες.
Στο τέλος κάθε μέρας αναλύστε τα πάντα μετά με το «μικροσκόπιο».
Αρχείο.
Πολλές φορές η αυτοεξέλιξη μας έρχεται τόσο αργά που μερικές φορές θεωρούμε ότι δεν υπάρχει καθόλου εξέλιξη. Αυτό μας γεμίζει αμφιβολίες αλλά και πολλές μας κάνει και παραιτούμαστε.
Θεωρώ αναγκαία κάποιας μορφής αρχειοθέτηση όλων των ηχογραφήσεων μας με ημερομηνίες. Συχνά πυκνά γυρίστε πίσω σε αυτές τις ηχογραφήσεις και δείτε μόνοι σας άν έχετε βελτιωθεί ή όχι .Όπως και να ΄χει, είναι μια win- win κατάσταση για εσάς... Θεωρώ ότι θα σας δώσει σίγουρα όρεξη για πιο σκληρή δουλειά.
Σαν φοιτητής δεν το έκανα μόνο σε ηχογραφήσεις αλλά κρατούσα Practice log σε κάθε άσκηση ή τεχνική που ήθελα να αναπτύξω ή να τρέξω.
Famous words για έμπνευση.
“Patience is not the ability to wait but the ability to keep a positive attitude while waiting” Unknown
“My time sucks” Jeff Porcaro.
“Aν την ώρα που ηχογραφείς, δεν ακούς τον μετρονόμο…είσαι ακριβώς πάνω του” Poogie Bell.
“Playing with a metronome and playing with people is a whole different bowl game” Steve Gadd
“That’s what the drummer is supposed to do. Keep the time. If you can do something else besides that, fine. But the time is essential and non-negotiable.” Elvin Jones 1963
To be a good musician you need to be a good listener” V .Wooten
” Someone asked me about the use of the metronome and I answered that you should use it only if you cannot keep time and are trying to develop a sense of holding time at a certain level. But to play metronomic time is another inhuman aspect. The time should be at the same place, but to make it elastic sounding, it may have to get a little faster or slower. A metronome locks you into “bap bap bap bap.” Max Roach.
“ Tο γρήγορα πρέπει να έρθει μέσα από το αργά..Το γρήγορα μέσα από το γρήγορα οδηγεί μαθηματικά σε βρώμικο παίξιμο..και κανείς δεν εκτιμάει ένα βρωμιάρη μουσικό” H. Δουμάνης.
¨Μην χάσεις τον ρυθμό προσπαθώντας να βρείς μια νότα¨V. Wooten
“I don’t have perfect time. My drums sound like a drummer, not a drum machine”. Taylor Hawkins
“Just because you’re not a drummer doesn’t mean that you don’t have to keep time.” Thelonious Monk στους μουσικούς του.
Βαγγέλης Μουλακάκης.
